آکنه (جوش صورت)
آکنه چیست؟
درمان آکنه و جوش صورت : آکنه یا جوش یکی از مشکلات پوستی است که به واسطه مسدود شدن مجرای فولیکول‌های موی پوست با مخلوطی از سلول‌های مرده و چربی ایجاد می‌شود. در این صورت؛ باکتری‌ها در فولیکول موی مسدود شده رشدکرده و باعث التهاب و تحریک بیشتر پوست می‌شوند.
آکنه ممکن است در پوست هر ناحیه‌ای از بدن دیده شود اما معمولاً آن را در صورت، گردن، قفسه سینه و پشت مشاهده می‌کنیم. آکنه معمولاً در نوجوانی شروع می‌شود، چون غدد چربی ترشح بیشتری دارند؛ اما این حالت ممکن است تا اوایل دوران بزرگسالی نیز طول بکشد یا در این دوران شروع شود.
چه عواملی موجب آکنه می‌شوند؟
آکنه زمانی شکل می‌گیرد که مخلوطی از سلول‌های مرده پوست و چربی؛ فولیکول مو در پوست را مسدود می‌کنند. چند نوع مختلف از آکنه وجود دارند:
- زمانی که فولیکول مو با چربی و سلول‌های مرده پوست مسدود می‌شود؛ جوش‌های «سرسفید» در فولیکول مو تشکیل می‌شوند.
- اگر انسداد فولیکول مو در نزدیکی سطح پوست باشد و هوا به آن برسد؛ تبدیل به جوش‌های «سرسیاه» می‌شود.بنابراین جوش سرسیاه به دلیل کثیف بودن ایجاد نمی‌شود.
- اگر دیواره فولیکول مسدود شده مو آسیب ببیند؛ آن ناحیه متورم شده و یک برآمدگی قرمز رنگ مشاهده می‌شود. اگر دیواره فولیکول مسدود شده مو در نزدیکی سطح پوست آسیب ببیند؛ این برآمدگی تبدیل به یک کورک می‌شود.
- اگر دیواره فولیکول مسدود شده مو در اعماق پوست آسیب ببیند؛ ندول ها یا کیست‌های آکنه شکل می‌گیرند. به این حالت «آکنه کیستی» می‌گویند.
آکنه در چه افرادی دیده می‌شود؟
آکنه در دختران و پسران دیده می‌شود. شدت این وضعیت در پسران بیشتر است چون چربی پوست آنها بیشتر است. علائم در برخی افراد در حدود سن 25 سالگی برطرف می‌شود اما ممکن است تا سنین بالاتر نیز دیده شود.
پیشینه خانوادگی هم نقش بسیار مهمی دارد. اگر والدین دچار آکنه شدید باشند؛ احتمال بروز این حالت در فرزندان نیز وجود دارد.
سیستم ایمنی بدن نقش بسیار مهمی ایفا میکند. برخی افراد حساسیت‌های خاصی به باکتری‌هایی دارند که در فولیکول‌های مو به دام می‌افتند.
مواردی که اغلب آکنه را بدتر می‌کنند:
- تغییرات هورمونی؛ خصوصاً طی دوران بلوغ، قبل از عادت ماهانه (در خانم‌ها) و طی دوران بارداری
- داروهای خاص
- مواد آرایشی خاص مثل لوازم آرایشی که پایه آنها چربی است؛ روغن‌های برنزه شدن پوست در برابر آفتاب، محصولات مخصوص مو
- استرس
- فشار دادن جوش‌ها یا خراشیدن آنها
- سایش شدید پوست
مواردی که تأثیری بر آکنه ندارند:
- کثیفی
- شکلات و غذاهای چرب
- فعالیت‌های جنسی
چگونه می‌توان آکنه را درمان کرد؟
درمان‌های بسیاری برای آکنه وجود دارند از جمله داروهای تجویز شده از سوی پزشک یا داروهایی که بدون نسخه در داروخانه‌ها به فروش می‌رسند.
چه داروهای بدون نسخه‌ای موجود می‌باشند؟
برخی از داروهای موثر و بدون نسخه برای درمان آکنه عبارتند از بنزوییل پراکساید و اسید سالیسیلیک. این داروها می‌توانند باکتری‌ها را کشته؛ چربی پوست را کم کنند و به نوعی لایه برداری کنند. این داروها به شکل‌های مختلفی موجودند از جمله ژل، لوسیون، کرم، صابون یا پد. به خاطر داشته باشید که بهبودی حداقل 8 هفته طول می‌کشد. بنابراین باید این مدت را تحمل کنید تا تأثیرات آنها را بر پوست خود مشاهده کنید. اگر داروهایی بدون نسخه پس از مدت 2 ماه بر بهبودی شما تأثیرگزار نبودند؛ با پزشک خود مشورت کنید.
مصرف داروهایی که بدون نسخه به فروش می‌رسند در برخی افراد همراه با عوارض جانبی از جمله التهاب پوست، سوزش و قرمز شدن پوست می‌باشند. در صورتی که عوارض جانبی شدید باشند یا پس از مدتی برطرف نشدند؛ حتما با پزشک خود مشورت کنید.
داروهای تجویز شده توسط پزشک
اگر داروهای بدون نسخه موثر واقع نشدند؛ پزشک می‌تواند یک یا چند مورد از داروهای ذیل را تجویز کند:
- یک کرم یا ژل رتینویید: رتینوییدها مثل تره تینویین و آداپالن را باید یک بار در روز بر روی پوست مالید. دقت کنید که آنها را نزدیک چشم، دهان یا زیر بینی استفاده نکنید. اگر از رتینویید استفاده می‌کنید باید از یک ضدآفتاب قوی استفاده کرده یا ترجیحاً زیر نور آفتاب قرار نگیرید، چون این داروها احتمال آفتاب سوختگی را افزایش می‌دهند. خانم‌های باردار یا کسانی که قصد بارداری دارند نباید از نوعی رتینویید به نام تازاروتن استفاده کنند چون باعث برخی نواقص جنینی می‌گردد.
- آنتی بیوتیک‌ها: اگر آکنه شدید باشد؛ احتمالاً پزشک یک آنتی بیوتیک برای درمان تجویز میکند. آنتی بیوتیک‌هایی همچون مینوکسیلین، تتراسیکلین و داکسی سیکلین تعداد باکتری‌ها و شدت التهابات را کاهش می‌دهند. معمولاً در درمان آکنه از آنها به همراه سایر درمان‌ها – مثل بنزوییل پراکساید- استفاده می‌شود. آنتی بیوتیک‌ها هم خوراکی هستند و هم لوسیون، کرم یا ژل آنها در بازار موجود است. دو آنتی بیوتیک که معمولاً در لوسیون‌ها و ژل‌های جلدی استفاده می‌شوند؛ عبارتند از اریترومایسین و کلیندامایسین.
- ایزوتره تینویین: ایزوتره تینویین یک داروی قوی برای درمان آکنه‌های بسیار مقاوم و بد است. این دارو می‌تواند عوارض جانبی بسیار شدیدی داشته باشد بنابراین باید به طور دقیق همه دستورات پزشک در خصوص مصرف این دارو را اجرا کنید؛ پزشک هم باید معاینات و پیگیری‌های دقیقی از شما داشته باشد.
- قرص‌های ضد بارداری: مصرف این قرص‌ها به بهبود آکنه در خانم‌ها کمک میکند. اما برای مصرف داروهای ضد بارداری با پزشک خود مشورت کنید تا همه نکات مثبت و منفی در این خصوص را بدانید.
آیا درمان‌های دیگری هم وجود دارند؟
علاوه بر داروها و ترکیب آنها؛ برخی فرایندهای زیباسازی مثل لایه برداری پوست (روش‌های dermabrasion یا microderm abrasion) و لیزر یا درمان با نور؛ به بهبود آکنه کمک می‌کنند. این درمان‌ها در کاهش جای جوش نیز موثر هستند. کیست‌های منفرد و بزرگ آکنه؛ اغلب به تزریق‌های کوچک داروی استرویید خیلی عالی پاسخ می‌دهند.
تغییرات شیوه زندگی مثل داشتن رژیم غذایی سالم‌تر و ورزش کردن منظم نیز به درمان آکنه یا پیش گیری از آن کمک میکند.
آیا جای آکنه بر پوست باقی می‌ماند؟
آکنه به ویژه آکنه کیستی، می‌تواند در برخی افراد جوشگاه یا اِسکار باقی گذارد. شما می‌توانید به کاهش این وضعیت کمک کنید؛ برای مثال آکنه را فشار نداده یا آن را نخراشید. همچنین از سائیدن پوست خودداری کنید. اگر جای آکنه بر پوست شما باقی ماند؛ روش‌های درمانی خاص برای کاهش این آثار موجود می‌باشند.
شرکت طرح درمان همراز خدمات درمانی تزریقات، سرم تراپی، پانسمان سوختگی ، زخم بستر و ویزیت پزشک عمومی و متخصص ، مراقبت از سالمندان بیمار با کادر بهیار و پرستار حرفه ای و دیگر خدمات پزشکی بیمارستانی که در سایت می توانید مشاهده کنید را خدمت رسانی میکند شماره تماس 24 ساعته در سراسر تهران با مجوز رسمی. 09123039316 – 02122689398 – 02166563834
سوالاتی که لازم است از پزشک خود بپرسید:
- آیا برای جوش‌هایم نیاز به مصرف دارو دارم؟
- آیا تمیز کننده پوست خاصی هست که لازم باشد آن را مصرف کنم؟
- آیا لازم است بیشتر از معمول پوست خود را تمیز کنم؟
- تا چه مدت دچار آکنه خواهم بود؟
- آیا لازم است در رژیم غذایی‌ام تغییری ایجاد کنم؟
- آیا لازم است در نوع آرایش خود تغییری ایجاد کنم؟
- چگونه می‌توانم از ایجاد اسکار پیش گیری کنم؟
- آیا باید ایزوتره تینویین مصرف کنم؟
- با مصرف دارو چه عوارض جانبی را تجربه خواهم کرد؟
- چه زمانی باید مصرف دارو را قطع کنم؟
Dermabrasion یعنی برداشتن جای زخم یا خال به واسطه سایش پوست
Microderm abrasion یعنی سایش لایه‌های رویی پوست به میزان اندک
