درمان و علائم دیابت در منزل

علائم دیابت چیست؟

درمان و علائم دیابت در منزل اگر بدانید که مبتلا به دیابت هستید؛ قطعاً پرسش‌های زیادی در ذهن شما به وجود می‌آیند و احساس ابهام های زیادی در مورد بیماری خود خواهید کرد. ولی شما تنها نیستید. در ایالات متحده 6/23 میلیون نفر مبتلا به دیابت هستند. اغلب آن‌ها زندگی سالم و کاملی دارند. بهترین کاری که می‌توانید انجام دهید این است که در خصوص دیابت و آنچه می‌توانید در این خصوص انجام دهید، اطلاعات بیشتری کسب کنید. در این متن اطلاعات اولیه و پایه در خصوص دیابت را ارائه می‌کنیم.

دیابت چیست؟

بیماری دیابت یعنی این که بدن نمی‌تواند هورمون انسولین کافی تولید کرده و یا نمی‌تواند از آن به درستی استفاده کند. دو نوع دیابت وجود دارد: دیابت نوع 1 زمانی است که پانکراس هیچ انسولینی را تولید نمی‌کند. دیابت نوع 2 یعنی یا پانکراس نمی‌تواند انسولین کافی تولید کند و یا سلول‌های بدن نمی‌توانند از انسولین به درستی استفاده کنند. بین 90 تا 95 درصد از افرادی که دیابت در آن‌ها تشخیص داده شده است؛ مبتلا به دیابت نوع 2 هستند.

دیابت نوع 1 چیست؟

 

 

دیابت نوع 1 را دیابت وابسته به انسولین هم می‌گویند. گاهی اوقات آن را دیابت نوجوانان هم می‌نامند، چون معمولاً در کودکان و نوجوانان دیده می‌شود؛ اما ابتلای بزرگسالان به این عارضه نیز امکان‌پذیر است.

دیابت نوع 2 چیست؟

دیابت نوع 2 یعنی بدن نمی‌تواند انسولین کافی تولید کند و یا سلول‌های بدن نمی‌توانند از آن به درستی استفاده کنند.

آیا کودکان هم به دیابت نوع 2 دچار می‌شوند؟

بله در گذشته پزشکان گمان می‌کردند که فقط بزرگسالان در خطر ابتلا به دیابت نوع 2 هستند. اما امروزه تعداد کودکان مبتلا به این عارضه رو به افزایش است. پزشکان معتقدند علت امر اینست که کودکان اغلب اضافه وزن داشته یا دچار چاقی مفرط هستند و فعالیت فیزیکی کمتری دارند.

«پیش دیابت» چیست؟

«پیش دیابت» یعنی وضعیتی که در آن سطوح قند خون بالاتر از حد نرمال باشد اما هنوز به اندازه‌ای نرسیده که پزشک تشخیص دیابت را مطرح کند. «پیش دیابت» بسیار شایع شده است. این وضعیت احتمال خطر ابتلا به دیابت نوع 2 را افزایش می‌دهد.

خبر خوب اینست که شما می‌توانید با اجرای تغییراتی در شیوه زندگی، بروز دیابت نوع 2 را به تأخیر انداخته یا از بروز آن پیش گیری کنید: شما باید رژیم غذایی سالمی داشته باشید، وزن خود را در سطح ایده آل حفظ کنید و به طور منظم ورزش کنید.

آیا افراد مبتلا به دیابت زندگی عادی دارند؟

بله. این افراد زندگی عادی دارند. اگر اقدامات لازم برای کنترل دیابت را انجام دهند، از یک زندگی سالم برخوردار خواهند بود.

علائم دیابت چیست؟

علائم در افراد مختلف متفاوت هستند. دیابت در مراحل اولیه علائم کمی دارد، بنابراین ممکن است متوجه نشوید که دیابت دارید. ممکن است زمانی متوجه علائم شوید که این عارضه به چشمان؛ کلیه‌ها و سیستم قلب و عروق شما آسیب رسانده باشد. علائم شایع عبارتند از:

1. گرسنگی شدید
2. تشنگی شدید
3. تکرر ادرار (پراداری)
4. کاهش وزن بدون دلیل
5. احساس خستگی یا خواب آلودگی
6. تاری دید
7. بهبودی کند زخم‌ها، جراحات و کبودی‌ها
8. پوست خشک و خارش دار
9. احساس خواب رفتگی یا بی‌حسی در دست‌ها و پاها
10. عفونت‌های قارچی مکرر یا عود کننده در پوست، لثه، مثانه و واژن

ممکن است نشانه‌هایی از مقاومت به انسولین در افراد مبتلا به دیابت نوع 2 دیده شود، مانند: تیره شدن پوست اطراف گردن یا زیر بغل؛ فشار خون بالا؛ مشکلات کلسترول؛ عفونت‌های قارچی؛ دوره‌های قاعدگی نامنظم یا قطع آن در دختران نوجوان و زنان. زخم پای دیابتی یکی از موارد بسیار شایع در بین افراد دچار دیابت است. برخی از محصولات موجود در بازار برای شستشو و یا بستن پانسمان زخم های دیابتی مناسب نیستند. پیشنهاد ما این است که برای انجام پانسمان زخم  دیابتی با مرکز همراز تماس بگیرید تا در سریع ترین زمان به شما مراجعه کنند برای ارتباط با ما با این شماره ها تماس بگیرید: ۰۲۱۲۲۶۸۹۳۹۸ – ۰۹۱۲۳۰۳۹۳۱۶

در موارد ذیل حتماً با پزشک تماس بگیرید:

1. اگر احساس تشنگی بیش از حد کرده و پر ادراری بیشتر از حد معمول دارید.
2. اگر حالت تهوع داشته و بیشتر از یک بار استفراغ کرده‌اید.
3. میزان قابل توجهی وزن بدون دلیل از دست داده‌اید.
4. عمیق‌تر و سریع‌تر از قبل نفس می‌کشید.
5. تنفس شما بوی لاک پاک کن می‌دهد.
6. احساس لرز، ضعف یا سرگیجه داشته و پس از مدتی کاملاً گیج شده یا عدم کنترل دارید یا دید چشمانتان تار شده است.
7. عدم تعادل دارید.
8. زخم، تاول یا جراحتی دارید که هنوز خوب نشده است (علی الخصوص بر روی پاها).

اگر سطح قند خون به شدت بالا برود و بدون درمان رها شود، وضعیتی به نامdiabetic ketoacidosis (کتواسیدوز دیابتی) در بدن به وجود می‌آید. در این صورت علائم عبارتند از کوتاه شدن تنفس، درد در ناحیه شکم،‌ استفراغ، کم آب شدن بدن و حتی کما و مرگ (اگر عارضه درمان نشود).

علل دیابت چیست؟

زمانی که غذا هضم می‌شود، بدن بخش عمده‌ای از غذا را به گلوکز (یک نوع قند) تبدیل می‌کند. یک هورمون به نام انسولین به گلوکز اجازه می‌دهد وارد همه سلول‌های بدن شده تا به عنوان منبع انرژی استفاده شود. انسولین در پانکراس تولید می‌شود. در افرادی که به دیابت نوع 2 مبتلا هستند، پانکراس نمی‌تواند انسولین کافی تولید کند یا سلول‌های بدن نمی‌توانند به درستی از آن استفاده کنند (به این وضعیت مقاومت در برابر انسولین گفته می‌شود). بدین ترتیب گلوکز به جای حرکت به داخل سلول‌ها؛ در خون باقی می‌ماند. تجمع بسیار زیاد گلوکز در خون باعث مشکلات متعدد و جدی می‌گردد؛ از جمله آسیب به رگ‌های خونی، اعصاب، قلب، چشم‌ها و کلیه‌ها.

آیا من در خطر هستم؟ چه کنم تا خطر را کاهش دهم؟

با پزشک خود در زمینه عوامل خطرساز دیابت صحبت کنید. اگرچه برخی از آن‌ها را نمی‌توان تغییر داد اما می‌توانید تغییراتی برای کاهش میزان خطرات انجام دهید.

 

عوامل خطرساز دیابت نوع 2 چیست؟

وزن

چاقی مفرط مهم‌ترین عامل خطرساز دیابت نوع 2 است. هر چه چاق‌تر باشید، مقاومت بدن نسبت به انسولین بالاتر است. برای تشخیص اضافه وزن باید جداول قد و وزن را بررسی کنید یا با پزشک خود مشورت کنید. یک رژیم غذایی کم چرب و سالم به همراه ورزش منظم به شما کمک می‌کند تا وزن خود را به تدریج کاهش داده و در سطح ایده آل نگهدارید.

رابطه وزن و میزان خطر

در جدول زیر استانداردهای وزن بدن ارایه شده توسط دکتر Phil McGraw آمده است. با استفاده از استانداردهای وزن بدن که در این جدول لیست شده، شما می توانید دریابید که در چه موقعیتی از لحاظ تناسب قد و وزن قرار دارید. انتهای پایینی محدوده های داده شده برای اشخاص با استخوانبندی ریز و انتهای بالایی برای افراد درشت استخوان است. مثلا اگر شما خانمی با قد ۱۶5 و استخوانبندی ریز هستید برای اینکه جزو افراد با وزن متناسب بشمار بیایید بهترین وزنی که باید داشته باشید حدود ۵5 کیلوگرم است.

همچنین قد خود را در ستون سمت راست جدول زیر بیابید و سپس بسته به جنسیت به ستون سمت چپ نگاه کنید تا وزن متناظر آن را بیابید. اگر وزن شما بیشتر از آنچه در این جدول آمده است، باشد؛ شما در خطر ابتلا به دیابت هستید.

 

قد (سانتی متر)	وزن (کیلو گرم)
	خانم‌ها	آقایان
145	۶۱
147	۶۲
150	۶3
152	۶۵
155	66	71
157	68	72
160	70	5/73
163	71	75
165	73	76
168	74	78
170	76	79
173	78	81
175	79	82
178	80	84
180	82	86
183		88
185		90
188		92
190		95

سن

خطر ابتلا به دیابت نوع 2 با افزایش سن بیشتر می‌شود؛ علی الخصوص پس از 45 سالگی. اگرچه قادر نیستید سن خود را تغییر دهید اما می‌توانید اقداماتی برای کاهش سایر عوامل خطرساز انجام دهید.

سابقه خانوادگی

اگرچه نمی‌توانید سابقه خانوادگی خود را تغییر دهید، اما لازم است شما یا پزشکتان بدانید که دیابت در خانواده‌تان وجود دارد. اگر پدر، مادر، خواهر یا برادر شما مبتلا به دیابت باشند؛ احتمال ابتلای شما به دیابت بالاتر است. اگر هر یک از اعضای خانواده مبتلا به دیابت هستند به پزشک اطلاع دهید.

زمینه نژادی/قومی

به دلایلی که هنوز برای پزشکان مشخص نشده است؛ برخی گروه‌های نژادی بیشتر در خطر ابتلا به دیابت هستند. اگر از یکی از نژادهای ذیل باشید؛ احتمال ابتلا به دیابت در شما بالاتر است:

1. سرخ پوستان بومی آمریکا
2. آمریکایی اسپانیایی
3. آمریکایی آفریقایی
4. جزیره نشینان اقیانوس آرام

ورزش

ورزش کردن و حفظ وزن مناسب، باعث کاهش خطر ابتلا به دیابت می‌شود. هر میزان فعالیت بهتر از عدم فعالیت است اما سعی کنید اغلب روزهای هفته به مدت 30 الی 60 دقیقه ورزش کنید. اگر مدت مدیدی است که ورزش نکرده‌اید یا مشکل سلامتی دارید؛ قبل از شروع یک برنامه ورزشی ابتدا با پزشک خود مشورت کنید.

رژیم غذایی

رژیم غذایی پر چرب، پر کالری یا پرکلسترول؛ احتمال خطر ابتلا به دیابت را افزایش می‌دهد. از سوی دیگر؛ یک رژیم غذایی نامناسب منجر به چاقی مفرط (یکی دیگر از عوامل خطرساز دیابت) و سایر مشکلات سلامتی می‌گردد. یک رژیم غذایی سالم دارای فیبر بالا بوده اما میزان چربی، کلسترول، نمک و شکر در آن پائین است. همچنین به خاطر داشته باشید که مراقب مقداری که در هر وعده می‌خورید باشید – مقدار غذایی که در هر وعده می‌خورید به اندازه نوع غذایی که می‌خورید اهمیت دارد.

 

دیابت بارداری

دیابت بارداری نوعی از دیابت است که فقط طی دوران بارداری دیده می‌شود. این عارضه در حدود 4 درصد از خانم‌های باردار دیده می‌شود. اگرچه این مشکل معمولاً پس از بارداری برطرف می‌شود اما بین 40 تا 60 درصد از خانم‌هایی که دیابت بارداری در آن‌ها تشخیص داده شده است؛ طی 15 سال به دیابت نوع 2 دچار می‌شوند.

خانم‌هایی که به دیابت بارداری مبتلا نشده‌اند، اما کودک آن‌ها با وزن بیش از 4 کیلوگرم به دنیا آمده است، احتمال دارد که بعدها به دیابت نوع 2 دچا رشوند.

سندروم تخمدان پلی کیستیک

سندروم تخمدان پلی کیستیک (PCOS) یعنی عدم تعادل سطح هورمون‌های زنانه که باعث می‌شود کیست‌های متعددی در تخمدان به وجود آید. خانم‌های مبتلا به سندروم تخمدان پلی کیستیک (PCOS) در خطر بالاتری برای ابتلا به دیابت نوع 2 هستند.

چندین عامل خطرساز

خطر ابتلا به بیماری دیابت نوع 2 بر اساس تعداد عوامل خطرساز افزایش می‌یابد. اگر 2 یا چند مورد از عوامل خطرساز در خود مشاهده کردید؛ با پزشک خود مشورت کنید تا بروز دیابت نوع 2 را به تأخیر انداخته یا از آن پیش گیری کنید.

چرا پیش گیری، تشخیص و درمان دیابت بسیار مهم است؟

دیابت‌های درمان نشده منجر به افزایش سطح قند خون می‌شوند. این وضعیت به چندین مشکل جدی منجر خواهد شد از جمله:

1. آسیب‌های جدی به چشم و حتی کوری
2. نارسایی کلیه
3. حملات قلبی
4. آسیب به رگ‌های خونی و اعصاب که منجر به از دست دادن انگشتان پا یا حتی تمامی پا می‌شود
5. مشکلات لثه از جمله از دست دادن دندان

هر چه مدت افزایش قند خون طولانی‌تر باشد؛ خطر عوارض ناشی از این افزایش هم بیشتر خواهد بود. به همین دلیل است که درمان در هر سنی لازم است. ثابت نگهداشتن سطح قند خون نزدیک به حداقل میزان مطلوب باعث به تأخیر افتادن و یا حتی پیش گیری از مشکلات ناشی از دیابت می‌گردد.

دیابت را چگونه تشخیص می‌دهند؟

اگر پزشک مشکوک به دیابت باشد؛ آزمایش‌های مربوط به دیابت را تجویز می‌کند معمولاً آزمایشات زیر توصیه می‌شوند:

1. آزمایش قند خون ناشتا: این آزمایش را باید صبح اول وقت انجام دهید یعنی پس از 8 ساعت غذا نخوردن. فرد باید به مدت 8 ساعت قبل از انجام این آزمایش هیچ غذا یا مایعاتی – به غیر از آب – نخورد. پس از 8 ساعت غذا نخوردن؛ پزشک یا پرستار می‌تواند سطح قند خون بیمار را اندازه گیری کند. اگر سطح قند خون 126 میلیگرم در هر دسی لیتر (mg/dL) یا بالاتر باشد؛ احتمالاً پزشک دستور تکرار آزمایش می‌دهد. سطح قند خون 126 میلیگرم در هر دسی لیتر (mg/dL) یا بالاتر در دو نوبت آزمایش نشانگر دیابت است. اگر سطح قند خون بین 100 تا 125 میلیگرم در هر دسی لیتر باشد؛ یعنی وضعیت «پیش دیابت».
2. آزمایش تحمل گلوکز خوراکی: در این آزمایش، یک نوشیدنی حاوی 75 گرم از گلوکز که در آب حل شده است، به بیمار داده می‌شود. دو ساعت بعد، پزشک یا پرستار سطح قند خون را اندازه گیری می‌کند. در این حالت سطح قند خون 200 میلیگرم در هر دسی لیتر (mg/dL) یا بالاتر نشانگر دیابت است.
3. آزمایش قند خون تصادفی: در این آزمایش، سطح قند خون را در هر زمان از روز اندازه گیری می‌کنند، بدون توجه به این که آخرین وعده غذایی چه زمانی خورده شده است. در کنار وجود سایر علائم دیابت؛ سطح قند خون 200 میلیگرم در هر دسی لیتر (mg/dL) یا بالاتر نشانگر دیابت است.

اگر به دیابت مبتلا شدم؛ چه اقداماتی برای کمک به سلامتی‌ام مفیدند؟

اگرچه دیابت را نمی‌توان به طور کامل درمان کرد اما شما می‌توانید یک زندگی طولانی و سالم داشته باشید. مهم‌ترین کاری که باید انجام دهید؛ کنترل سطح قند خون است. برای این کار باید غذاهای مناسب بخورید، ورزش کنید، وزن خود را در حالت ایده آل نگه دارید و در صورت نیاز از داروهای خوراکی یا تزریق انسولین استفاده کنید.

رژیم غذایی سالم: یک رژیم غذایی سالم که برای افراد مبتلا به دیابت توصیه می‌شود، تقریباً مشابه با همان است که برای سایر افراد توصیه می‌کنند: غذاهای کم چرب، کم کلسترول، کم نمک و کم شکر. رژیم غذایی شما باید حاوی کربوهیدرات‌های پیچیده (مثل نان غلات کامل، غلات صبحانه و پاستا)؛ میوه و سبزیجات باشد. با این رژیم غذایی می‌توانید سطح قند خون را کنترل کنید و در عین حال فشار خون و سطح کلسترول خون را نیز کنترل نمایید. لازم است مقداری را که در هر وعده می‌خورید نیز کنترل کنید تا هم سطح قند خون را کنترل کرده و هم به وزن ایده آل و سالم برسید. برای نگه داشتن قند خون در یک سطح سالم، لازم است روزانه سه وعده غذا بخورید و هیچیک از وعده‌های سه گانه را حذف نکنید.

نکاتی در خصوص غذاخوردن صحیح

1. هر روز در یک زمان معین غذا بخورید. این کار به ثابت نگه داشتن میزان انسولین یا داروی مورد نیاز و نیز سطح قند خون کمک می‌کند.
2. سه وعده در روز غذا بخورید: اگر هنگام خواب باید دارو یا انسولین مصرف کنید، یک میان وعده همراه آن بخورید. از میان وعده‌های دیگر بپرهیزید مگر این که ورزش ‌کنید یا بخواهید کاهش قند خون را جبران کنید.
3. اگر اضافه وزن دارید، وزن خود را کم کنید. کاهش اندکی وزن – حتی 2 تا 7 کیلوگرم – به کاهش سطح قند خون کمک می‌کند.
4. فیبر کافی بخورید. سبزیجاتی که برگ سبز دارند، غلات کامل و میوه‌ها منابع خوبی هستند. با خوردن فیبر احساس می‌کنید سیر شده‌اید. در ضمن فیبر به هضم غذا کمک می‌کند.
5. خوردن کالری‌های پوچ را کم کنید؛ مثل غذاهای پرشکر یا پر چرب و الکل.

ورزش کنید: ورزش بدن را وادار می‌کند از انسولین استفاده کرده و سطح قند خون را کاهش می‌دهد. ورزش باعث کنترل وزن شده و انرژی زیادی به شما می‌دهد و در کل برای حفظ سلامتی مفید است. ورزش کردن برای قلب، سطح کلسترول خون، فشار خون و وزن مفید است. همه این موارد، عواملی هستند که بر حملات قلبی یا سکته تأثیر دارند. ورزش کردن باعث می‌شود افراد احساس خوبی نسبت به خود پیدا کرده و کمتر احساس اضطراب کنند. با پزشک خود در زمینه شروع یک برنامه ورزشی مناسب مشورت کنید. او می‌تواند یک برنامه ریزی صحیح برای شما انجام دهد.

حفظ وزن مناسب: کاهش وزن اضافه و حفظ وزن مناسب به 2 روش به شما کمک می‌کند. اول؛ باعث می‌شود که انسولین در بدن بهتر کار کند. دوم؛ فشار خون را پائین آورده و خطر بیماری‌های قلبی را کاهش می‌دهد.

داروهایتان را مصرف کنید: اگر مبتلا به دیابت هستید اما به کمک رژیم غذایی، ورزش یا کنترل وزن نمی‌توانید آن را کنترل کنید؛ پزشک برای شما دارو یا انسولین تجویز خواهد کرد. داروهای خوراکی به بدن شما کمک می‌کنند که انسولین بیشتری تولید کرده یا از انسولین به طور موثرتر استفاده کند. برخی افراد باید انسولین تزریق کنند یا از قلم‌های انسولین و یا پمپ‌های انسولین استفاده نمایند. همیشه داروهایی را که پزشک تجویز کرده است، دقیقاً مطابق با دستور مصرف کنید.

چه داروهایی برای درمان دیابت موجودند ؟

داروهای متعددی برای کنترل سطح قند خون موجود است. برخی از آن‌ها به صورت قرص بوده و خوراکی هستند. درمان بسیاری از افراد مبتلا به دیابت نوع 2 با داروهای خوراکی شروع می‌شود. داروهای خوراکی برای همه افراد موثر نیستند. همچنین برای درمان دیابت نوع 1 موثر نمی‌باشند. درمان با انسولین برای همه افراد مبتلا به دیابت نوع 1 و برخی افراد مبتلا به دیابت نوع 2 ضروری است. اگر شما به انسولین نیاز داشته باشید؛ باید به خودتان تزریق کنید (بصورت سرنگ یا قلم انسولین). پزشک تعیین می‌کند که چه دارویی برای شما مناسب است و چرا باید آن را انتخاب کنید.

چه آزمایش‌هایی باید برای کنترل سطح قند خون انجام داد؟

دو نوع آزمایش خون وجود دارد که به مدیریت دیابت کمک می‌کنند. یکی از آن‌ها آزمایش A1C است که بازتابی از میزان کنترل قند خون (یا گلوکز خون) طی 2 تا 3 ماه گذشته می‌باشد. انجام آزمایش A1C هر سه ماه یک بار؛ بهترین راه برای پزشک است که بداند شما تا چه حد در کنترل سطح قند خون خود موفق بوده‌اید. آزمایش دیگر؛ ¹SMBG یا آزمایش گلوکز خون توسط خودتان است. با استفاده از یک دستگاه کنترل گلوکز خون می‌توانید آزمایش SMBG را انجام دهید تا به کنترل هر چه بهتر سطح قند خون کمک کنید.

اگر قند خون بیش از حد پائین رود چه کنیم؟

گاهی اوقات قند خون افراد مبتلا به دیابت به شدت پائین می‌آید. کاهش قند خون را ” افت قند” هم می‌گویند. علائم این وضعیت عبارتند از:

1. احساس خستگی شدید
2. خمیازه کشیدن مداوم
3. فرد قادر به تکلم یا تفکر نیست
4. هماهنگی ماهیچه‌ها از بین می‌رود
5. فرد عرق می‌کند
6. انقباضات شدید بدن
7. تشنج
8. فرد ناگهان احساس غش می‌کند
9. رنگ پریدگی شدید
10. هوشیاری خود را از دست می‌دهد

افراد مبتلا به دیابت باید همیشه حداقل 15 گرم کربوهیدرات با عملکرد سریع را همراه خود داشته باشند تا در صورت بروز افت قند یا واکنش به انسولین، از آن استفاده کنند. برخی منابع سریع برای تأمین انرژی جهت رفع علائم عبارتند از:

1. ½‌ تا ¾ فنجان نوشابه غیر رژیمی
2. ½‌ فنجان آب میوه
3. میوه (مثلاً 2 قاشق غذاخوری کشمش)
4. 1 فنجان شیر
5. 5 عدد آب نبات کوچک
6. 3 قرص گلوکز (هر کدام 5 گرم)

اگر 15 دقیقه پس از خوردن کربوهیدرات با عملکرد سریع، بهتر نشدید یا اگر کنترل قند خون نشان داد که هنوز افت شدید قند دارید؛ 15 گرم دیگر از کربوهیدرات با عملکرد سریع، بخورید.

درمان افت قند خون را به دوستان، همکاران و خانواده آموزش دهید؛ چون گاهی اوقات شما به کمک آن‌ها نیاز دارید. همیشه مقدار کافی گلوکاگن همراه داشته باشید. گلوکاگن را بصورت پودر و یک مایع که باید با هم مخلوط کرده و سپس تزریق کنید؛ در یک کیت عرضه می‌کنند. این ماده سطح قند خون را بالا می‌برد. اگر شما بی هوش شده باشید، قادر به خوردن یا نوشیدن نیستید؛ پس فرد دیگری باید تزریق گلوکاگن را انجام دهد. با این کار سطح قند خون به وضعیت عادی باز می‌گردد.

در مورد سیگار کشیدن یا نوشیدن الکل چه؟

هر چه زودتر سیگار کشیدن را ترک کنید. نوشیدن مقدار اندکی الکل همراه با غذا مانعی ندارد، اما فقط باید 1 پیمانه در روز بنوشید. هر پیمانه معادل ۱۲۰ سی سی شراب،۳۵۵ سی سی آبجو یا ۴۴ سی سی لیکور است. اگر الکل را با معده خالی بنوشید؛ احتمال افت قند بسیار بالا می‌رود. در خصوص میزان مصرف الکل و تأثیرات آن بر روی دیابت با پزشک خود مشورت کنید.

چگونه بدانم که سطح قند خون من بسیار بالا است؟

ممکن است حتی زمانی که رژیم غذایی صحیح داشته و انسولین را به طور مرتب تزریق می‌کنید؛ قند خونتان بالا برود. مواردی همچون خوردن زیاد در یک وعده غذایی، بیمار شدن، تغییرات هورمونی و احساس استرس بیش از حد بر سطح قند خون شما تأثیر می‌گذارند.

علائم بالارفتن قند خون عبارتند از:

1. تکرر ادرار
2. تشنگی شدید
3. تار شدن دید
4. احساس خستگی شدید

اگر سطح قند خون بسیار بالا رود؛ چه کنم؟

اگر سطح قند خون بالا رفته است باید دوز اضافی انسولین با عملکرد کوتاه مدت یا سریع الاثر تزریق کنید تا سطح قند خون به وضعیت نرمال بازگردد. پزشک به شما می‌گوید که چه میزان انسولین نیاز دارید تا سطح قند خون را پائین بیاورید.

عوارض دیابت کدامند؟

افزایش سطح قند خون منجر به مشکلات جدی برای سلامتی می‌گردند؛ از جمله بیماری‌های قلبی و آسیب به اعصاب و کلیه‌ها. اینها مشکلات عمده و شناخته شده دیابت هستند.

نوروپاتی دیابتی یا عارضه عصبی ناشی از دیابت (آسیب به اعصاب)

بیماری عصبی ناشی از دیابت باعث می‌شود که رشته‌های اعصاب نتوانند پیام‌ها را به مغز و سایر اعضای بدن برسانند. اگر به اعصاب شما آسیب رسیده باشد؛ حس خود را در بخش‌هایی از بدن از دست می‌دهید، یا احساس درد یا سوزش یا خارش در یک قسمت از بدن دارید.

معمولاً آسیب به اعصاب بیشتر در ناحیه پا روی می‌دهد. اگر به عارضه آسیب به اعصاب دچار شوید؛ زخم روی پا را احساس نکرده و پس از مدتی این زخم عفونی می‌شود. در موارد شدید ممکن است این عارضه به قطع عضو منجر شود. افراد مبتلا به آسیب اعصاب پا، ممکن است همچنان به راه رفتن ادامه ‌دهند؛ در حالی‌که مفاصل یا استخوان‌های آن‌ها آسیب دیده است. این حالت منجر به عارضه‌ای به نام «پای شارکوت» می‌شود که در آن تورم شدید و عدم تعادل در پای آسیب دیده منجر به مشکلات شدیدی می‌گردد. ادامه این روند باعث تغییر شکل و بی قوارگی در پا می‌شود. از این مشکل می‌توان پیش گیری کرد.

اگر مبتلا به دیابت هستید، پاهای خود را هر روز بررسی کنید. با مشاهده هر گونه تورم، قرمزی و احساس گرم شدن در یک ناحیه از پا فوراً به پزشک اطلاع دهید. اینها می‌توانند نشانه‌های عارضه پای شارکوت باشند. پزشک نیز باید به طور مرتب پاهای شما را بررسی کند.

علائم هشدار دهنده آسیب به اعصاب

اگر یکی از موارد ذیل را احساس کردید؛ با پزشک تماس بگیرید:

1. بی حسی، سوزش یا درد در انگشتان پا یا انگشتان دست؛ یا در پاها و دست‌ها.
2. درد تیر کشنده که هنگام شب بدتر می‌شود.
3. بریدگی، زخم یا تاول‌هایی برروی پاها که آن چنان که باید ایجاد مزاحمت یا درد نمی‌کنند ولی روند بهبودی آن‌ها کند است.
4. ضعف عضلانی و مشکل در راه رفتن.
5. عدم نعوظ در مردان و خشکی شدید واژن در زنان.

رتینوپاتی دیابتی یا عارضه شبکیه چشم ناشی از دیابت (مشکلات چشمی)

شبکیه بخشی از چشم است که نسبت به نور حساس است و پیام‌هایی را در خصوص آنچه می‌بینید، برای مغز ارسال می‌کند. دیابت باعث آسیب یا ضعیف شدن رگ‌های کوچک خونی در شبکیه می‌شود. این آسیب را عارضه شبکیه ناشی از دیابت (رتینوپاتی دیابتی) می‌نامند.

اگر رگ‌های خونی شبکیه چشم آسیب ببینند؛ مایعاتی از آن‌ها تراوش کرده و باعث تورم ماکولا می‌شوند. ماکولا بخش مرکزی شبکیه است که دید واضح و قوی را تضمین می‌کند. تورم یا تجمع مایعات در آن باعث تار شدن دید می‌گردد. اگر عارضه شبکیه شدیدتر گردد، منجر به کوری می‌شود.

انجام جراحی لیزری برای درمان یا کند کردن پیشرفت عارضه شبکیه مفید است، علی الخصوص اگر آن را در مراحل اولیه تشخیص بدهند.

افراد مبتلا به دیابت باید سالی یک بار معاینه چشم شوند.

علائم هشدار دهنده مشکلات چشمی

اگر یکی از علائم ذیل را احساس کردید، با پزشک تماس بگیرید:

• تار شدن دید برای بیش از 2 روز
• کاهش ناگهانی و شدید دید در یک یا هر دو چشم
• دیدن لکه‌های سیاه یا خاکستری و یا رشته‌های تار عنکبوتی یا صاف. زمانی که شما حرکت می‌کنید؛ آن‌ها نیز حرکت می‌کنند (گویی که شناور هستند)
• نورهای چشمک زن در حالی‌که هیچ منبع نوری وجود ندارد
• درد یا احساس فشار در یک چشم یا هر دو چشم

نفروپاتی دیابتی یا عارضه کلیه ناشی از دیابت (آسیب به کلیه)

دیابت به رگ‌های خونی کلیه‌ها آسیب رسانده و آن‌ها دیگر نمی‌توانند مواد زائد خون را تصفیه کنند. این آسیب را عارضه کلیه ناشی از دیابت (نفرو پاتی دیابتی) می‌نامند. برخی افراد مبتلا به این عارضه ممکن است نیاز به دیالیز (درمان برای حذف مواد زائد از خون) یا پیوند کلیه داشته باشند.خطر ایجاد این عارضه زمانی زیادتر می‌شود که شما، هم مبتلا به دیابت و هم مبتلا به فشار خون بالا باشید. بنابراین مهم است که هر دو وضعیت را تحت کنترل داشته باشید.وجود پروتئین در ادرار معمولاً اولین نشانه نفرو پاتی دیابتی است. این آزمایش را باید هر سال تکرار کنید.

بیماری‌های قلبی و سکته

افراد مبتلا به دیابت بیشتر در معرض خطر بیماری‌های قلبی و سکته قرار دارند. این خطر زمانی بیشتر می‌شود که فرد مبتلا به دیابت؛ سیگاری هم باشد، فشار خون بالا هم داشته باشد، سابقه بیماری قلبی در خانواده‌ وجود داشته باشد و یا چاق هم باشد.بیماری‌های قلبی را زمانی می‌توان به راحتی درمان کرد که در مراحل اولیه تشخیص داده شوند. بنابراین باید به طور منظم به پزشک مراجعه کنید. پزشک آزمایش‌هایی را برای تشخیص نشانه‌های زودرس بیماری قلبی انجام می‌دهد.

سطح کلسترول خون مناسب برای افراد مبتلا به دیابت برابر با سطح کلسترول خون افراد مبتلا به بیماری قلبی است. اگر سطح کلسترول خون شما بالاتر از حد مطلوب و توصیه شده باشد؛ پزشک تغییراتی را در شیوه زندگی برایتان در نظر گرفته و در صورت نیاز داروهایی برای کنترل و کاهش سطح کلسترول خون برایتان تجویز خواهد کرد.

شما می توانید از این پس برای دریافت خدمات پزشکی در منزل با مرکز همراز در تهران تماس گرفته و در کوتاه ترین زمان از خدمات ما بهره مند شوید ۰۲۱۲۲۶۸۹۳۹۸ – ۰۹۱۲۳۰۳۹۳۱۶

برای پیش گیری یا تأخیر در بروز عوارض دیابت چه کنم؟

برای پیش گیری از مشکلات باید حتی الامکان سطح قند خون خود را نزدیک به حد نرمال نگه دارید و از دستورات پزشک پیروی کنید. برخی نکات در این زمینه عبارتند از:

1. با دقت از دستورات پزشک در زمینه مصرف انسولین پیروی کنید.
2. انواع غذاهای سالم را بخورید. از غذاهای پرچرب، پر کلسترول، پر نمک و همچنین دارای شکر اضافی بپرهیزید.
3. وزن خود را در سطح ایده آل نگه دارید. اگر اضافه وزن دارید، پزشک روش رسیدن به وزن ایده آل را به شیوه ایمن و مناسب به شما نشان خواهد داد.
4. فشار خون را در سطح سالم نگه دارید (کمتر از 130/80 mm Hg).
5. سطح کلسترول خون را در وضعیت سالم نگه دارید (کمتر از 200 mg).
6. از نظر بدنی فعالیت کافی و منظم داشته باشید.
7. سیگار کشیدن را ترک کنید
8. از پاهای خود مراقبت کنید؛ آن‌ها را هر روز کنترل کنید تا علامتی از زخم یا عفونت نداشته باشند.
9. هر ساله برای معاینه چشم اقدام کنید و دید خود را کنترل نمائید.
10. دو بار در سال به دندانپزشک مراجعه کنید تا دندان‌ها و لثه‌هایتان را معاینه کند.
11. برنامه واکسیناسیون خود را به روز نگه دارید. هر ساله واکسن آنفلوآنزا و هر 10 سال یکبار واکسن کزاز بزنید.
12. استرس را مدیریت و کنترل کنید.
13. مراجعه منظم به پزشک را فراموش نکنید حتی زمانی که احساس می‌کنید مشکلی ندارید. پزشک باید علائم را بررسی کرده تا مشکلات را در مراحل اولیه شناسایی کند.
14. اگر هر یک از علائم هشدار دهنده را احساس کردید؛ فوراً با پزشک تماس بگیرید.

سوالاتی که لازم است از پزشک خود بپرسید:

• مادرم دیابتی است.آیا من باید آزمایش بدهم؟
• به دیابت تیپ ۲ مبتلا هستم. اگر وزن کم کنم و رژیم غذایی بهتری داشته باشم آیا بیماریم درمان خواهد شد؟
• بهترین کاری که برای کنترل دیابتم می‌توانم انجام دهم چیست؟
• کدام دستگاه اندازه گیری قند خون برای من از همه بهتر است؟
• آیا من نیازمند دریافت انسولین هستم؟
• آیا داروهای دیگری هستند که من بتوانم با مصرف آن‌ها به کنترل دیابت خود کمک کنم؟
• آیا فرزندانم در معرض خطر افزایش یافته ابتلا به دیابت هستند؟
• کدام برنامه ورزشی برای من مناسب است؟
• چه موقع لازم است با پزشک خود تماس بگیرم؟