زگیل چیست و چگونه درمان می شود

زگیل چیست؟

زگیل، زائده کوچکی بر روی پوست است که معمولاً درد ندارد. برخی از آن‌ها خارش داشته و ایجاد ناراحتی می‌کنند، به ویژه اگر بر روی پا رشد کرده باشند. پنج نوع زگیل وجود دارند:

• زگیل‌های شایع که معمولاً روی دست رشد می‌کنند.
• زگیل‌های صاف (پهن) که عمدتاً بر روی صورت یا پیشانی دیده می‌شوند.
• زگیل‌های دستگاه تناسلی (condyloma) که بر روی آلت تناسلی، ناحیه پوبیس (شرمگاه) و بین ران‌ها دیده می‌شوند که این زگیل ها را HPV می خوانند.
• زگیل‌های کف پایی که در کف پا دیده می‌شوند.
• زگیل‌های زیرناخنی و کنارناخنی که زیر یا در اطراف ناخن‌های دست و پا دیده می‌شوند.

 علل پدید آمدن زگیل کدامند؟

زگیل یک نوع عفونت است که به واسطه ویروس‌های خانواده پاپیلومای انسانی (HPV) ایجاد می‌شود. بیش از 100 ویروس در خانواده پاپیلومای انسانی وجود دارند. زگیل‌ها ممکن است در هر جایی از بدن رشد کنند. آن‌ها بر روی پوست، داخل دهان، دستگاه تناسلی و ناحیه مقعد رشد می‌کنند. برخی از انواع ویروس‌های خانواده پاپیلومای انسانی مسبب رشد زگیل بر روی پوست هستند (مثل دست و انگشتان) و برخی دیگر مسبب رشد زگیل بر روی دستگاه تناسلی و ناحیه مقعد هستند. به نظر می‌رسد که برخی افراد مقاومت طبیعی بیشتری در برابر ویروس‌های خانواده پاپیلومای انسانی دارند و به سادگیِ دیگران مبتلا به عارضه زگیل نمی‌شوند.

آیا زگیل از فردی به فرد دیگر منتقل می‌شود؟

بله. اگر فرد دیگری زگیل را لمس کند، این ویروس به وی منتقل می‌شود. همچنین ممکن است هنگام استفاده از حوله یا سایر اشیای استفاده شده توسط فرد مبتلا به زگیل، به این عارضه دچار شوید.

زگیل‌های دستگاه تناسلی به شدت مسری هستند و هنگام انجام روابط جنسی از طریق دهان، واژن یا مقعد به دیگری منتقل می‌شوند. اگر طرف مقابل مبتلا به زگیل تناسلی است، لازم است روابط جنسی را با در نظر گرفتن ملاحظات احتیاطی انجام دهید. در خانم‌ها، زگیل تناسلی بر روی دهانه رحم (بخش داخلی واژن) رشد می‌کند، بنابراین ممکن است خود فرد از ابتلا به این عارضه آگاه نباشد و آن را هنگام روابط جنسی به طرف دیگر منتقل کند.

آیا زگیل‌ها به خودی خود از بین می‌روند؟

گاهی اوقات زگیل‌ها به خودی خود از بین می‌روند اما ممکن است این روند چندین ماه یا چندین سال طول بکشد. برخی دیگر از زگیل‌ها به خودی خود از بین نمی‌روند. پزشکان هنوز به طور دقیق نمی‌دانند چرا برخی زگیل‌ها به خودی خود برطرف شده و برخی دیگر خیر.

زگیل چطور درمان می شود؟

زگیل‌های شایع پوست معمولاً مزاحم و دردسرساز هستند؛ چون اگر فشار یا ضربه‌ای به آن‌ها وارد شود، دردناک شده و خونریزی می‌کنند. اگر زگیل بر روی صورت باشد، ناراحت کننده‌تر است و باعث شرمساری می‌گردد. درمان زگیل باعث کاهش احتمال گسترش آن به سایر نقاط بدن یا به سایر افراد می‌گردد. بهتر برای تشخیص نوع زگیل به پزشک مراجعه نماید و از درمان های خانگی و گیاهی بپرهیزید اگر در ناحیه تناسلی دچار زگیل یا HPV هستید می توانید با مراجعه یا دریافت ویزیت پزشک متخصص زنان و انجام تست پاپ اسمیر در منزل از نوع اچ پی وی خود مطلع شوید که از نوع کم خطر یا پر خطر است از این رو طبق دستور پزشک رعایت نمایید و واکسن گاردسیل را حتما قبل از 26 سالگی تزریق نمایید.

چگونه زگیل‌های پوستی را بر می‌دارند؟

اول از همه باید بدانید که شیوه برداشتن زگیل‌های پوستی (که بر روی دست، پا یا زانوان هستند) و زگیل‌های تناسلی متفاوت است. هرگز در خانه برای برداشتن زگیل‌های دستگاه تناسلی اقدام نکنید و از داروهای بدون نسخه برای این کار استفاده نکنید. قرار دادن برخی داروهای شیمایی بر روی ناحیه تناسلی باعث آسیب رساندن به این دستگاه می‌شود. هرگز بدون مشورت با پزشک اقدام به برداشتن زگیل از روی صورت نکنید. موارد ذیل، برخی شیوه‌های متداول برای برداشتن زگیل‌های پوستی هستند:

• استفاده از سالیسیلیک اسید: با قرار دادن سالیسیلیک اسید بر روی زگیل‌های پوستی در دست، پا یا زانو می‌توانید آن‌ها را درمان کنید. برای کسب نتیجه بهتر لازم است از این اسید هر روزه و به مدت چندین هفته استفاده کنید. پس از حمام کردن، پوست خود را به آرامی با حوله خشک کنید. سپس سالیسیلیک اسید را بر روی زگیل بمالید. هنگامی که اسید را بر روی پوست مرطوب بکار می‌برید، به عمق پوست نفوذ کرده و تأثیرات بهتری دارد. قبل از حمام کردن در روز بعد، با کمک یک سوهان ناخن یا سنگ پا، بافت مرده روی زگیل را بردارید.
• استفاده از کانتاریدین Cantharidin: پزشک ممکن است از کانتاریدین بر روی زگیل استفاده کند. در این شیوه درمانی رنگ شیمیایی خاصی بر روی زگیل گذاشته می‌شود. اغلب افراد در این شیوه درمانی هیچ دردی را احساس نمی‌کنند. اما گاهاً 3 تا 8 ساعت پس از آن درد و تاول‌هایی در ناحیه زگیل دیده می‌شود. پس از درمان با کانتاریدین یک پانسمان بر روی زگیل می‌گذارند که پس از 24 ساعت برداشته می‌شود. اگرکانتاریدین در ترکیب با داروهای دیگر استفاده شود، پانسمان را می‌توان پس از 2 ساعت برداشت. در مراجعه بعدی به پزشک، او لایه مرده روی زگیل را بر می‌دارد. اگر پس از یک بار انجام این روند، زگیل برطرف نشود؛ پزشک درمان دیگری را پیشنهاد می‌کند.
• استفاده از نیتروژن مایع: پزشک از نیتروژن مایع برای انجماد زگیل استفاده می‌کند. به این درمان، سرما درمانی (کِرایوتراپی) یا کِرایوسرجری‌ می‌گویند. استفاده از نیتروژن مایع بر روی زگیل ناراحت کننده است. برای برداشتن کامل یک زگیل، باید نیتروژن مایع را هر 1 تا 3 هفته و 2 تا 4 بار انجام داد. اگر هیچ بهبودی در این شیوه حاصل نشود، پزشک درمان دیگری را توصیه خواهد کرد.
• سایر روش‌های درمانی زگیل پوست: پزشک ممکن است به شیوه سوزاندن زگیل، بریدن و نیز برداشتن آن با لیزر، اقدام به درمان زگیل کند. این درمان‌ها موثر هستند اما ممکن است جای زخم برجای بگذارند. این روش‌های درمانی عمدتاً زمانی بکار گرفته می‌شوند که سایر روش‌های درمانی موثر نبوده‌اند.

پزشک بهترین شیوه درمان را برای شما تجویز می‌کند.

روش کِرایوسرجری Cryosurgery چگونه است؟

این روش شامل یک پروسه دو مرحله‌ای است که طی آن، زگیل را بر می‌دارند بدون این که به پوست اطراف آسیب برسانند.

در مرحله اول، آماده سازی زگیل برای برداشتن است. بیمار باید در این مرحله کمک کند. مرحله دوم، انجماد زگیل است که توسط پزشک در مطب انجام می‌شود. ممکن است قبل از درمان قطعی و کامل زگیل، چندین مرحله انجماد لازم باشد.

جهت آماده سازی زگیل برای کِرایوسرجری Cryosurgery چه کارهایی باید انجام داد؟

باید در خانه کارهایی را انجام بدهید تا زگیل برای برداشتن آماده شود. انجام این کارها به کاهش دفعات انجماد کمک می‌کند. این کارها عبارتند از:

1. هر شب به مدت 2 هفته، زگیل را با آب و صابون بشویید و ژل سالیسیلیک اسید ۱۷ درصد را بر روی آن بگذارید.
2. پس از قرار دادن ژل، یک عدد پد سالیسیلیک اسید ۴۰ درصد بر روی آن قرار دهید. لازم است پد را به اندازه‌ای ببرید که اندکی بزرگ‌تر از زگیل باشد. این پدها دارای چسب بوده بنابراین بر روی زگیل ثابت باقی می‌مانند.
3. این پد باید به مدت 24 ساعت بر روی پوست باقی بماند. اگر ناحیه مزبور قرمز یا بسیار دردناک شد، استفاده از ژل یا پد را قطع کرده و با پزشک تماس بگیرید.
4. زمانی که پد را بر می‌دارید، موضع را با آب و صابون بشویید و دوباره مقداری ژل بر روی آن قرار داده و یک پد بر روی ژل بگذارید. اگر هنگام روز فعالیت شدیدی دارید که باعث می‌شود پد در جای خود ثابت نماند، فقط از ژل در طول روز استفاده کرده و استفاده از پد را فقط به شب‌ها اختصاص دهید.

پس از آن چه می‌شود؟

پس از دو هفته که کارهای فوق الذکر را انجام دادید، زگیل سفیدرنگ شده و ظاهر پفی پیدا می‌کند. پزشک لایه سفید رنگ تشکیل شده بر روی زگیل را بر می‌دارد و از روش کِرایوسرجری Cryosurgery برای انجماد پایه (ریشه) زگیل استفاده می‌کند. اگر پوست شما نسبت به سرما به شدت حساس است، قبل از انجام این جراحی به پزشک بگویید.

انجام کِرایوسرجری Cryosurgery ناراحت کننده است اما معمولاً خیلی دردناک نیست. انجماد تا حدی بی‌حس کننده است. زمانی که پزشک ابزار مخصوص انجماد را بر روی پوست شما قرار می‌دهد، گویی یک تکه یخ به پوست شما چسبیده است. زمانی که پوست شروع به گداختن می‌کند، احساس سوزش می‌کنید.

معمولاً بهبودی پس از کِرایوسرجری Cryosurgery به زمان طولانی نیاز ندارد. احتمالاً می‌توانید در حین بهبودی همه فعالیت‌های معمول خود را انجام دهید، حتی رفتن در وان یا دوش گرفتن. جای زخم ناشی از کِرایوسرجری Cryosurgery اندک است و گاهی اوقات هیچ جای زخمی مشاهده نمی‌شود. پس از بهبودی، رنگ پوست درمان شده اندکی روشن‌تر از پوست اطرافش می‌باشد.

زگیل‌های دستگاه تناسلی را چگونه درمان می‌کنند؟

درمان زگیل‌های دستگاه تناسلی فقط توسط پزشک انجام می‌شود. زگیل‌های دستگاه تناسلی را بر می‌دارند اما برای عفونت‌های ویروسی مسبب زگیل، درمان قطعی وجود ندارد؛ یعنی ممکن است پس از برداشتن این گونه زگیل‌ها، شاهد عود کردن این عارضه باشیم.

آیا زگیل‌های معمولی عود می‌کنند؟

در اغلب موارد درمان زگیل‌های پوستی موفقیت آمیز است و آن‌ها برای همیشه از بین می‌روند. معمولاً سیستم ایمنی بدن قادر است از شر باقیمانده‌های کوچک زگیل که معمولاً پس از درمان مشاهده می‌شوند، خلاص شود. احتمال عود کردن زگیل‌های دستگاه تناسلی بسیار زیاد است چون هیچ درمان قطعی برای ویروس‌های مولد این عارضه وجود ندارد و کنترل رشد زگیل در محیط‌های مرطوب بسیار دشوار است. اگر زگیل عود کرد، به پزشک مراجعه کنید تا روش‌های درمانی دیگر را به شما پیشنهاد کند.

سوالاتی که لازم است از پزشک خود بپرسید:

• چگونه به عارضه زگیل مبتلا شده‌ام؟
• بهترین شیوه برای پیشگیری از گسترش زگیل به سایر نقاط بدن چیست؟
• چگونه از سرایت زگیل به افراد خانواده‌ام پیشگیری کنم؟
• بهترین روش درمانی مناسب برای من چیست؟
• آیا داروهای بدون نسخه برای درمان زگیل موثر هستند؟
• آیا به کِرایوسرجری Cryosurgery نیاز دارم؟
• درمان به شیوه کِرایوسرجری Cryosurgery چقدر طول می‌کشد؟
• آیا روش‌های دیگری هم وجود دارند که از شر زگیل خلاص شوم؟
• آیا ممکن است زگیل‌های بیشتری را شاهد باشم؟