علت سردرد
سردرد یکی از شایعترین بیماریهای جهان است که میتواند زندگی افراد را مختل کند. این بیماری میتواند ناشی از عوامل مختلفی مانند استرس، کمآبی بدن، مصرف بیش از حد کافئین و الکل، و بیماریهای زمینهای باشد. زندگیهای امروزی با مشغلههای فراوانی همراه است که باعث ایجاد استرس، اضطراب، خستگی و درد عضلانی میشود. ماساژ درمانی میتواند به رفع این مشکلات کمک کند، اما هزینه، ترافیک و نداشتن وقت کافی، مانع از مراجعه افراد به مراکز ماساژ میشود. مرکز خدمات درمان همراز، خدمات ماساژ و ریلکسیشن در منزل و با قیمتی مناسب ارائه میدهد. ماساژورهای همراز با تجربه و مهارت کافی، به رفع مشکلات جسمی و روحی شما کمک میکنند. 02122689398 – 09123039316
انواع سردرد کدامند؟
شایعترین سردردها از نوع میگرن و سردردهای تنشی میباشند. سایر انواع سردرد نیز شامل سردردهای خوشهای و واکنشی هستند.
سردرد تنشی چیست؟
اغلب مردم این نوع سردرد را به صورت درد پایدار و سنگین در هر دو طرف سر توصیف میکنند. گویی یک نوار دردناک دورتادور سر آنها قرار گرفته است. برخی از افرادی که مبتلا به سردردهای تنشی هستند، احساس گرفتگی در آرواره و ماهیچههای گردن نیز دارند. شروع سردردهای تنشی بسیار تدریجی و آرام است. آنها اغلب در میانه روز شروع میشوند.
نام دیگر این نوع سردردها، سردردهای ناشی از استرس (stress headache) است. زمانی که افراد از «سردرد استرس» نام میبرند، منظورشان همان سردرد تنشی است. این نوع سردردها میتوانند شدید یا ملایم باشند.
سردرد خوشهای چیست؟
این نوع سردرد بسیار نادر است. سردردهای خوشهای معمولاً یک یا چند بار در یک ساعت مشخص از روز حادث شده و تا حدود 12 هفته این روند ادامه مییابد تا این که «دوره خوشهای» به پایان برسد.
سردرد خوشهای در مردان شایعتر است و ناگهانی شروع میشود. درد معمولاً در پشت یک چشم یا اطراف آن احساس میشود و بسیار شدید است. چشم و بینی در سمتی که درد احساس میشود ممکن است قرمز و متورم شده و آبریزش داشته باشند. سردردهای خوشهای باعث بیقراری هم میشوند. این سردردها باعث وحشت فرد و اطرافیان میگردند.
سردرد خوشهای ممکن است چند دقیقه تا چند ساعت طول بکشد اما معمولاً بین 45 تا 90 دقیقه میباشد. شایعترین زمان شروع سردردهای خوشهای بین ساعت 1:00 تا 2:00 صبح ، 1:00 تا 3:00 بعد از ظهر یا حدود 9:00 شب است. دورههای خوشهای معمولاً بین 4 تا 8 هفته طول میکشند. این دورهها فصلی هستند برای مثال در بهار یا پائیز روی میدهند. پس از آن به مدت چند هفته، چند ماه یا حتی چند سال هیچ سردردی رخ نخواهد داد.
سردرد واکنشی (rebound headache) چیست؟
به این دسته از سردردها، سردردهای ناشی از استعمال مفرط دارو (medication-overuse headache) نیز میگویند. این نوع سردردها ممکن است هر روزه یا تقریباً هر روزه عارض شوند. علت بروز آنها میتواند استفاده بیش از حد از داروهای مسکن باشد. این نوع سردردها معمولاً در ابتدای صبح شروع میشوند. کیفیت درد میتواند هر روز متفاوت باشد. افرادی که به سردردهای واکنشی مبتلا میشوند ممکن است تهوع، اضطراب، تحریک پذیری، افسردگی و مشکل به خواب رفتن را نیز تجربه کنند.
علت اصلی بروز سردردهای تنشی چیست؟
علل سردرهای تنشی را میتوان موارد ذیل ذکر کرد:
- استرس
- برخی غذاها یا نوشیدنیهای خاص
- مشکلات آلرژی و سینوس
- کشش در ماهیچهها که ممکن است به واسطه قفل شدن آرواره یا وضعیت بد ایستادن یا نشستن ایجاد شده باشد
- افسردگی
- اضطراب
- تغییرات هورمونی در زنان
- برخی داروهای خاص
علل سردردهای خوشهای چیست؟
به نظر نمیرسد که سردردهای خوشهای ارتباطی با سایر بیماریها یا بیماریهای مغز داشته باشند.
برخی عوامل که میتوانند باعث بروز سردردهای خوشهای بشوند عبارتند از:
- مصرف برخی داروهای خاص (مثل نیتروگلیسیرین)
- سیگار کشیدن زیاد
- نوشیدن الکل
- به هم خوردن الگوی خواب نرمال
- ترشح غیر عادی هورمونها
- مشکلاتی که در هیپوتالاموس ایجاد میشوند (هیپوتالاموس ساعت بیولوژیکی بدن را کنترل میکند).
علل سردردهای واکنشی کدامند؟
اگر داروهای تجویز شده توسط پزشک یا داروهای بدون نسخه برای میگرن (مثل آسپرین و استامینوفن) را به طور دائمی استفاده کنید، باعث سردردهای واکنشی میشوند. اگر مبتلا به این نوع سردردها شدهاید، این داروها را نباید بیشتر از 2 روز در هفته استفاده کنید. داروهای مسکن، آرام بخش و ارگوتامین نیز میتوانند باعث بروز سردردهای واکنشی شوند. اگر این داروها را مصرف میکنید و به این سردردها مبتلا هستید، با پزشک خود مشورت کنید که در صورت لزوم آنها را قطع کرده یا کاهش دهد. ارسال دارو به منزل یکی از خدماتی است که همراز، سیستم هوشمند درمان در منزل، به بیماران ارائه میدهد. مصرف به موقع و صحیح داروها برای همه بیماران، چه بیماران عادی و چه بیماران اورژانسی، بسیار مهم است. دسترسی به موقع به داروها نیز برای بیماران ضروری است و در صورت عدم دسترسی، ممکن است خطر جدی برای بیمار به دنبال داشته باشد. گاهی ممکن است بیمار به داروخانه دسترسی نداشته باشد یا دارویش تمام شده باشد و اطرافیان او نیز فراموش کرده باشند که دارو را بخرند. در این صورت، میتوانید از خدمات ارسال دارو همراز استفاده کنید. همراز داروی مد نظر شما را با کمترین هزینه و در سریعترین زمان ممکن به دست شما میرساند و شما را از مراجعه به داروخانه در شلوغی شهر بینیاز میکند.
سردردهای مختلف را چگونه تشخیص میدهند؟
پزشک باید معایناتی انجام داده و توصیف شما از درد را بشنود تا تعیین کند چه نوع سردردی دارید. توصیفهای دقیق شما به تشخیص صحیح پزشک کمک میکنند. زمان و الگوی حملات سردرد بسیار مهم هستند. بنابراین بهتر است جزئیات را با دقت یادداشت کرده و اطلاع دهید. این یادداشتها به شما و پزشک کمک میکنند تا زمان دقیق شروع حملات سردرد و علت احتمالی شروع سردرد را شناسایی کنید. سپس پزشک میتواند برای کاهش درد اقدام کند.
اعضاء خانواده یا سایر اطرافیان که شاهد عملکرد و ظاهر شما حین درد هستند نیز میتوانند به تشخیص صحیح پزشک کمک کنند. هنگام توصیف سردرد و عملکردهای خودتان برای کاهش درد (مثل کوبیدن سر به مبلمان خانه) برای پزشک؛ خجالت نکشید. این گونه رفتارها کاملاً عادی هستند. توصیف آنها برای پزشک، کمک میکند تا شدت درد را دریابد.
معمولاً برای تشخیص علت سردردها انجام آزمایش خون، X-ray یا اسکنهای مغز مثل سی تی اسکن یا ام آر آی نیاز نیست.
درمان
اعزام پزشک در کلیه مناطق شرق، غرب، شمال، جنوب و مرکز تهران، کمتر از یک ساعت با تجهیزات، توسط مرکز خدمت درمان همراز انجام میشود. خدمات ارائه شده شامل سرم تراپی، تزریقات، نصب سوند معده و سوند مثانه (فولی) میباشد. شما میتوانید از خدمات درمان در منزل همراز استفاده کنید تا نیروهای ما زیر یک ساعت به محل شما اعزام شوند. شمارههای تماس جهت اعزام پزشک: 02122689398 – 09123039316
درمان سردرد چگونه است؟
رایجترین درمان برای سردرد، استراحت کردن و استفاده از داروهای مسکن بدون نسخه است. این داروها عبارتند از آسپرین، استامینوفن، ایبوپروفن و یا ناپروکسن.
هنگام انتخاب و خرید یک مسکن بدون نسخه باید به توضیحات و عوارض جانبی و یا تداخل آن با سایر داروهایی که مصرف میکنید، توجه کافی مبذول دارید. همیشه دستورالعملها را خوانده و از آنها پیروی کنید. اگر پرسشی در زمینه مصرف آنها دارید از داروساز یا پزشک خود بپرسید. به خاطر داشته باشید که کودکان نباید آسپرین مصرف کنند، چون مصرف این دارو در افراد کمتر از 18 سال میتواند سندروم Reye ایجاد کند که یک بیماری جدی است. بهتر است سردردها را زمانی که شروع میشوند یا هنگامی که هنوز درد ملایمی دارید (درد شدید نشده است) درمان کنید. اگر درمانهای عادی کارساز نبود با پزشک خانواده مشورت کنید. او میتواند داروهای بهتری برای رفع سردرد برایتان تجویز کند.
معمولاً چه داروهایی برای درمان سردرد تجویز میشوند؟
داروهای متعددی برای پیشگیری از سردرد موجود میباشند. آنها را باید هر روز مصرف کنید. این داروها عبارتند از:
- داروهای ضد افسردگی سه حلقهای مثل آمی تریپتیلین و نورتریپتیلین
- داروهای ضد صرع مثل اسید والپروئیک، گاباپنتین و توپیرامات
- داروهای بتا بلاکر مثل پروپرانولول
این داروها به کاهش دفعات سردردها کمک میکنند اما قادر به برطرف کردن همه سردردها نیستند. حدود 6 هفته یا بیشتر طول میکشد تا تأثیر این داروها را مشاهده کنید. با پزشک خود مشورت کنید تا بهترین دارو که مناسب سردردهای شما باشد را برایتان تجویز کند. لازم است از همه دستورالعملهای پزشک هنگام استفاده از داروها پیروی کنید. همیشه این داروها را همراه خود داشته باشید تا هنگام ضرورت استفاده کنید.
چه کارهای دیگری به ها کمک میکنند؟
علاوه بر مصرف دارو، دنبال کردن یک سری برنامههای مرتب نیز میتوانند به کاهش درد کمک کنند. برای مثال غذا خوردن دریک ساعت معین. سایر کارهایی که برای کاهش درد میتوانید انجام دهید عبارتند از:
- قرار دادن کیف آبگرم یا کیسه یخ بر روی سر و گردن.
- دوش آبگرم: هر روز و در یک ساعت معین به حمام بروید.
- به اندازه کافی بخوابید و استراحت کنید.
- برای پرهیز از استرس وقت بگذارید: برای مثال از یک قدم زدن مختصر گرفته تا رفتن به تعطیلات.
- هرگز صبحانه را فراموش نکنید: ناشتا بودن یکی از علل سردرد است.
- به طور منظم ورزش کنید: از هر نوعی که باشد. جلسات ورزش خود را بین 30 تا 60 دقیقه و 4 تا 6 بار در هفته تعیین کنید. یوگا، مراقبه و درمانهای آرامش بخش به کاهش سردرد کمک میکنند.
آیا درمانهای جایگزین و محصولات گیاهی در این زمینه وجود دارند؟
برخی بیماران روشهای درمانی جایگزین (مثل طب سوزنی یا کایروپراکتیک) را برای بهبود سردرد انتخاب میکنند. اگر شما نیز مایل به انتخاب یکی از همین روشهای جایگزین هستید، ابتدا با پزشک مشورت کنید تا مزایا و خطرات اینگونه روشها را برایتان شرح دهد.
اگر میخواهید از داروهای گیاهی برای بهبود سردردهایتان استفاده کنید، به خاطر داشته باشید که سلامت و ایمنی اینگونه داروها مورد آزمایش قرار نگرفته است. قبل از مصرف هرگونه محصولات گیاهی با پزشک خود مشورت کنید، به ویژه اگر داروهایی را از قبل برایتان تجویز کرده است.
درمان «ذهن- بدن» (mind-body therapy) چیست؟
درمان «ذهن – بدن» بر ارتباط بین ذهن، بدن و رفتارهای شما تمرکز دارد. مشکلات هر یک از آنها بر سلامت عمومی شما تأثیرگذار است. برخی از انواع درمان «ذهن- بدن» عبارتند از مراقبه، آرامش عضلات، هیپنوتیزم، بازخورد زیستی (بیوفیدبک) و یک نوع خاص از مشاوره که آن را «درمان رفتار شناختی» (cognitive behavior therapy) مینامند. بیوفیدبک عبارتست از یک تکنیک برای کنترل کردن بدن با استفاده از افکار. این تکنیک به شما کمک میکند تا مشکلات ذهنی و فیزیکی خود را راحتتر درمان کنید. درمان رفتار شناختی را «صحبت درمانی» نیز مینامند. این نوع درمان به شما کمک میکند همه افکار منفی خود را شناسایی کرده و سپس قبل از آنکه مسبب مشکلاتی برای شما شوند، آنها را به کلی کنار بگذارید. از درمان رفتار شناختی معمولاً برای بهبود عزت نفس پائین و افسردگی استفاده میکنند، اما این درمان برای رفع استرس نیز بسیار موثر است.
آیا درمان «ذهن- بدن» واقعاً کارآمد است؟
بله. تحقیقات نشان دادهاند که درمان «ذهن- بدن» حقیقتاً کارآمد است و قدرت درمانی آن برای برخی سردردهای خاص به اندازه دارو میباشد.
چگونه میتوانم درمانهای «ذهن- بدن» را بیاموزم؟
شما میتوانید برخی از درمانهای «ذهن- بدن» را خودتان انجام دهید:
- مراقبه کنید: چند نفس عمیق بکشید، چشمهایتان را ببندید و بر تنفس خود یا افکار مثبت تمرکز کنید.
- ماهیچههای خود را رها و آرام کنید، نواحی تحت تنش را گرم یا سرد کنید. اگر گرما برایتان مناسبتر است میتوانید دوش آبگرم یا حمام آبگرم بگیرید. همچنین میتوانید از کیسه آب گرم یا بطریهای آبگرم استفاده کنید. اگر سرما برایتان بهتر است از یک کیسه یخ که درون یک حوله نازک پیچیدهاید، استفاده کنید (حوله از پوست شما در برابر سرمای مستقیم محافظت میکند).
- شقیقههای خود را ماساژ دهید، ماهیچههای گردن و شانههای خود را ماساژ دهید. ماساژ دادن به آرام شدن ماهیچههایتان کمک میکند.
برای انجام برخی موارد اشکال درمان «ذهن- بدن» باید از متخصصان کمک بگیرید، برای مثال برای انجام هیپنوتیزم یا بیو فیدبک.
اگر مایل به انجام درمان «ذهن- بدن» هستید، ابتدا با پزشک خود مشورت کنید. او میتواند یک فرد متخصص در این نوع درمان را به شما معرفی کند. همچنین پزشک میتواند توصیههای کافی برای کاهش استرس به شما ارائه کند.
چه درمانهایی برای موجود میباشند؟
برخی درمانها برای سردردهای خوشهای ارائه شدهاند. مهم است که با پزشک خود مشورت کنید تا درمانهای مناسب را پیشنهاد کند. در خصوص عوارض جانبی داروهای مختلف نیز اطلاعات کسب کنید و زمان بندی مناسبی برای مصرف داروهای تجویز شده توسط پزشک، تنظیم کنید. زمان شروع حمله سردرد خوشهای، تنفس اکسیژن خالص از طریق ماسک به پیشگیری از حمله کمک میکند. اما از آنجا که این درد به سرعت شروع میشود، انجام این کار همیشه عملی نیست.
پزشک معمولاً دو نوع دارو را تجویز میکند. اول، دارویی که باید به طور مرتب حین دوره خوشه مصرف شود تا دفعات حمله سردرد را کاهش دهد. برای موثرتر شدن این دارو، سطح آن در خون هنگام شروع حملات باید بالا باشد. این نوع داروها پیشگیرانه هستند و از دفعات حمله سردرد در دوره خوشه میکاهند.
دوم، داروهایی که برای کاهش درد در حین بروز سردردهای خوشهای استفاده میشوند. این داروها شدت سردرد را کاهش داده و دوره درد را کوتاه میکنند. حملات آنچنان سریع شروع میشوند که فرصت کافی برای مراجعه به مراکز پزشکی وجود ندارد. بنابراین باید این داروها را در دسترس داشته باشید و به محض شروع درد آنها را مصرف کنید. لازم است همه اعضای خانواده اطلاعاتی در خصوص سردرد و داروهای شما داشته باشند تا هنگام بروز حملات سردرد، به شما کمک کنند.
تأثیر داروهای خوراکی برای کاهش درد سردردهای خوشهای کند است و نیازمند زمان میباشد. به همین دلیل، پزشک ممکن است نوع دیگری از داروها مثل اسپری بینی یا داروهای تزریقی یا شیافها را تجویز کند. یک درمان دیگر که برای برخی بیماران موثر میباشد، استفاده از بیحسی موضعی (داروی بیحس کننده) در بینی است.
اگرچه سردردهای خوشهای بسیار دردناک هستند اما اگر درمان صحیح باشد، تحمل آن آسان است. به خاطر داشته باشید که برای یافتن بهترین درمان باید با پزشک خود مشورت کنید.
سوالاتی که لازم است از پزشک خود بپرسید:
- جهت پیشگیری از سردرد چه میتوانم بکنم؟ آیا ورزش یا سایر عادات سبک زندگی میتوانند کمک کننده باشند؟
- دچار چه نوع سردردهایی هستم و علل ایجاد آنها چیست؟
- چه تفاوتهایی بین سردردهای تنشی، خوشهای، واکنشی و میگرنی وجود دارد؟
- چه نوع داروهایی برای درمان سردرد مورد استفاده قرار میگیرند؟ آیا میتوانم از برخی از آنها جهت پیشگیری از وقوع سردرد استفاده کنم؟
- در تقویم سردردهایم چه نکاتی را لازم است ثبت نمایم؟
- آیا برخی داروها یا مکملهای گیاهی میتوانند سردرد ایجاد کنند؟چه نوع مکملهای گیاهی میتوانند به درمان سردرد کمک کنند؟