علائم یائسگی و راه درمان

یائسگی چیست؟

یائسگی زمانی است که دوره‌های قاعدگی ماهانه در خانم‌ها به طور دائم قطع می‌شوند و دیگر علائم یائسگی نمایان می شود. این وضعیت به این دلیل روی می‌دهد که با بالا رفتن سن فرد، تخمدان‌ها میزان کمتری از هورمون‌های زنانه (استروژن و پروژسترون) ترشح می‌کنند. این هورمون‌ها کنترل کننده چرخه قاعدگی هستند. زمان بندی شروع یائسگی برای هر خانم متفاوت است اما اصولاً بین 40 تا 59 سالگی، طبیعی است. یائسگی یک فرآیند تدریجی است که طی چند سال روی می‌دهد.

«دوره یائسگی»” اصطلاحی است برای یک دوره 3 تا 5 ساله حول و حوش زمان یائسگی و قبل از آخرین قاعدگی. با خواندن این مقاله اطلاعات مفیدی درباره ی این دوره می توانید کسب کنید. اما اگر علائم حاد یائسگی را در خود مشاهده کردید، باید به پزشک مراجعه نمایید. بسیاری از افرادی که توانایی خروج از منزل به هر علتی را ندارند، می توانند از مزایای طرح درمان در منزل مرکز همراز بهره مند شوند که نتیجه ی آن جلوگیری از ابتلا به عفونت های بیارستانی و معطلی در مطب ها است.

ما درمرکز طرح درمان در منزل همراز بهترین و مجرب ترین پزشکان را در کمتر از یک ساعت در تهران(شمال و جنوب ، شرق و غرب تهران) به محل شما اعزام می کنیم. برای ثبت درخواست ویزیت پزشک متخصص در منزل و یا انجام آزمایش در منزل با ما تماس بگیرید. ۰۲۱۲۲۶۸۹۳۹۸ – ۰۹۱۲۳۰۳۹۳۱۶

علائم یائسگی کدامند؟

 

 

در برخی خانم‌ها، فقط قاعدگی قطع می‌شود. اما بیشتر خانم‌ها معمولاً علائم ذیل را تجربه می‌کنند:

تغییر در چرخه قاعدگی ماهانه: این تغییر یکی از اولین نشانه‌های یائسگی است. ممکن است فاصله بین دو قاعدگی کم شده و یا در یک ماه چرخه قاعدگی مشاهده نشود. میزان خونریزی می‌تواند سبک‌تر یا سنگین‌تر از حد معمول باشد.

گرگرفتگی: گرگرفتگی شایع‌ترین علامت یائسگی است.گرگرفتگی یعنی یک احساس گرما که از قفسه سینه به سمت سر حرکت می‌کند و اغلب این وضعیت شبیه موج حس می‌شود. پوست فرد ممکن است قرمز شده و شاید عرق کند. احتمالاً این وضعیت همراه با دل به هم خوردگی و گیجی می‌باشد. برخی افراد سردردهایی را تجربه می‌کنند. ممکن است فرد احساس کند قلبش تند و محکم می‌زند.

خشکی واژن:‌ در حین و پس از یائسگی، پوست واژن و فرج (ناحیه اطراف واژن) نازک‌تر از حد معمول می‌گردد. همچنین هنگام تحریک جنسی واژن نمی‌تواند به اندازه کافی مواد نرم کننده (مرطوب کننده) تولید کند. این تغییرات می‌توانند سبب احساس درد هنگام رابط جنسی شوند.

برای کاهش درد هنگام رابطه جنسی می‌توانید از مواد نرم کننده مخصوص با پایه آب که بدون نسخه به فروش می‌رسند یا مرطوب کننده‌های ناحیه واژن استفاده کنید. برای آگاهی از مزایا یا مضرات کرم استروژن تجویز شده توسط پزشک برای تغییرات واژن با پزشک مشورت کنید.

مشکلات مجاری ادرار: در حین یا پس از یائسگی، احتمال ابتلا به عفونت‌های مثانه و مجاری ادرار بالاتر می‌رود. اگر نیاز به مراجعه مکرر به توالت دارید، اگر احساس اضطرار برای دفع ادرار دارید، اگر حین ادرار کردن احساس سوزش می‌کنید و یا اگر قادر به ادرار کردن نیستید؛ به پزشک مراجعه کنید.

سایر علائم عبارتند از سردرد، عرق کردن شبانه، مشکل خوابیدن و خستگی: زمانی که دوره یائسگی شروع می‌شود، مشکلاتی همچون عدم به خواب رفتن یا عدم توانایی در تداوم خواب بروز می‌کنند. عرق کردن شبانه نیز ممکن است شما را از خواب بیدار کند. گاهی اوقات مرحله حرکات سریع چشم (REM) هنگام خواب، کافی نمی‌باشد (REM مرحله‌ای است که فرد خواب می‌بیند). کافی نبودن این مرحله از خواب باعث بروز خستگی، تغییرات خلق و خو و استرس می‌گردد.

افزایش وزن: بسیاری از خانم‌ها حین دوره یائسگی با افزایش وزن مواجه می‌شوند. داشتن یک رژیم غذایی سالم به همراه ورزش کردن در همه یا بیشتر روزهای هفته، باعث حفظ اندام مناسب می‌گردد.

در صورت مشاهده موارد ذیل به پزشک مراجعه کنید:

• هرگونه تغییر در قاعدگی ماهانه
• خونریزی شدید
• خونریزی که بیش از حد معمول طول کشیده است
• خونریزی‌هایی به فاصله کمتر از 3 هفته
• خونریزی پس از رابطه جنسی
• لکه بینی بین دوره‌های قاعدگی

آیا یائسگی علائم عاطفی و احساسی نیز دارد؟

بسیاری از خانم‌ها علائم احساسی و عاطفی را حین دوره یائسگی تجربه می‌کنند. این علائم عبارتند از احساس غم، اضطراب و تغییرات خلق و خو. این علائم در برخی خانم ممکن است شدید باشند. در صورت مشاهده هر یک از این علائم با پزشک مشورت کنید.

یائسگی چه زمانی روی می‌دهد؟

زمان بندی یائسگی واقعی در خانم‌های مختلف، متفاوت است. میانگین سنی برای آخرین قاعدگی، حدود 51 سالگی است. اما یائسگی بین سنین 40 تا 59 سال هم طبیعی است. معمولاً خانم‌ها در همان سنین مشابه با مادرشان یائسه می‌شوند. اگر یائسگی را بسیار زود تجربه می‌کنید (قبل از 40 سالگی) لازم است پزشک آزمایش خون توصیه کند تا مشخص شود این یائسگی واقعی است یا دلیل دیگری منجر به قطع قاعدگی‌ها شده است.

یائسگی یک فرآیند تدریجی است و تکوین آن چندین سال طول می‌کشد. فرآیند یائسگی زمانی تکمیل می‌شود که چرخه قاعدگی به مدت 12 ماه قطع شده باشد (اگر قصد باردار شدن ندارید، بهتر است در این مدت جلوگیری کنید).

«یائسگی جراحی» یعنی یائسه شدن بلافاصله پس از برداشتن هر دو تخمدان توسط جراحی. برداشتن رحم به تنهایی (بدون برداشتن تخمدان‌ها) منجر به یائسگی جراحی نمی‌شود اما فرد قاعدگی ماهانه را تجربه نمی‌کند.

درمان جایگزینی هورمونی چیست؟

درمان جایگزینی هورمونی (HRT)‌ برای درمان علائم یائسگی تجویز می‌شود که شامل مصرف هورمون‌های سنتتیک است (این هورمون‌ها در آزمایشگاه ساخته می‌شوند نه در بدن). گاهی اوقات برای درمان جایگزینی هورمونی (HRT)‌ فقط استروژن تجویز می‌شود و گاهی اوقات استروژن در ترکیب با یک هورمون دیگر – پروژستین – تجویز می گردد. در برخی از خانم‌ها درمان جایگزینی هورمونی (HRT)‌، موجب تسکین علائم یائسگی از جمله گرگرفتگی، خشکی واژن و برخی مشکلات مجاری ادرار می‌شود. اما این درمان برای همه مناسب نیست. اطلاعات جدید بدست آمده از تحقیقات اخیر نشان داده‌اند که مضرات درمان جایگزینی هورمونی (HRT)‌ در اکثر خانم‌ها بالاتر از فوائد این درمان است. برای آگاهی از مزایا یا مضرات درمان جایگزینی هورمونی (HRT)‌ با پزشک مشورت کنید.

آیا درمان‌های دیگر هم وجود دارند؟

بله. برخی داروها همچون کرم استروژن، داروهای ضد افسردگی با دوز پائین، محصولات سویا و مکمل‌های گیاهی خاص می‌توانند به کاهش علائم یائسگی کمک کنند. در این زمینه با پزشک مشورت کنید.

 

استروژن‌های گیاهی کدامند؟

استروژن‌های گیاهی موادی با پایه گیاهی هستند که در برخی غلات، سبزیجات، حبوبات و گیاهان یافت می‌شوند. کارکرد آن‌ها در بدن همانند نوع ضعیف استروژن است. محققان در حال بررسی تأثیرات استروژن‌های گیاهی برای تسکین برخی علائم یائسگی هستند. آن‌ها همچنین برای یافتن عوارض جانبی این مواد تحقیق می‌کنند.

بسیاری از محصولات سویا همچون توفو، تمپه، شیرسویا و آجیل سویا از جمله منابع غنی از استروژن‌های گیاهی هستند. برخی مطالعات نشان داده‌اند که مکمل‌های سویا می‌توانند عارضه گرگرفتگی در خانم‌های یائسه را کاهش دهند. اما نتایج بدست آمده در تحقیقات مختلف در این زمینه با هم مطابقت ندارند.

هنوز شواهد علمی کافی برای توصیه گیاهان حاوی استروژن گیاهی برای درمان علائم یائسگی بدست نیامده است. این مسأله در مورد کرم‌ها و قرص‌های ساخته شده از این گیاهان نیز صدق می‌کند. از سوی دیگر، هنوز در مورد خطرات ناشی از مصرف این محصولات اطلاعات کافی در دست نیست. معمولاً داروهای گیاهی و مکمل ها با سختگیری های مشابه با داروها مورد بررسی قرار نمی گیرند. زمانی که برخی داروهای گیاهی و مکمل‌ها را همراه با داروهای خاص مصرف کنید، ممکن است خطرساز گردند. اگر مایل به استفاده از گیاهان دارویی یا طبیعی برای کاهش علائم یائسگی هستید، قبل از مصرف آن‌ها با پزشک مشورت کنید.

آیا لازم است از مصرف برخی غذاها یا نوشیدنی‌های خاص حین یائسگی خودداری گردد؟

اگر گرگرفتگی دارید از مصرف هر گونه غذا و نوشیدنی پر ادویه و تند پرهیز کنید. این غذاها علائم را تشدید می‌کنند. مصرف الکل هم گرگرفتگی را تشدید می‌کند و نیز در رشد استخوان‌ها و جذب کلسیم اختلال ایجاد می‌نماید. خانم‌هایی که در سن یائسگی هستند باید مصرف الکل را محدود یا ترک کنند.

آیا رژیم غذایی بر وضعیت خواب تأثیرگزار است؟

رعایت نکات ذیل به کاهش مشکلات خواب کمک می‌کنند:

• وعده های غذایی معمول را در ساعت‌های معین صرف کنید.
• هرگز وعده غذایی یا یک میان وعده سنگین را در ساعات آخر شب صرف نکنید.
• مصرف کافئین را محدود کنید. کافئین در چای، قهوه، شکلات و نوشیدنی‌های کولا یافت می‌شود. توجه داشته باشید که کافئین تا 6 ساعت در جریان خون باقی مانده و در وضعیت خواب اختلال ایجاد می‌کند.
• از نوشیدن الکل بپرهیزید. ممکن است مصرف الکل شما را خواب آلوده کند اما در چرخه بین مرحله حرکات سریع چشم (REM) و مرحله عدم حرکات سریع چشم (REM) اختلال ایجاد می‌کند. همین امر باعث می‌شود که چندین بار در طول شب بیدار شوید.

نکاتی برای رهایی از گرگرفتگی:

• دمای محیط را کم کنید. در اتاق خنک بخوابید.
• چند لایه لباس بپوشید تا زمانی که احساس گرما کردید بتوانید آن‌ها را در آورید.
• لباس‌هایی از جنس کتان یا سایر پارچه‌های طبیعی «تنفس پذیر» بپوشید تا بیش از حد احساس گرما نکنید. همیشه از ملحفه‌های کتانی استفاده کنید.
• زمانی که احساس داغ شدن شروع می‌شود،آب یا نوشیدنی‌های خنک بنوشید.
• زیاد ورزش کنید.
• دقت کنید که چه عواملی باعث تشدید یا شروع گرگرفتگی می‌گردند؛ سپس از آن‌ها اجتناب کنید. برای مثال غذاهای تند، مصرف الکل، پوشیدن لباس‌های تنگ یا آب و هوای گرم و مرطوب از جمله عوامل موثر بر شروع گرگرفتگی هستند.

 

یائسگی چه تأثیراتی بر سلامت استخوان‌ها می‌گذارد؟

هر چه سن خانم‌ها بالاتر می‌رود، احتمال ابتلای آن‌ها به پوکی استخوان بیشتر می‌شود. این احتمال با شروع یائسگی بیشتر می‌شود. زمانی که سطح استروژن به دلیل یائسگی کاهش می‌یابد، میزان از دست رفتن استخوان بیشتر از حد توان بدن برای جایگزین کردن استخوان می‌شود. به همین دلیل استخوان‌ها ضعیف‌تر شده و احتمال شکسته شدن آن‌ها بالاتر می‌رود. برای حفظ سلامت استخوان‌ها لازم است کلسیم و ویتامین D‌ کافی در رژیم غذایی وجود داشته باشد. ویتامین D به جذب هر چه بهتر کلسیم در بدن کمک می‌کند.

پزشک می‌تواند روش‌های دریافت کلسیم بیشتر از طریق غذاها، نوشیدنی‌ها و یا احتمالاً مکمل‌ها را به شما معرفی کند. احتمالاً پزشک مصرف مکمل حاوی ویتامین D‌ را برای جذب بیشتر کلسیم توصیه می‌کند. جهت اطلاع از میزان صحیح  مصرف روزانه کلسیم و ویتامین D با پزشک مشورت کنید.

به طور کلی خانم‌های 30 تا 50 ساله باید روزانه 1000 میلی گرم کلسیم مصرف کنند. خانم‌های بالاتر از 50 سال به روزانه 1200 میلی گرم کلسیم نیاز دارند. شیر، ماست و سایر لبنیات از منابع اصلی کلسیم هستند. سویا، بروکلی و توفو نیز همین خاصیت را دارند.

خانم‌های 30 تا 70 ساله معمولاً روزانه به حداقل 600 واحد بین المللی (IU)‌ ویتامین D‌ نیاز دارند. خانم‌های بالاتر از 70 سال حداقل به 800 واحد بین المللی (IU)‌ ویتامین D‌ در روز نیاز دارند. ماهی‌های چرب مثل ماهی تن و سالمون از بهترین منابع ویتامین D‌ هستند.

چگونه یائسگی روی سلامت قلب تأثیر می‌گذارد؟

احتمال بروز بیماری های قلبی پس از یائسگی بالاتر است. کاهش سطح استروژن یکی از علل بروز مشکلات قلبی است اما با افزایش سن عوامل تأثیر گزار دیگر هم شایع‌تر می‌شوند. برخی از این عوامل عبارتند از افزایش وزن، کاهش فعالیت و ابتلا به پرفشاری خون و دیابت. شما می‌توانید خطر این گونه مشکلات سلامتی را با خوردن انواع غذاهای سالم و غنی از مواد مغذی و نیز حفظ فعالیت و ثابت نگه داشتن وزن در یک سطح مطلوب، کاهش دهید.

چگونه یائسگی بر سطح آهن خون تأثیر می‌گذارد؟

اگر در زمان داشتن چرخه‌های قاعدگی دوره یائسگی شروع شود، احتمال خطر کاهش سطح آهن خون بالا می‌رود علی الخصوص اگر خونریزی‌های آخرین چرخه‌های قاعدگی شدید بوده و یا در بین دو چرخه قاعدگی لکه بینی وجود داشته باشد. این حالت ممکن است منجر به کم خونی گردد. خوردن روزانه حداقل سه وعده غذای غنی از آهن به شما کمک می‌کند تا آهن کافی از غذا جذب کنید. منابع آهن در مواد غذایی عبارتند از اسفناج، حبوبات مثل لوبیا و گوشت قرمز. پزشک می‌تواند مصرف مکمل آهن را نیز تجویز کند.

 

سوالاتی که لازم است از پزشک خود بپرسید:

• آیا علائم من نشانگر این واقعیت است که دوره یائسگی شروع شده است؟
• قاعدگی من نامنظم شده است. کدام علائم نشانگر این واقعیت هستند که نامنظم شدن قاعدگی به دلیل یک مشکل دیگر – غیر از یائسگی – ایجاد شده است؟
• احساس ناخوشی و ناراحتی می‌کنم. آیا روش ایمن برای درمان علائم من وجود دارد؟
• شنیده‌ام که محصولات سویا یا مکمل‌های گیاهی می‌توانند به من کمک کنند. آیا این‌ها موثر هستند؟ آیا این‌ها گزینه‌های درمانی مناسبی هستند؟
• آیا درمان جایگزینی هورمونی برای من مناسب است؟
• مزایا و مضرات درمان جایگزینی هورمونی کدامند؟
• آیا احتمال خطر ابتلا به بیماری های قلبی یا پوکی استخوان در من وجود دارد؟
• آیا لازم است آزمایشاتی همچون غربالگری تراکم استخوان انجام بدهم؟
• اکنون که در آستانه یائسگی قرار گرفته‌ام، چه تغییراتی لازم است در وضعیت تغذیه یا ورزش خود ایجاد کنم؟

خدمات پزشکی همراز شامل

ویزیت پزشک عمومی متخصص عفونی- داخلی – بیهوشی- قلب- جراح- روانپزشک و انجام  پروسیجرهای پزشکی در منزل

خدمات پیرا پزشکی شامل

فیزیوتراپی- کاردرمانی- گفتاردرمانی- مامائی

فروش و اجاره تجهیزات پزشکی شامل

تخت برقی و بیمارستانی – تشک مواج سلولی و تخم مرغی –دستگاه اکسیژن ساز- کپسول اکسیژن – پالس اکسیمتر- ونتیلاتور- مانیتور- بای پپ- آمبوبگ- لارنگسکوپ- کیف احیا- فشارسنج- ویلچر- واکر- عصا – فتوتراپی

خدمات آزمایشگاهی شامل

انواع مختلف نمونه گیری (خون –سپتوم- زخم- کووید 19-IGM- IGG) در منزل

خدمات پرستاری و کمک پرستاری

کنترل علائم حیاتی – سرم تراپی- تزریقات – کنترل قند خون و بخیه – گچ گیری- بازکردن گچ- سونداژ- سوند بینی و معده –شستشوی گوش- پانسمان ساده – پانسمان سوختگی – پانسمان زخم بستر- پانسمان پای دیابتی

ارائه خدمات ICU و  CCU و POST ICU

ارائه خدمات پاراکلینیکی شامل

انجام سونوگرافی و ماموگرافی در منزل