درمان و علل بلع دردناک

بلع دردناک (دیسفاژی)

بلع دردناک چیست؟

درمان و علل بلع دردناک یعنی مشکل در فروبردن غذا. افرادی که به این عارضه دچار می‌شوند، هنگام فروبردن مواد غذایی جامد، مایعات یا آب دهان درد دارند و یا به طور کلی قادر به بلع نیستند. اگر شما هم دچار این بیماری شده اید میتوانید همین الان با مرکز خدمات درمان همراز تماس بگیرید تا پزشک متخصص همراز برای معالجه به منزل شما اعزام شوند.

شماره تماس مرکز همراز: 02122689398 – 09123039316

علائم بلع دردناک کدامند؟

فرد مبتلا به بلع دردناک 11علائم ذیل را تجربه می‌کند:

1. درد هنگام فروبردن غذا
2. احساس خفگی
3. احساس این که گویی مسیر گلو به واسطه یک عامل مسدود است
4. بالا آوردن غذا به همراه سرفه
5. دشواری در فروبردن غذا
6. تنفس بد
7. آبریزش از دهان
8. کاهش وزن
9. سوزش معده مکرر
10. کم آبی بدن
11. ورود غذا به ریه که ممکن است منجر به عفونت‌های ریه از جمله ذات الریه (پنومونی) گردد.

علل بلع دردناک کدامند؟

بلع دردناک در هر سنی روی می‌دهد اما در افراد مسن شایع‌تر است. عوامل متعددی در بروز این عارضه دخیل هستند:

عادت‌های نادرست غذا خوردن: غذا خورن سریع، لقمه‌های بزرگ، خوردن در وضعیت خوابیده و ننوشیدن آب کافی هنگام غذا خوردن از عوامل ایجاد کننده بلع دردناک هستند. اگر مشکل دهان و دندان داشته و نتوانید غذا را به طور کامل بجوید نیز، ممکن است به این عارضه دچار ‌شوید.

اختلالات ماهیچه یا عصب: افرادی که سکته مغزی کرده‌اند و یا افرادی که به بیماری پارکینسون، اِم اِس(MS)، میاستنی گراویس یا تحلیل عضلانی دچار هستند نیز ممکن است بلع دردناک را تجربه کنند. این اختلالات می توانند باعث توقف کارکرد صحیح اعصاب و ماهیچه‌های مری (مجرایی که از دهان به سمت معده می‌رود)‌ گردند. بدین ترتیب غذا با سرعت کمتری در مری حرکت کرده و حتی ممکن است در مری گیر کند.

مشکلاتی که در خود مری ایجاد می‌شوند: برای مثال، مواردی همچون ریفلاکس اسید می‌تواند به بافت مری آسیب رسانده و باعث تشکیل بافت همبند جوشگاهی گردد. این بافت همبند باعث باریک‌تر شدن مری می‌گردد و در نهایت عارضه بلع دردناک را ایجاد می‌کند.

سایر اختلال‌ها: برخی سرطان‌ها، بزرگتر شدن غده تیروئید و نیز بزرگتر شدن قلب نیز از عواملی هستند که باعث می‌شوند به مری فشار وارد شده و باعث بلع دردناک گردند.

پزشک چگونه بلع دردناک را تشخیص می‌دهد؟

پزشک ابتدا شرح حال بیمار را در زمینه علائم می‌گیرد. او پرسش‌هایی در زمینه مشکل بلع غذاهای جامد یا مایع، همچنین درد هنگام بلع یا سوزش معده مکرر مطرح می کند. همچنین در مورد سرفه و هر گونه بالا آوردن خون سوال می‌کند. اگر تشخیص پزشک عارضه بلع دردناک باشد، آزمایش‌هایی را برای تشخیص علت اصلی بروز این مشکل توصیه می‌کند.

احتمالاً یکی از این موارد، انجام تصویر برداری توام با بلع باریم(همان عکس رنگی) است. در این آزمایش مایعی را می‌نوشید که حاوی مقدار کمی باریم است. سپس پزشک می‌تواند مسیر عبور آن را از طریق دستگاه X-ray‌ مشاهده کند. این آزمایش می‌تواند عاملی را که باعث انسداد مری شده است یا هر مشکل دیگر در مری را مشخص کند.

در برخی موارد آندوسکوپی توصیه می‌شود. برای این آزمایش پزشک از یک لوله بلند و منعطف (که در انتها دارای لامپ و دوربین می‌باشد) برای بررسی مری، معده و بخش اول روده کوچک استفاده می‌کند. پزشک می‌تواند یک تکه کوچک از بافت مورد نظر را بردارد (نمونه برداری) تا هر گونه سرطان یا مشکلات دیگر مسبب بلع دردناک را تشخیص دهد. برای این منظور به بیمار مسکن داده می‌شود تا حین انجام آزمایش کاملاً راحت و آرام باشد. گلوی فرد بی‌حس می‌شود تا هنگام عبور لوله آندوسکوپی دردی احساس نکند.

بلع دردناک چگونه درمان می‌شود؟

روش درمان بلع دردناک بر اساس علت آن تعیین می‌شود. اگر عادت‌های نادرست غذا خوردن علت اصلی بروز این عارضه باشد، شیوه تغییر دادن عادت‌ها آموزش داده می‌شود تا فرد بتواند توانایی فروبردن غذا را بهتر کند. برای مثال؛ جویدن صحیح غذا یا نوشیدن آب کافی هنگام غذا خوردن.

همچنین ممکن است شیوه صحیح نشستن هنگام غذا خوردن به بیمار آموزش داده شود. برای این کار کافیست بیمار سرخود را در زاویه ای مناسب نگه دارد. هم چنین پزشک غذاهایی را توصیه می‌کند که فروبردن آن‌ها برای بیمار راحت‌تر است. گاهی اوقات لازم است تمرین‌هایی را برای تقویت ماهیچه‌های موثر در بلع (از جمله زبان و مری) انجام دهید.

در برخی موارد  از دارو یا سایر روش‌های درمانی برای درمان بلع دردناک استفاده می‌شود. برای مثال اگر علت اصلی بلع دردناک، سوزش معده باشد؛ داروهایی مانند آنتی اسید یا داروهای کاهنده اسید معده برای بیمار تجویز می‌شوند که قبل از غذا میل کند. اگر علت اصلی بلع دردناک، مشکلات ماهیچه‌ای باشد؛  از یک دارو به نام سم بوتولینوم (بوتاکس) استفاده می‌شود که می‌تواند ماهیچه‌های گلو را شل کرده و بلع را راحت‌تر کند.

اگر بلع دردناک به واسطه یک تومور ایجاد شده است و یا یک عامل دیگر مسیر مری را مسدود کرده است، جراحی گزینه درمانی خواهد بود.

سوالاتی که لازم است از پزشک خود بپرسید:

• آیا تغییر در شیوه زندگی به رفع مشکل بلع دردناک کمک می‌کند؟
• آیا دارویی برای بلع دردناک وجود دارد؟ آیا این داروها عوارض جانبی دارند؟
• آیا به جراحی نیاز دارم؟ آیا گزینه‌های درمانی دیگری برای من وجود دارند؟
• آیا بلع دردناک نشانه یک بیماری یا اختلال دیگر است؟
• آیا تکنیک‌های بلع یا تمرین‌هایی وجود دارند که وضعیت بلع مرا بهبود بخشند؟‌