اوریون چیست؟
اوریون نام معمولی بیماری Parotitis (التهاب غده بناگوشی) است که یک عفونت ویروسی می‌باشد و طی آن غدد بناگوشی متورم می‌شوند. غدد بناگوشی بین گوش و آرواره قرار دارند. این غدد بزاق تولید می‌کنند که به عمل جویدن و فروبردن غذا کمک می‌کند. در برخی موارد شدید، اوریون بر سایر ارگان‌های بدن نیز تأثیر می‌گذارد. معمولاً این بیماری در کودکان 2 تا 12 سال دیده می‌شود که واکسن اوریون نزده‌اند اما ابتلا به این بیماری در هر سنی ممکن است. در واقع علائم اوریون در بزرگسالان نیز مشاهده شده است.درمان اوریون در منزل با توجه به شدت بیماری متفاوت است و در موارد حاد باید به پزشک متخصص مراجعه کرد.
چنانچه فرصت و یا توانایی مراجعه به مراکز درمانی را نداشته باشید، طرح درمان در منزل همراز به یاری شما می شتابد. شما می توانید با ما تماس گرفته و از مزایای انواع خدمات درمانی و پزشکی در منزل بهره مند شوید. یکی از خدمات ارائه شده در این مرکز جهت پیشگیری از ابتلا به اوریون، واکسیناسیون در منزل است که برای کودکان و بزرگسالان انجام می شود. به علاوه در صورت درگیر شدن با این بیماری می توانید برای درخواست ویزیت پزشک متخصص در منزل، اقدام نمایید. برای استعلام قیمت خدمات پرستاری در منزل با ما تماس بگیرید.
علائم اوریون کدامند؟
قابل توجه‌ترین علامت اوریون، تورم صورت است که آن را اصطلاحاً «گونه‌های سنجابی» می‌گویند و علت آن تورم غدد بزاقی است. این تورم بسیار دردناک است و گاهی اوقات تنها علامت بیماری می‌باشد. این تورم معمولاً در روز دوم بیماری شروع شده و 5 تا 7 روز طول می‌کشد. برخی افراد علائم دیگری را نیز تجربه می‌کنند، از جمله:
- درد در ناحیه صورت
- تب بالا (°C۵/۳۹ تا °C۴۰): تب از اولین روز ابتلا به اوریون شروع شده و 2 تا 3 روز ادامه می‌یابد
- لرز
- کاهش اشتها
- سردرد
- گلودرد
- تورم شقیقه‌ها یا آرواره
چه زمان باید به پزشک مراجعه کرد؟
هیچ دارو یا درمان خاصی برای اوریون وجود ندارد. این بیماری معمولاً طی 2 هفته کاملاً بهبود می‌یابد. از آنجا که این بیماری ویروسی است، آنتی بیوتیک برای درمان آن تجویز نمی‌شود.
به ندرت دیده شده است که اوریون به سایر نقاط بدن سرایت کند که در این صورت ممکن است وضعیت بسیار وخیمی ایجاد کند. این ویروس می‌تواند باعث تورم بیضه‌ها، تخمدان‌ها، پانکراس و مغز گردد. همچنین ممکن است باعث کاهش شنوایی و مننژیت (عفونت غشاء پوشاننده مغز و نخاع) گردد. اوریون در خانم‌های باردار می‌تواند منجر به سقط جنین گردد. اگر موارد ذیل را مشاهده کردید، فوراً به پزشک مراجعه کنید:
- سردرد شدید
- گرفتگی گردن
- قرمزی چشم
- خواب آلودگی
- درد در ناحیه شکم
- استفراغ
- احساس درد یا حضور یک توده در بیضه‌ها
خانم‌های باردار که در معرض بیمار مبتلا به اوریون قرار گرفته‌اند، باید فوراً به پزشک مراجعه کنند؛ حتی اگر هیچ‌یک از علائم در آن‌ها دیده نشود.
در صورت بروز تشنج، فوراً به اورژانس مراجعه کنید.
چه عاملی باعث اوریون می‌شود؟
ویروس اوریون از طریق بزاق عفونی منتقل می‌شود. بدین ترتیب انتقال این ویروس تقریباً شبیه به انتقال سرماخوردگی معمولی است. برای مثال، اگر فرد بیمار در نزدیکی شما عطسه کند یا شما جسمی را لمس کنید که قبلاً فرد بیمار لمس کرده است (و شما قبلاً واکسن اوریون را نزده‌اید) به بیماری اوریون مبتلا می‌شوید. معمولاً علائم بیماری بعد از 12 تا 24 روز پس از قرار گرفتن در معرض ویروس ظاهر می‌شوند. اصطلاحاً به این 12 تا 24 روز، دوره کمون بیماری می‌گویند.
درمان اوریون در منزل
اگر شما یا کودکتان به اوریون دچار شده‌اید، تنها چاره این است که منتظر بمانید تا ویروس دوره خود را طی کند. در این زمان اقدامات ذیل به کاهش ناراحتی و درد کمک خواهند کرد:
- بر روی صورت متورم شده، کیسه یخ یا کیسه آبگرم قرار دهید.
- برای کاهش درد از استامینوفن و برای کاهش درد و تورم از ایبوپروفن استفاده کنید. هرگز به کودکان یا نوجوانان کمتر از 18 سال آسپرین ندهید، چون احتمال دارد به سندروم Reye دچار شوند. سندروم Reye یک بیماری خطیر است که ممکن است منجر به مرگ شود.
- مایعات فراوان بنوشید تا آب بدن تأمین گردد.
- غذاهای نرم بخورید که نیازی به جویدن ندارند.
- از خوردن غذاهای اسیدی یا غذاهایی که باعث ترشح بزاق می‌شوند (مثل مرکبات)، بپرهیزید.
- چند بار در روز آب نمک گرم غرغره کنید.
- برای نرم کردن گلو، دسرهای یخزده بخورید.
- اگر بیضه‌ها متورم شده‌اند، از ساپورت‌های ورزشی به نام بیضه بند استفاده کنید. برای کاهش درد از کیسه یخ استفاده کنید. مشکلات بلند مدت مثل عقیم شدن (عدم بچه دار شدن) بسیار نادر هستند.
- سعی کنید حداقل به مدت 5 روز پس از ظهور علائم بیماری، به مکان‌های عمومی نرفته و تماس نزدیک با دیگران نداشته باشید. در این مدت بیماری شما به شدت مسری است.
معمولاً افراد مبتلا به اوریون نسبت به این ویروس ایمن شده و هرگز در طول عمر خود مبتلا به این بیماری نمی‌شوند.
آیا می‌توان از ابتلا به اوریون پیش گیری کرد؟
بله. واکسن سرخک، اوریون و سرخجه (MMR) از ابتلا به این بیماری در ۸۰ تا ۹۰ درصد افراد پیش گیری می‌کند. معمولاً دو دوز آن موثرتر از یک دوز می‌باشد. به دلیل واکسیناسیون، امروزه افراد بسیار اندکی به اوریون مبتلا می‌شوند. اما در نواحی که پوشش واکسیناسیون پایین است، گاهی اوقات طغیان‌هایی از این بیماری دیده می‌شود.
واکسن MMR معمولاً برای کودکان 12 تا 15 ماهه تزریق می‌شود. اگر کودکی این واکسن را تزریق نکرده باشد، باید در سنین بین 4 تا 6 سالگی و یا بین سنین 11 تا 12 سالگی آن را تزریق کرد. اما برای تزریق واکسن هرگز دیر نیست. اگر شما در یک مکان عمومی یا در یک مرکز مراقبت‌های بهداشتی کار می‌کنید و قبلاً این واکسن را تزریق نکرده‌اید، باید آن را تزریق کنید. اگر تصور می‌کنید واکسیناسیون برای شما لازم است، با پزشک خود مشورت کنید.
سوالاتی که لازم است از پزشک خود بپرسید:
- چه کارهایی را می‌توان برای راحتی بیشتر کودک انجام داد؟
- بیماری من تا چه مدت مسری است؟
- تا چه مدت نباید کودک را به مدرسه فرستاد؟
- آیا در معرض مشکلات و عوارض دیگری نیز قرار دارم؟
- آیا اوریون باعث عقیم شدن من می گردد؟
- چه زمانی باید کودک خود را در برابر بیماری اوریون واکسینه کنم؟
- آیا باید کودک خود را از سایر افراد خانواده جدا کنم تا دوران مسری بودن بیماری سپری شود؟
- اگر حالم رو به وخامت گذاشت، چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنم؟
- اگر تاکنون واکسینه نشده‌ام، اکنون باید به این کار اقدام کنم؟
