تصلب شرائین چیست؟
درمان گرفتگی رگ های خونی: در بیماری تصلب شرائین، شریانها سفت و باریک میشوند. گاهی اوقات یک شریان به کلی مسدود میگردد. شریانها، رگهای خونی هستند که خون را از قلب به سایر قسمتهای بدن میرسانند.
چه عواملی باعث تصلب شرائین میشوند؟
پزشکان دقیقاً نمیدانند که علت اصلی عارضه تصلب شرائین چیست. شاید در ابتدا زمانی که لایههای داخلی شریانها آسیب میبینند، این عارضه به وجود میآید. بسیاری از عوامل میتوانند مسبب این آسیبها باشند:
- فشار خون بالا
- کلسترول بالا
- دیابت
- اضافه وزن یا چاقی
- مصرف تنباکو یا سیگار
- رژیم غذایی ناسالم
- ورزش نکردن
- سابقه خانوادگی بیماری قلبی
زمانی که اینگونه آسیبها روی میدهند، بدن تلاش میکند تا شریان را ترمیم کند. فرآیند ترمیم باعث تولید رسوبات پلاک در دیواره شریانها میگردد. پلاک از جنس چربی، کلسترول، کلسیم و سایر موادی است که به طور طبیعی در خون یافت میشوند. با گذشت زمان، پلاک ایجاد شده در شریان سختتر میشود و مسیر عبور خون در شریان را باریکتر میکند.
برای درمان همیشگی گرفتگی رگ های خونی می بایست اصلاح در سبک زندگی و تغذیه خود داشته باشید شما می توانید با مرکز همراز تماس گرفته و از خدمات مشاوره تغذیه و رژیم استفاده نمایید : 02122689398 – 09123039316
رابطه سطح کلسترول خون با گرفتگی رگ ها چیست؟
اگر سطح کلسترول خون بالا باشد، احتمال عارضه تصلب شرائین بالاتر میرود. کلسترول یک ماده مومی شکل است که در خون موجود بوده و نقش آن حفاظت از اعصاب، ساخت بافتهای سلولی و تولید هورمونهای خاص است. برخی از انواع کلسترول برای سلامتی ضروری هستند.
کبد میتواند همه کلسترولهای ضروری برای بدن را تولید کند اما بدن هم قادر است به طور مستقیم کلسترول لازم را از غذایی که میخورید به دست آورد (مثل تخم مرغ، گوشت و محصولات لبنی).
دو نوع کلسترول مهم وجود دارند که باید با آنها آشنا شویم: لیپوپروتئین با تراکم پائین (LDL) یا کلسترول «بد» و لیپوپروتئین با تراکم بالا (HDL) یا کسترول «خوب». کلسترول LDL از انواع کلسترول است که در پلاک یافت میشود. افزایش سطح کلسترول LDL در خون به شریانها آسیب رسانده و در روند ایجاد تصلب شرائین دخیل است. اما افزایش سطح کلسترول HDL به حفاظت شریانها و پیشگیری از تصلب شرائین کمک میکند.
تصلب شرائین چه تأثیراتی بر بدن دارد؟
تصلب شرائین علت اولیه بیماریهای قلب و عروق میباشد. بیماریهای قلب و عروق، یکی از علل اصلی مرگ در کشورها هستند. انواع بیماریهای قلب و عروق عبارتند از:
- بیماری شریانهای کرونری: بیماری شریانهای کرونری قلب زمانی ایجاد میشود که پلاک در شریانهای خونرسان به قلب تشکیل میگردد. زمانی که به دلیل تنگی این عروق جریان خون به ماهیچههای قلب کند میشود یا زمانی که شریانها مسدود میشوند، درد در قفسه سینه یا حمله قلبی عارض می شود.
- بیماری عروق کوچک: بیماری عروق کوچک به واسطه تشکیل پلاک در رگهای کوچک خونی است که قلب را تغذیه میکنند. در نتیجه قلب ضعیف شده و درد در قفسه سینه، خصوصاً هنگام ورزش کردن، احساس میشود.
- سکته مغزی: سکته مغزی زمانی روی میدهد که شریانهای خونرسان به مغز مسدود شده باشند. این عارضه باعث آسیبهای دائمی یا موقت به مغز میگردد، که در نتیجه آن بیمار قادر به دیدن، صحبت کردن یا حرکت دادن اعضای بدن نیست.
- بیماری شریانهای محیطی (PAD): این بیماری زمانی روی میدهد که پلاک در رگهای خونرسان به بازوها یا پاها تشکیل میشود. در نتیجه فرد احساس بی حسی یا درد در همان ناحیه کرده و گاهی اوقات عفونتهایی نیز در دست یا پای آسیب دیده مشاهده میشود.
درمان گرفتگی رگ های خونی و پیشگیری از آن به چه صورت است
بهترین راه، ایجاد تغییراتی در شیوه زندگی است. برخی از موارد تغییر شیوه زندگی برای کاهش خطر تصلب شرائین عبارتند از: کاهش وزن، کاهش سطح کلسترول LDL، افزایش سطح کلسترول HDL، کاهش فشار خون و کنترل سطح قند خون (در صورتی که دیابت داشته باشید، این مسأله بسیار مهم است).
- ورزش کردن: اگر اضافه وزن یا چاقی مفرط دارید، ورزش کردن به شما کمک میکند تا وزن خود را کاهش داده و در عین حال سطح کلسترول HDL را افزایش و سطح کلسترول LDL را کاهش دهید. سعی کنید هر روز 30 دقیقه فعالیتهای ورزشی سبک انجام دهید. این کار را 4 تا 6 بار در هفته تکرار کنید. قبل از شروع هر برنامه ورزشی با پزشک خود مشورت کنید.
- سیگار را ترک کنید: سیگار به رگهای خونی آسیب رسانده و جریان خون در رگها را کاهش میدهد، همچنین سطح کلسترول HDL را نیز پائین میآورد. حتی قرار گرفتن در معرض دود محیطی سیگار هم بر رگهای خونی و کلسترول تأثیرگذار است. برای انتخاب بهترین شیوه ترک سیگار با پزشک خود مشورت کنید.
- رژیم غذایی سالم داشته باشید: رژیم غذایی سالم یعنی استفاده از انواع میوهها و سبزیجات تازه، غلات کامل، گوشتهای کم چرب و چربیهای مفید.
- در خصوص افزودن برخی مکملهای خوراکی به رژیم غذایی با پزشک خود مشورت کنید: اگر تغییر رژیم غذایی کافی نبود، استفاده از برخی مکملها به بهبود تنظیم سطح کلسترول خون کمک میکند. برخی مکملهای مناسب عبارتند از:
- استرولها و استانولهای گیاهی: این دو ماده به بدن در عدم جذب کلسترول کمک میکنند. استرولها را میتوان به برخی مواد غذایی افزود از جمله مارگارین، انواع کره، آب پرتقال و ماست. این دو ماده در برخی مکملهای غذایی هم وجود دارند.
- اسید چرب امگا 3: اگر بیماری قلبی یا کلسترول بالا دارید، مصرف مکمل امگا 3 را در نظر داشته باشید. انواع مختلفی از اسیدهای چرب امگا 3 وجود دارند اما سه نوع مهم آنها عبارتند از EPA، DHA و ALA. رایجترین و موثرترین مکمل اسید چرب امگا 3، روغن ماهی است. یک مکمل روغن ماهی باید حداقل حاوی 1000 میلیگرم از EPA و DHA باشد (این دو، اسیدهای چرب امگا 3 خاصی هستند که در ماهی یافت میشوند). افرادی که رژیم غذایی گیاهخواری را رعایت میکنند ترجیح میدهند از روغن بذر کتان استفاده کنند که سرشار از ALA میباشد، اما ALA به اندازه EPA و DHA برای کاهش بیماریهای قلبی کارآمد نیست.
- برنج مخمر قرمز: نوعی ادویه رایج در کشورهای آسیایی، برنج مخمر قرمز است که به کاهش کلسترول تولید شده در بدن کمک میکند. این ماده به صورت مکملهای غذایی در دسترس میباشد. قبل از مصرف این ماده حتماً با پزشک خود مشورت کنید،خصوصاً اگر داروی دیگری برای کاهش سطح کلسترول خون به نام استاتین مصرف میکنید. دوز توصیه شده برای برنج مخمر قرمز، 1200 میلیگرم، دو بار در روز است.
- مدیریت و کنترل استرس: سعی کنید سطح استرس خودتان را کنترل کنید. روشهای کنترل استرس عبارتند از تنفس عمیق، تکنیکهای آرامش بخش مثل مراقبه، نرمش کردنهای سبک مثل راه رفتن یا یوگا و نیز گفتگو با دوستان، اعضای خانواده و یا افرادی که مراقبتهای پزشکی را از شما به عمل میآورند، درباره مشکلات خود.
اگر تغییرات در شیوه زندگی کافی نباشد، چه میشود؟
پزشک داروهایی برای کاهش فشار خون یا سطوح کلسترول و نیز پیشگیری از ایجاد لخته خون برایتان تجویز میکند. اگر مبتلا به تصلب شرائین شدید یا بیماری قلب و عروق باشید، پزشک یک برنامه یا جراحی خاص را برای بازکردن عروق یا ایجاد مسیر انحرافی برای شریانهای مسدود شده، به شما پیشنهاد میکند.
سوالاتی که لازم است از پزشک خود بپرسید:
- آیا من در خطر ابتلا به تصلب شرائین هستم؟
- علل احتمالی ایجاد تصلب شرائین در من کدامند؟
- جهت کاهش خطر چه تغییراتی میتوانم اعمال کنم؟
- رژیم غذایی من چگونه در تصلب شرائین نقش دارد؟
- آیا کلسترول من بالاست؟
- تصلب شرائین در عروق خونی من تا چه حد وسعت پیدا کرده است؟
- آیا نیاز به انجام بررسیهای خاصی دارم؟
- آیا در خطر حمله قلبی یا سایر عوارض قرار دارم؟
- آیا به مصرف دارو یا انجام جراحی نیاز دارم؟