کم کاری تیروئید چیست؟
کم کاری تیروئید یعنی غده تیروئید هورمون کافی ترشح نمیکند. غده تیروئید جلوی گردن و دقیقاً زیر برآمدگی سیب آدم قرار دارد. این غده هورمونهایی را برای کنترل متابولیسم بدن ترشح میکند. متابولیسم یعنی سرعت اجرای پروسههای مختلف بدن از جمله ضربان قلب یا سرعت سوزاندن کالری. خانمها بیشتر از آقایان مبتلا به کم کاری تیروئید میشوند، علی الخصوص آن دسته که 50 سال به بالا هستند. اگر کم کاری تیروئید درمان نشود، منجر به مشکلاتی نظیر چاقی مفرط، درد مفاصل، نازایی و بیماریهای قلبی میگردد. علائم و درمان کم کاری تیروئید می تواند طیف وسیعی از امور پزشکا را شامل شود که در ادانه این مقاله به شرح آن می پردازیم
در نتیجه می توانید برای کسب اطلاعات بیشتر با مرکز خدمات درمان در منزل همراز تماس بگیرید ما در این مرکز بسیاری از خدمات پزشکی و پرستاری را با بهترین تجهیزات در منزل انجام می دهیم. مرکز همراز با اعزام پزشکان ماهر و مجرب شما را از معطلی در ترافیک های سنگین، ابتلا به عفونت های بیمارستانی و هدر رفت زمان و هزینه مصون می دارد. برای درخواست ویزیت پزشک متخصص در منزل و یا انجام آزمایش در منزل با ما تماس بگیرید.۰۹۱۲۳۰۳۹۳۱۶ – ۰۲۱۲۲۶۸۹۳۹۸
علائم کم کاری تیروئید چیست؟
علائم کم کاری تیروئید به تدریج پیشرفت میکنند. این علائم در افراد مختلف متفاوت هستند. علائم اولیه عبارتند از خستگی و کندی. زمانی که متابولیسم کند میشود، علائم دیگر ظاهر میگردند:
- افزایش حساسیت به سرما
- یبوست
- رنگ پریدگی یا خشک شدن پوست
- صورت پف کرده
- صدای دو رگه (خشونت صدا)
- افزایش کلسترول خون
- افزایش وزن بدون دلیل خاص
- درد، گرفتگی، انقباض یا سفت شدن ماهیچهها
- درد، خشکی یا تورم مفاصل
- شدیدتر شدن دورههای قاعدگی ماهانه در زنان
- افسردگی
- بزرگ تر شدن مشهود غده تیروئید
- شکنندگی مو و ناخنها
- فراموشی
این عارضه در هر سنی ممکن است بروز کند، حتی در کودکان و نوجوانان. نوزادانی که بدون غده تیروئید متولد میشوند یا غده تیروئید آنها بدرستی کار نمیکند، علائم زیادی از همان ابتدای تولد دارند. ممکن است پوست و سفیدی چشمان آنها زرد باشد (یرقان)، صورتی پف آلود داشته باشند و به طور مکرر دچار حالت خفگی شوند و نیز زبان بزرگ خود را از دهان بیرون آورند. زمانی که بیماری پیشرفت میکند، کودکان در تغذیه مشکل پیدا کرده و به همین دلیل رشد و نمو عادی ندارند. آنها اغلب دچار یبوست بوده، ماهیچههای ضعیف داشته و یا خواب آلوده هستند. اگر کم کاری تیروئید درمان نشود منجر به عقب ماندگی جسمی و ذهنی در کودکان
میشود. در ایران، همه نوزادان حداکثر تا 3 روز بعد از تولد تحت آزمایش کم کاری تیروئید قرار میگیرند.
علائم کودکان و نوجوانانی که دچار کم کاری تیروئید باشند، مشابه با بزرگسالان است اما ممکن است موارد ذیل نیز در آنها مشاهده شود:
- رشد خیلی کند
- تأخیر در بیرون آمدن دندانهای دائمی
- تأخیر در بلوغ
- رشد ذهنی کند
چه عواملی باعث کم کاری تیروئید میشوند؟
اصلیترین علت کم کاری تیروئید، یک بیماری خودایمنی به نام بیماریِ التهابِ تیروئیدیِ هاشیموتو (تیروئیدیت هاشیموتو) میباشد. به طور طبیعی، آنتی بادیهای تولید شده در سیستم ایمنی بدن، در برابر ویروسها، میکروبها و سایر مواد خارجی از بدن حمایت میکنند. بیماری خودایمنی یعنی سیستم ایمنی آنتی بادیهایی را تولید میکند که به بافتها یا ارگانهای بدن حمله میکنند. در بیماریِ التهابِ تیروئیدیِ هاشیموتو، آنتی بادیها به تیروئید حمله میکنند و پس از آن؛ این غده قادر به ترشح هورمونهای کافی برای بدن نخواهد بود.
علل شایع دیگر برای بروز کم کاری تیروئید عبارتند از:
- درمان پرکاری تیروئید، پرکاری تیروئید یعنی ترشح بیش از حد هورمونهای تیروئید
- پرتو درمانی
- جراحی تیروئید
- برخی داروهای خاص
برخی علل دیگر کم کاری تیروئید که کمتر دیده میشوند، عبارتند از:
- بیماری مادرزادی: از هر 3000 نوزاد، 1 نوزاد با مشکل نقص تیروئید یا بدون تیروئید به دنیا میآید. به همین دلیل در سراسر کشور انجام آزمایشات تیروئید بر روی نوزادان اجباری است.
- اختلال هیپوفیز: غده هیپوفیز هورمون تحریک کننده تیروئید را ترشح میکند که به غده تیروئید دستور میدهد چگونه باید هورون تیروئید را ترشح کند. در اختلال هیپوفیز، این غده نمیتواند به اندازه کافی هورمون محرک غده تیروئید را تولید کند.
- بارداری: برخی از خانمها حین بارداری دچار کم کاری تیروئید میشوند، چون بدن آنها آنتی بادیهایی را ترشح میکند که به غده تیروئید حمله میکنند. اگر این وضعیت درمان نشود، کم کاری تیروئید سلامت مادر و جنین، هر دو را به خطر خواهد انداخت.
- کمبود ید: ید یک ماده معدنی است که بدن از آن برای ساخت هورمونهای تیروئید استفاده میکند. کمبود ید باعث عدم توانایی بدن در تولید میزان کافی هورمون تیروئید میگردد. در ایران ید را به نمک طعام اضافه کردهاند تا میزان کافی از ید در رژیم غذایی افراد قرار گیرد.
شما نیز در خطر ابتلا به کم کاری تیروئید خواهید بود، اگر علائم ذیل را داشته باشید:
- یکی از اقوام بسیار نزدیک مبتلا به بیماری خودایمنی باشد.
- با پرتوهای ید یا هر داروی ضد تیروئید دیگری تحت درمان قرار گرفته باشید.
- تحت پرتودرمانی در ناحیه گردن یا بخش بالایی قفسه سینه قرار گرفتهاید.
- در گذشته جراحی تیروئید انجام دادهاید.
پزشک چگونه تشخیص میدهد که به کم کاری تیروئید مبتلا شده ام؟
اگر علائم کم کاری تیروئید در شما دیده شود، پزشک برای اندازه گیری سطح هورمونهای تیروئید و میزان هورمون تحریک کننده تیروئید در خون، اقدام به انجام آزمایش میکند.
برخی پزشکان در معاینات روتین بالینی خانمهای مسنتر، کم کاری تیروئید را نیز در نظر میگیرند. برخی از آنها بررسی تیروئید و کارکرد آن را برای خانمهای باردار و حتی خانمهایی که قصد دارند باردار شوند، توصیه میکنند.
درمان کم کاری تیروئید چیست؟
درمان برای کم کاری تیروئید به صورت تجویز هورمون سنتتیک تیروئید انجام میشود که روزانه به صورت قرص باید مصرف گردد. این دارو میتواند سطح هورمونهای شما را تنظیم کرده و متابولیسم بدن را به وضعیت نرمال بازگرداند. همچنین این دارو سطح کلسترول LDL را کاهش داده و باعث میشود وزن شما به وضعیت عادی بازگردد. برای تنظیم کردن دوز مناسب هورمون تیروئید باید چند بار دوز دارو را تغییر داد. اگر دوز دارو برای شما کافی نباشد، همچنان علائم کم کاری تیروئید را احساس خواهید کرد. اگر دوز دارو بیش از حد نیاز باشد، شما علائم پرکاری تیروئید را تجربه خواهید کرد. پزشک بر اساس احساس شما و همچنین معاینات و انجام آزمایش خون در مییابد که دوز مناسب دارو چقدر است.
برخی داروها، مکملها و یا غذاها بر توانایی بدن در جذب هورمون سنتتیک تیروئید تأثیرگذار هستند. اگر از محصولات سویا به میزان زیاد استفاده میکنید یا اگر رژیم غذایی پر فیبر دارید یا از برخی مکملها همچون مکملهای آهن، کلسیم یا داروهایی همچون کلستیرامین یا آلومینیوم هیدروکساید (که در آنتی اسیدها یافت میشوند) استفاده میکنید، حتماً به پزشک اطلاع دهید.
عوارض مهم کم کاری تیروئید
اگر کم کاری تیروئید را درمان نکنید منجر به مشکلات سلامتی دیگر خواهد شد:
- گواتر: بر اثر کم کاری تیروئید، غده تیروئید بزرگتر میشود و به تدریج تبدیل به یک توده متورم در گردن میگردد که به آن گواتر میگویند. گواتر بر ظاهر افراد تأثیر ناخوشایند داشته و حتی ممکن است خوردن یا بلع را دچار اشکال کند.
- افزایش خطر ابتلا به بیماریهای قلبی: کم کاری تیروئید باعث افزایش سطح کلسترول بد (LDL) میگردد.
- مشکلات سلامت ذهن: افسردگی ناشی از کم کاری تیروئید به مرور زمان بدتر میشود، علی الخصوص اگر این بیماری را درمان نکنید.
- بیماری Myxedema: یک وضعیت نادر اما مهلک که طی آن حساسیت فرد نسبت به سرما به شدت بالا رفته، احساس خواب آلودگی مداوم داشته و پس از مدتی حرکاتش کند میشود، این وضعیت میتواند به بیهوشی یا حتی کما منجر شود.
- آسیب به جنین: مادران مبتلا به کم کاری تیروئید درمان نشده، نوزادانی با نواقصی هنگام تولد به دنیا میآورند.
- نازایی: سطح پایین هورمون تیروئید، در باردار شدن خانمهای مبتلا به کم کاری تیروئید اشکال ایجاد میکند
سوالاتی که لازم است از پزشک خود بپرسید:
- علت احتمالی کم کاری تیروئید من چیست؟
- آیا مبتلا به بیماری هاشیموتو هستم؟
- نتایج آزمایشات خون من چگونه است؟ این نتایج چه معنایی میدهند؟
- بهترین گزینه درمانی من کدام است؟
- آیا نیازمند مصرف هورمون سنتتیک تیروئید هستم؟ تا چه مدت؟ عوارض جانبی آن چیست؟
- آیا احتمال دارد دچار یک شرایط اورژانسی شوم؟
- آیا احتمال دارد دچار مشکلات و عوارض بلند مدت در سلامتیام شوم؟
خدمات پزشکی همراز شامل
ویزیت پزشک عمومی متخصص عفونی- داخلی – بیهوشی- قلب- جراح- روانپزشک و انجام پروسیجرهای پزشکی در منزل
خدمات پیرا پزشکی شامل
فیزیوتراپی- کاردرمانی- گفتاردرمانی- مامائی
فروش و اجاره تجهیزات پزشکی شامل
تخت برقی و بیمارستانی – تشک مواج سلولی و تخم مرغی –دستگاه اکسیژن ساز- کپسول اکسیژن – پالس اکسیمتر- ونتیلاتور- مانیتور- بای پپ- آمبوبگ- لارنگسکوپ- کیف احیا- فشارسنج- ویلچر- واکر- عصا – فتوتراپی
خدمات آزمایشگاهی شامل
انواع مختلف نمونه گیری ( خون –سپتوم- زخم- کووید 19-IGM- IGG) در منزل
خدمات پرستاری و کمک پرستاری
کنترل علائم حیاتی – سرم تراپی- تزریقات – کنترل قند خون و بخیه – گچ گیری- بازکردن گچ- سونداژ- سوند بینی و معده –شستشوی گوش- پانسمان ساده – پانسمان سوختگی – پانسمان زخم بستر- پانسمان پای دیابتی
ارائه خدمات ICU و CCU و POST ICU
ارائه خدمات پاراکلینیکی شامل
انجام سونوگرافی و ماموگرافی در منزل