سرم از دسته دارو هی تزریقی هستند که بسیار کارپرد دارند. برای درمان بیماری های زیادی از سرم استفاده می شود. همچنین از انواع سرم تراپی برای تقویت بدن نیز بطور گسترده استفاده می شود. ترکیبات متفاوت سرم برای درمان بیماری های مختلف استفاده می شود.
محلول های تزریقای دارای ترکیبات شیمیایی متعدد و گوناگو بوده و دارای ترکیبات آمینو اسیدی ،کربوهیدراتی، الکترولیتی و …. هستند.
برای انجام خدمات سرم تراپی در منزل تهران و سایر خدمات درمانی در خانه با کلینیک درمان در منزل همراز تماس بگیرید.
تلفن: ۰۹۱۲۳۰۳۹۳۱۶ – ۰۲۱۲۲۶۸۹۳۹۸
انواع سرم از نظر غلظت اسمزی
سرم ها از نظر غلظت اسمزی به سه دسته اصلی طبقه بندی می شوند.
محلول های ایزوتونیک
این محلول ها دارای غلظت اسمزی ایده ال برای محلول های تزریقی است که آب و الکترولیت ها را بدو اختلال و جابه جایی در مایعات بدن تأمین می کنند.
مثل : رینگر ، دکستروز %5 ، نرمال سالین
محلول های هیپرتونیک
این محلول ها دارای غلظت اسمزی بیش از غلظت اسمزی ایزوتونیک که باعث انتقال آب از داخل به خارج سلول می شوند و به حجم مایعات خارج سلولی افزوده می شود و منجر به کاهش ADH و خروج ادرار از دستگاه ادراری صورت گیرد .
مثل : مانیتول %10 و %
محلول های هیپوتونیک
خواص درمانی آنها کمتر از محلول های هیپرتونیک است و دارای غلظات اسمزی کمتر از آن می باشند . باعث حرکت آب از خارج به داخل سلول می شود و می توانند همولیز گلبول های قرمز خون را ایجاد کنند و ادامه مصرف منجر به تورم سایر سلول های بد نیز می شود .
مثل : نرمال سالین
دسته بندی انواع سرم
همه ما راجع به سرمر های قندی و نمکی شنیده ایم. در این قسمت می خواهیم انواع این سرم ها را معرفی و ببررسی کنیم.
سرم نمکی
نام دیگر سرم نمکی سالین می باشد. بیشترین کاربرد این سرم ها در تنظیم فشار خون و تنظیم آن و همچنین جبران آب و الکترولیت از دست رفته بدن در هنگام بیماری های مختلف می باشد.
این سرم ها از NaCl و ایزوتونیک تشکیل می شود و در حجم های 500 و 1000 سی سی موجود هستند.
سرم های نمکی خود به دو گروه قابل تزریق و غیر قابل تزریق تقسیم بندی می شوند.
نرمال سالین
پر استفاده ترین سرم دسته سرم های نمکی، نرمال سالین می باشد. این سرم برای کنترل میزان فشار خون تجویز می شود.
سرم نمکی غیر قابل تزریق
از این دسته از انواع سرم برای شست و شو و پاک کردن دستگاه های مختلف ساکشن و دیالیز و همچنین پاگ کردن زخم استفاده می شود. انواع این سرم شامل:
- رینگر لاکتات
- رینگر رنگ زرد
- هاف سالین سدیم کلراید
- نمکی ساده (نرمال سالین)
سرم نمکی قابل تزریق
از این سرم برای شست و شو و ترمیم زخم های استفاده می شود. از کاربردهای این سرم می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- برای شستشو زخم ها در روند پانسمان در منزل مورد استفاده قرار می گیرند.
- اگر فردی دچار کمبود مایعات بدن شده باشد. می تواند از این سرم استفاده کند. تا مایعات مورد نیاز بدن را بازیابی کند.
- تخلیه مواد موجود در داخل روده جهت جراحی
- اگر کسی دچار افت فشار خون شده باشد. با استفاده از این نوع از سرم نمکی می تواند افت فشار را جبران کند. البته باید توجه کرد که فرد دچار بیماری فشار خون نباشد.
موارد مصرف سرم نمکی
موارد شایعی که از این سرم برای درمان استفاده می کنند.
- استفراغ شدید و از دست رفتن آب بدن به دنبال آن
- هیدراتاسیون به دلیل از کتواسیدوز دیابتی
- در بیماری نارسایی کلیه نمک بدن دفع شده و سطح آن پایین آمده باشد
- جایگزین ترشحات آسپیره شده برای افرادی که جراحی کردهاند.
- آلکالوز متابولیک و KCL
- شستشوی معده
- شستشوی بینی
- غرغره هنگام تورم لوزهها
- شستشو زخمها برای پانسمان کردن
ممنوعیت مصرف
مواردی که نباید از سرم نمکی استفاده شود عبارت اند از:
- سوء تغذیه پیشرفته همراه با ادم (ورم)
- افزایش سدیم در بدن
- نارسایی کبدی، کلیوی و قلبی همراه با ادم
عوارض سرم نمکی (مضرات تزریق سرم نمکی)
هر داروی شیمیایی به طبع ضرر هایی نیز به همراه دارد. از عوارض سرم نمکی می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- احتباس آب و ادم
- اختلال آب و الکترولیت بدن
- اسیدوز
- هیپوکالمی
گفتن این نکته ضروریست که حتما قبل از تزریق سرم نمکی فشار خون از طرف دکتر گرفته شود و همچنین به کیفیت سرم خریداری شده توجه کامل شود. دربعضی موارد رسوب هایی درون محلول سرم نمکی دیده می شود، اگر در هنگام خرید با آن مواجه شدید از تزریق سرم خودداری کنید.
سرم قندی
از دیگر انواع سرم که کاربرد فراوانی دارد، سرم قندی است. از این سرم بطور کلی برای تامین کردن انرژی بدن استفاده می شود. سرم قندی حاوی الکترولیت می باشد و در بسته های 500 و 1000 سی سی به فروش می رسند. ساکنین تهران برای تزریق و سرم تراپی در منزل می توانید با کلینیک درمان در منزل همراز تماس بگیرند.
موارد مصرف سرم قندی
- درمانBack Pain
- ورزش های طولانی مدت که گلوکز پلاسما کاهش می یابد .
- الکلیسم های مزمن
- درمان دهیدراتاسیون
- جراحی ها
- تامین انرژیبه دنبال فقر غذایی
- هایپوگلیسمی
- برای تامین کردن انرژی بدن
سرم قندی 10%
این سرم نیز الکترولیت نداشته و خاصیت دیورتیک دارد. موارد مصرف این سرم:
- تامین انرژی
- درمان هیپوگلیسمی
- بیماران نارسایی کلیوی
- مسمومیت با پتاسیم همراه با انسولین
- بیمار با تب
- ادم ریوی
سرم قندی ۲۰% و بالاتر
این نوع درصدی از سرم قندی کاملا هیپرتونیک می باشد و برای درمان بیماری های زیر کاربرد دارد:
- شوک هیپوگلیسمی
- ادم کلی
- مسمومیت با آب
استفاده از این سرم برای بیماران آنوری ممنوع می باشد. همچنین استفاده از این سرم قندی در اختلالات آب و الکترولیت به تنهایی ممنوع می باشد.
از نکاتی که قبل از تزریق سرم قندی باید بدانید این است که حتما فشار خون توسط پزشک گرفته شود و همچنین تزریق زیر جلدی بسیار دردناک بوده و ممنوع است.
سرم قندی نمکی
یکی دیگر از محلول انواع سرم تراپی سرم قندی-نمکی می باشد. این نوع از سرم ایزوتونیک بوده و همچنین حاوی سدیم کلراید ۰/۹ درصد و دکستروز ۵ درصد می باشد.
در موارد زیر از این سرم استفاده می شود:
- تامین آب و الکترولیت های مورد نیاز
- گاستروآنتریت و مسمومیت ها .
موارد منع مصرف
استفاده از این سرم برای بیماران تحت درمان با کورتون و دیابتی ممنوع می باشد.
سرم 3/1 و 3/2
این نوع از سرم حاوی ۱/۳ سدیم کلرید (نمک ۰/۳) و ۲/۳ درصد دکستروز (دکستروز ۳/۳) است. موارد مصرف این سرم:
- افراد دیابتی
- نارسایی کلیوی
- نارسایی کبدی
- نارسایی قلبی
دکستران ۴۰
ترکیبات این سرم شامل دکستروز و کلرید سدیم می باشد و به عنوان جانشین پلاسمای خون به کار می رود.
موارد مصرف:
- شوک ناشی از خونریزی
- سوختگی
- جراحی
افرادی دارای بیماری های ادم ریوی و بیماران کلیوی دارند منع مصرف دارد.
مانیتول 20%
این سرم هیپرتونیک است و از قند مانوز با الکل بدست می آید همچنین خاصیت دیورتیک دارد موارد .موارد مصرف این سرم :
- اندازه گیری سرعت فیلتراسیون گلومرولی کلیه
- پیشگیری از همولیز در جراحی پروستات
- جلوگیری از آسیب کلیوی
- تسریع دفع ادراری مواد سالیسیلات، باربیتورات و لیتیم
- آماده کردن بیمار برای جراحی داخل چشم
- کاهش فشار داخل چشم
- کاهش فشار داخل جمجمه
- درمان خیز مغزی
موارد منع مصرف سرم مانیتول 20%:
- هیپرکالمی
- هیپوناترمی
- هیپوتانسیون
- نارسایی قلبی
- شوک هیپوولمیک
- هماتوم داخل جمجمه
- اختلالات آب و الکترولیت
همچنین این سرم تداخل دارویی با دیگوکسین و دیورتیک ها دارد. در مصرف این سرم باید احتیاط کنید و حتما یک پرستار ماهر آن را تزریق کند.
سرم آمینو اسیدی
این سرم تغذیه تزریقی و ماده کالری زا می باشد. اشکال دارویی آن به صورت آمینو اسید ۵% و ۱۰% است. ترکیبات این سرم شامل اسیدهای آمینه، نیتروژن و الکترولیت ها می باشد.
موارد مصرف
- آنسفالوپاتی کبدی در بیماران مبتلا به سیروز یا هپاتیت
- تغذیه حمایتی
- تکمیل و حفظ پروتئینبدن
- تامین متابولیسم طبیعی
موارد احتیاط و منع مصرف:
مصرف همزمان اسیدهای آمینه با تتراسایکلین ممکن است اثرات حفظ کننده پروتئین ها را کاهش دهد .
سرم اینترا لیپید
این سرم نیز در گروه درمانی محلول غذایی برای تغذیه وریدی به حساب می آید. این سرم از روغن آفتابگردان یا لوبیای سویا تهیه و تولید میشود. همچنین روغن سویا حاوی اسیدهای چرب امگا ۳ و ۶ می باشد.
موارد مصرف:
- افزایش مصرف اکسیژن
- کاهش کسر تنفسی
- افزایش تولید گرما
سرم هماکسل (ژلاتین تعدیل یافته)
از استخوان گاو نر در ساخت ان استفاده می شود و باید در یخچال نگه داری شود. این سرم ، حجیم کننده پلاسما میباشد.. این سرم محلول حامل برای انسولین است و مورد منع مصرف کامل این دارو گزارش نشده است.
موارد مصرف:
- شوک ناشی از کاهش حجم خون به علت خونریزی، التهاب لوزالمعده و سوختگی
- از دست رفتن آب و الکترولیتها در اثر استفراغ و اسهال مداوم
- بیماری های غده فوق کلیوی
- بیماری کلیوی
- اغمای دیابتی
سرم کربوهیدراتی
کربوهیدرات ها منابع کالری هستد و گروه درمانی این سرم تامین کننده نیاز غذایی می باشد.. مصرف این سرم ممکن است منجر به کاهش ویتامین های گروهB شود . این سرم در کومای دیابتی منع مصرف دارد .
موارد مصرف:
- درمان موقتی نارسایی گردش خون
- شوک
- ادم مغزی
- بیماری کلیوی
سرم رینگر
محلول تزریقی رینگر با غلظت ایزوتونیک حاوی 4 یون اساسی Na،CL ,K , Ca است.
موارد مصرف:
- در بیماران مبتلا به گاستروآنتریت
- پیشگیری از هیپوکالمی
- جایگزینی برای مایعات از دست رفته در طی جراحی (جایگزین رینگر لاکتات)
- شوک هیپوولمیک
- تغذیه پارانترال کوتاه مدت و سایر محلولها
در صورتی که در سرم تغییر رنگ مشاهده کردید از مصرف آن جلوگیری کنید. از محلول هایی مثل هیپرتونیک بیکربنات سدیم داخل سرم خودداری کنید.
سرم رینگر لاکتات
این سرم در بیمارانNPO استفاده می شود و حاوی , K , Ca Na،CL به همراه لاکتات است.
موارد مصرف:
- قلیایی شدن ادرار و خون
- اسیدوز
- اختلال تعادل آب و الکترولیت
- اسهال
- سوختگی
- مسمومیت با داروهای اسیدی
موارد منع مصرف:
- نارسایی کبدی، کلیوی، قلبی
- هپاتیتی
بهترین سرم تقویتی بدن
سرم های تقویتی باید شامل ویتامینها، آمینو اسیدها، موادمعدنی و الکترولیت باشد. در انواع سرم تراپی از داروهای زیر برای تقویت بدن استفاده می کنند:
- سرم تقویتی نمکی
- سرم تقویتی قندی
- سرم تقویتی قندی-نمکی
- سرم تقویتی آمینواسید
- سرم تقویتی زرد رنگ
حتما برای تقویت و درمان سرم از پزشک خود مشورت بگیرید.
بهترین سرم برای افراد دیابتی
بیمارن دیابتی به علت شرایط خاصی که دارند. برخی از سرم ها هستند که برای افراد دیابتی و تنظیم فشار و قند آن ها مناسب هستند. در طول مقاله به صورت جداگانه به بررسی این سرم ها پرداختیم.
سرم ۱/۳ و ۲/۳ برای افزایش قند خون
سرم قندی ۱۰% و دکستروز غلیظ 50 درصد برای کاهش قند خون
خدمات تزریق سرم در منزل
کلینیک خدمات درمانی در منزل همراز با مجوز رسمی از وزارت بهداشت یکی از خدماتی که در تهران ارائه می دهد سرم تراپی در منزل است. خدمات تزریق سرم در منزل برای بسیاری از بیمارانی که شرایط رفت و آمد به مراکز درمانی را نداشته و نحمل شلوغی و ترافیک تهران را ندارند به صورت 24 ساعته انجام می شود.