تزریق واکسن پرونار معمولا برای مقابله با عفونتهای ناشی از باکتری استرپتوکوکوس پنومونی تجویز میشود. واکسن پرونار بخشی از خانواده واکسنهای پنوموکوکال است. این باکتری میتواند باعث بیماریهای جدی مانند پنومونی (عفونت ریه)، مننژیت (عفونت مغز و نخاع) و سپسیس (عفونت خونی) شود، که اغلب نیاز به بستری شدن و درمانهای سنگین دارند. این عفونتها میتوانند در هر سنی رخ دهند ولی بیشتر در کودکان، سالمندان و افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند شایع است. به همین دلیل تزریق واکسن پرونار میتواند از این افراد در برابر بیماری مراقبت کند.
برای دریافت خدمات پزشکی و درمانی از جمله تزریق انواع واکسن و آمپول در منزل می توانید با شماره های مرکز درمان در منزل همراز تماس بگیرید. ۰۹۱۲۳۰۳۹۳۱۶ – ۰۲۱۲۲۶۸۹۳۹۸
واکسن پرونار چیست؟
واکسن پرونار یک نوع واکسن کونژوگه پنوموکوکال است که برای جلوگیری از عفونتهای ناشی از باکتری پنوموکوکوس طراحی شده. این واکسن حاوی باکتری مرده است که به یک پروتئین حامل متصل شدهاند تا سیستم ایمنی بدن را بهتر تحریک کنند. برخلاف واکسنهای زنده پرونار نمیتواند باعث بیماری شود، بلکه فقط بدن را برای مقاومت در برابر عفونت واقعی آماده میکند.
این واکسن در انواع مختلفی تولید میشود و هرکدام تعداد خاصی از سویههای باکتری را پوشش میدهند. برای مثال، برخی انواع آن ۱۳ سویه را هدف قرار میدهند، در حالی که انواع پیشرفتهتر تا ۲۰ سویه را شامل میشوند. این سویهها شایعترین عوامل ایجاد عفونتهای جدی هستند و تزریق واکسن پرونار میتواند جلوی این باکتریها را بگیرد. واکسن پرونار معمولاً به صورت مایع تزریقی عرضه میشود و خیلی از کشورها برای جلوگیری از بیماری این واکسن را در برنامه واکسیانسیون عمومی قرار دادهاند. واکسن پرونار نه تنها برای کودکان، بلکه برای بزرگسالان هم مفید است و جلوی بیماریهای عفونی مثل ذات الریه را میگیرد.
در صورت نیاز به تزریق عضلانی در منزل با شمارههای همراز تماس بگیرید. ۰۹۱۲۳۰۳۹۳۱۶ – ۰۲۱۲۲۶۸۹۳۹۸
واکسن پرونار چه کار میکند؟
کار اصلی واکسن پرونار تحریک سیستم ایمنی بد است. بعد از تزریق واکسن پرونار بدن اجزای باکتری را که به پروتئین متصل هستند به عنوان یک تهدید خارجی شناسایی میکند. در نتیجه بدن شروع میکند به تولید آنتیبادیهای خاص و این آنتیبادیها در آینده میتوانند با باکتری واقعی مقابله کنند. فرآیند تولید آنتیبادی معمولاً حدود سه هفته طول میکشد و بعد از آن بدن آماده مقابله با عفونت است.
یکی از ویژگیهای کلیدی پرونار، قابلیت ایجاد حافظه ایمنی است. یعنی حتی اگر سالها بعد با باکتری مواجه شوید، سیستم ایمنی سریعتر واکنش نشان میدهد و عفونت را کنترل میکند. این واکسن میتواند عفونتها تهاجمی مثل مننژیت یا سپسیس را راحت مهار کند و جلوی مرگ و میر را بگیرد. همچنین میتواند از عفونتهای خفیفتر مانند سینوزیت و عفونت گوش جلوگیری یا آنها را مهار کند.
واکسن پرونار در مقایسه با واکسنهای قدیمیتر قویتر عمل میکند و این برای کودکان که هنوز سیستم ایمنی آنها هنوز کامل نشده اهمیت زیادی دارد. این واکسن محافظت صددرصدی ایجاد نمیکند ولی خطر ابتلا به بیماریهای جدی را تا حد زیادی پایین میآورد. مطالعات نشان داده افرادی که واکسن زدهاند پنجاه درصد کمتر از افرادی که واکسن نزدند به پنومونی مبتلا میشوند.
مزایا تزریق واکسن پرونار
تزریق واکسن پرونار مزایای زیادی دارد و میتواند به جلوگیری از بیماریهای عفونی جدی به بهبود کیفیت زندگی کمک کند. در ادامه مزایای تزریق این واکسن را بررسی میکنیم:
- اول از همه این واکسن خطر ابتلا به بیماریهای جدی مثل پنومونی، مننژیت و عفونت خونی را کاهش میدهد. در کودکان جلوی بستری شدنهای طولانی و مکرر را میگیرد و در بزرگسالان بالای 65 سال احتمال مرگ و میر ناشی از عفونتهای تنفسی را کم میکند.
- یکی دیگر از مزایای تزریق این واکسن کاهش شدت بیماری است. حتی اگر فرد واکسینهشده به عفونت مبتلا شود، علائم خفیفتر میشوند و مدت زمان بیماری هم کوتاه میشود.
- همچنین، واکسن پرونار میتواند از عفونتهای ثانویه مانند عفونت گوش در کودکان جلوگیری کند. عفونت گوش معمولا نیاز به آنتی بیوتیک دارد و میتواند مقاومت دارویی ایجاد کند.
- برای گروههای پرخطر مثل افرادی که به دیابت، بیماریهای قلبی، ریوی یا ضعف ایمنی مبتلا هستند پرونار میتواند مثل یک محافظ عمل کند و جلوی بیماریهای عفونی را بگیرد.
- واکسیناسیون گسترده در جوامع میتواند ایمنی جمعی ایجاد کند و از افرادی که واکسن نزدهاند هم محافظت کند.
برای دریافت مشاوره پزشکی در زمینه تزریق واکسن پرونار یا دیگر موارد پزشکی می توانید از خدمات اعزام پزشک در منزل همراز بهره مند شوید. ۰۹۱۲۳۰۳۹۳۱۶ – ۰۲۱۲۲۶۸۹۳۹۸
عوارض تزریق واکسن پرونار
تزریق واکسن پرونار با وجود تمام مزایایی که دارد میتواند با معایب و عوارض جانبی هم همراه باشد. شایعترین عوارض این واکسن معمولا خفیف هستند و ظرف چند رود خودبهخود برطرف میشوند.
- درد، قرمزی یا تورم در محل تزریق از رایجترین عوارض این واکسن است که با کمپرس سرد بهتر میشود.
- بعضی افراد دچار سردرد، خستگی، دردهای عضلانی یا تب خفیف میشوند و معمولا با استراحت و مسکن برطرف میشود.
- کودکان ممکن است بعد از تزریق دچار بیاشتهایی، خوابآلودگی یا گریههای بیقرار شوند.
- در بعضی بزرگسالان هم درد مفاصل و لرزش گزارش شده.
تمامی این علائم نشان میدهند که سیستم ایمنی فعال شده. در بعضی موارد نادر فرد دچار واکنشهای آلرژیک مثل کهیر، تنگی نفس و تورم صورت میشود که نیاز فوری به مراقبت پزشکی دارد. در موارد بسیار نادر هم احتمال تب بالا و تشنج وجود دارد به خصوص در نوزادان. با این وجود فواید تزریق واکسن پرونار خیلی بیشتر از عوارض و ریسکهای آن است. ولی قبل از تزریق حتما تمام مشکلات جسمی خود را با پزشک در میان بگذارید و بعد از تزریق هم علائم را زیر نظر بگیرید و در صورت بروز علائم غیرعادی به پزشک مراجعه کنید.
واکسن پرونار برای چه کسانی خوبه؟
تقریبا هیچ محدودیتی برای تزریق واکسن پرونار وجود ندارد. نوزادان از شش هفتگی به بعد میتوانند تزریق کنند تا دچار عفونتهای زودرس نشوند. معمولا درماههای اول چند دوز تزریق میشود و در سال اول دوز تقویتکننده را تزریق میکنند. این واکسن برای کودکانی که بیماریهای قلبی یا ریوی دارند مفید است.
بزرگسالان بالای ۶۵ سال نیز گروه هدف اصلی این واکسن هستند چون با افزایش سن، خطر عفونتهای پنوموکوکال بیشتر میشود. افرادی که به بیماریهای مزمن مثل دیابت، بیماریهای کلیوی، کبدی، ریوی یا کسانی که سیگار میکشند هم میتوانند این واکسن را تزریق کنند. این واکسن برای افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند مثل بیماران سرطانی تحت شیمیدرمانی یا افرادی که داروهای سرکوبکننده سیستم ایمنی مصرف میکنند هم مناسب است.
حتی مسافرانی که مدام به مناطق پرخطر سفر میکنند یا افرادی که در محیطهای شلوغ کار میکنند هم میتوانند پرونار تزریق کنند. این واکسن برای زنان باردار و شیرده هم مشکلی ندارد ولی باید حتما با پزشک مشورت کنند.
انواع واکسن پرونار
انواع واکسن پرونار بر اساس تعداد سویههایی که پوشش میدهند متفاوت هستند. سه نوع اصلی عبارتند از پرونار ۱۳، پرونار ۲۰ و پرونار ۲۳. پرونار ۱۳ و ۲۰ از نوع کونژوگه هستند، در حالی که پرونار ۲۳ پلیساکاریدی است. در ادامه میتوانید مقایسه این واکسنها را ببینید:
| ویژگی | پرونار ۱۳ | پرونار ۲۰ | پرونار ۲۳ |
| تعداد سویهها | ۱۳ سویه | ۲۰ سویه | ۲۳ سویه |
| نوع واکسن | کونژوگه (متصل به پروتئین) | کونژوگه (متصل به پروتئین) | پلیساکاریدی (پروتئین ندارد) |
| گروه سنی اصلی | کودکان و بزرگسالان | بزرگسالان | بزرگسالان و کودکان بالای ۲ سال |
| محافظت در برابر | عفونتهای تهاجمی، پنومونی، عفونت گوش | عفونتهای تهاجمی و پنومونی | عفونتهای تهاجمی و پنومونی |
| ایمنیسازی | قوی، با حافظه طولانی | قویتر از ۱۳، سویههای بیشتری را پوشش میدهد | در بزرگسالان خوب و در کودکان ضعیفتر است |
| تعداد دوزها | بسته به سن، ۱ تا ۴ دوز | معمولاً ۱ دوز | معمولاً ۱ دوز |
| مزایا خاص | مناسب برای کودکان کوچک | پوشش بیشتر سویهها | بیشتر سویهها را پوشش میدهد ولی برای افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند پیشنهاد میشود |
موارد منع تزریق واکسن پرونار
موارد منع مصرف واکسن پرونار محدود هستند ولی نباید آنها را نادیده بگیرید. افرادی که به دوز قبلی آلرژی شدید مثل آنافیلاکسی داشتند نباید مجدد آن را دریافت کنند. همچنین افرادی که بیماری فعال با تب بالا دارند باید تا بهبودی کامل تزریق را عقب بیندازند. همچنین افرادی که مشکلات خونی دارند یا از داروهای رقیقکننده خون استفاده میکنند باید با احتیاط و تحت نظر پزشک تزریق را انجام دهند. تزریق این واکسن برای بارداری و شیردهی منعی ندارد ولی مادران حتما باید با پزشک مشورت کنند.
فرق واکسن پرونار و پنوموک
واکسن پرونار و پنوموک هر دو برای مقابله با پنوموکوکوس هستند ولی یک سری تفاوتها با هم دارند. پرونار از نوع کونژوگه است، یعنی اجزای باکتری به پروتئین متصل شده تا ایمنی قویتری ایجاد کنند و این برای کودکان اهمیت زیادی دارد. ولی پنوموک پلی ساکاریدی است و اجزای پروئینی ندارد و به همین دلیل برای بزرگسالان مناسبتر است. پرونار حافظه ایمنی طولانیتری ایجاد میکند و میتواند باعث ایمنی جمعی شود. واکسن پنوموک سویههای بیشتری را پوشش میدهد ولی به دوزهای یادآور بیشتری نیاز دارد. در نهایت به طور کلی پرونار را برای گروههای جوانتر و پنوموک را برای بزرگسالان ترجیح میدهند.
نحوه تزریق واکسن پرونار
واکسن پرونار به صورت تزریق عضلانی انجام میشود و حتما باید توسط پزشک یا پرستار آموزشدیده تزریق شود تا مشکلی به وجود نیاید. دوز استاندارد معمولا 0.5 میلیلیتر است که باید با سرنگ تزریق شود. در نوزادان از شش هفتگی، معمولاً سه دوز اولیه با فاصله حداقل یک ماه و یک دوز تقویتکننده بین ۱۱ تا ۱۵ ماهگی داده میشود. اگر شروع واکسیناسیون دیرتر باشد، تعداد دوزها کمتر میشود. برای بزرگسالان و کودکان بالای دو سال معمولا یک دوز کفایت میکند. تزریق نباید در باسن یا جایی که اعصاب اصلی یا رگهای خونبی وجود دارند انجام شود.
واکسن پرونار کجا تزریق میشود
محل تزریق واکسن پرونار را بر اساس سن انتخاب میکنند تا هم بهتر جذب شود و هم عوارض کمتری داشته باشد. در کودکان زیر دو سال تزریق در عضله جلویی ران انجام میشود. این ناحیه عضلانی بزرگتر است و احتمال آسیب به عصب یا رگ هم کمتر میشود و دسترسی هم راحتتر است.
در کودکان بالای دو سال و بزرگسالان، محل اصلی عضله قسمت بالایی بازو است که جذب سریعتری دارد. در افراد لاغر یا افرادی که عضله شانه ضعیفی دارند به ران تزریق میکنند. تزریق در باسن توصیه نمیشود مگر در موارد خاص، چون خطر آسیب به عصب سیاتیک وجود دارد. قبل از تزریق، پوست با الکل ضدعفونی میشود. پس از آن، ماساژ ملایم یا کمپرس سرد میتواند درد را کاهش دهد. تزریق حتما باید توسط متخصص انجام شود تا در محل درست باشد و باعث ایجاد ناراحتی در بیمار نشود.
پایان بندی
واکسن پرونار یکی از بهترین وسیلهها برای پیشگیری از بیماریهای جدی ناشی از باکتری پنوموکوکوس است و میتواند جلوی مرگ و میر را تا حد زیادی بگیرد. با تزریق این واکسن احتمال ابتلا به بیماریهایی مثل پنومونی، مننژیت و عفونتهای خونی تا حد زیادی کاهش پیدا میکند و میتواند مقاومت آنتیبیوتیکی را کنترل کند. عوارض جانبی معمولاً خفیف و گذرا هستند و خطراتشان بسیار کمتر از خود بیماری است.
برای دریافت خدمات درمانی و پزشکی در منزل از جمله تزریقات وریدی و عضلانی آمپول و واکسن، اعزام پرستار در منزل، فیزیوتراپی و خدمات دارو در منزل با شماره های همراز تماس بگیرید. ۰۹۱۲۳۰۳۹۳۱۶ – ۰۲۱۲۲۶۸۹۳۹۸
سوالات متداول
واکسن پرونار برای کودکان ضروری است؟
بله، به خصوص برای نوزادان و کودکان زیر ۵ سال ضروری است، چون خطر ابتلا به عفونتهای شدید پنوموکوکال در این سنین بالاست و در برنامه واکسیناسیون ملی بسیاری از کشورها قرار دارد.
آیا واکسن پرونار در بارداری یا شیردهی مجاز است؟
معمولا مجاز است و منعی ندارد، اما حتماً باید با پزشک زنان مشورت کنند.
آیا واکسن پرونار همزمان با واکسنهای دیگر قابل تزریق است؟
بله، میتوان آن را همزمان با واکسنهای دیفتری، کزاز، سیاهسرفه، هپاتیت B و بسیاری دیگر تزریق کرد.
