خونریزی غیر عادی رحم چیست؟
دلایل خونریزی غیر عادی رحم : خونریزی غیر عادی رحم یعنی هرگونه خونریزی از رحم (از طریق واژن)، به غیر از خونریزیهای عادی قاعدگی ماهانه. خونریزیهای شدید قاعدگی را نیز یک نوع خونریزی غیرعادی رحم تلقی میکنند. اگر خونریزی قاعدگی بیش از 7 روز طول بکشد یا بسیار شدید باشد، آن را «خونریزی زیاد رحمی» (مِنوراژی) مینامند؛ برای مثال زمانی که خونریزی در مدت 1 ساعت بتواند یک یا چند تامپون یا نوار بهداشتی را کاملاً آغشته به خون کند.
علل خونریزی غیرعادی رحمی چیست؟
علل مختلفی برای این گونه خونریزیها وجود دارند؛ بارداری یک علت شایع است. همچنین پولیپها یا فیبروئیدها (تودههای کوچک یا بزرگ)، میتوانند در رحم ایجاد شده و مسبب خونریزی گردند. به ندرت مشکلات تیروئید، عفونت دهانه رحم یا سرطان رحم نیز باعث خونریزیهای غیرعادی رحمی میشوند.
در اکثر خانمها، برهم خوردن تعادل هورمونها باعث خونریزی غیرعادی رحمی میگردد. اگر علت خونریزی غیرعادی رحمی به واسطه برهم خوردن تعادل هورمونها باشد به این وضعیت «خونریزی رحمی ناشی از نقص عملکردی» میگویند. خونریزیهای غیرعادی رحمی که به واسطه مشکلات هورمونی ایجاد میشوند، در نوجوانان و خانمهایی که به مرحله یائسگی نزدیک میشوند، شایعتر است.
موارد فوق الذکر فقط بخشی از علل موثر در خونریزیهای غیرعادی رحمی میباشند. این مشکلات ممکن است در هر سنی ایجاد شوند، اما معمولاً علت احتمالی خونریزی غیرعادی رحمی بستگی به سن دارد.
سنین نوجوانی(۱۰ تا ۲۰ سالگی)، دهه سوم (۲۰ تا ۳۰ سالگی) و دهه چهارم عمر (۳۰ تا ۴۰ سالگی)
یک علت شایع خونریزی غیرعادی رحمی در خانمهای جوان و نوجوانان، بارداری است. بسیاری از خانمها، خونریزی غیرعادی را در ماههای اولِ یک بارداریِ طبیعی تجربه میکنند. استفاده از برخی قرصهای پیش گیری از بارداری یا دستگاههای پیش گیری از بارداری که داخل رحم قرار میگیرند نیز باعث خونریزیهای غیر عادی میشوند.
در برخی خانمهای جوانِ دچار خونریزی غیرعادی رحمی، تخمدانها در چرخه قاعدگی تخمک آزاد نمیکنند. این وضعیت در نوجوانانی که سالهای اولیه قاعدگی را تجربه میکنند، شایع است. همین امر سبب برهم خوردن تعادل هورمونی به نام استروژن میشود که رشد لایه داخلی رحم را تحت کنترل دارد و باعث ضخیم شدن این لایه میگردد. طی قاعدگی این لایه داخلی تخریب شده و خونریزی بسیار شدیدی را موجب میشود. عدم تعادل هورمونی باعث میشود که بدن زمان مناسب برای ریزش لایه داخلی را تشخیص ندهد. همین امر سبب خونریزیهای غیر عادی در فاصله بین دو قاعدگی میگردد (لکه بینی).
دهه پنجم (۴۰ تا ۵۰ سالگی) و ششم عمر (۵۰ تا ۶۰ سالگی)
در سالهای قبل از شروع یائسگی یا زمانی که یائسگی به تازگی شروع شده است، در برخی ماهها تخمک گذاری انجام نمیشود. همین امر باعث خونریزیهای غیرعادی رحمی از جمله قاعدگیهای شدید و یا خونریزیهای سبکتر ولی بی نظم می شود.
ضخیمتر شدن لایه داخلی رحم، علت دیگر خونریزی در خانمهایی است که دهه پنجم و ششم عمر خود را میگذرانند. این حالت میتواند هشداری برای سرطان رحم باشد. اگر سن شما به دهه پنجم و ششم رسیده است و خونریزی غیر عادی دارید، با پزشک مشورت کنید. این مسئله یک پدیده ناشی از افزایش سن است اما لازم است اطمینان حاصل کنید که ضخیم شدن دیواره داخلی رحم ارتباطی به سرطان رحم ندارد.
پس از یائسگی
درمان جایگزینی با هورمون، یک علت شایع خونریزی رحمی پس از یائسگی است. از عوامل دیگر میتوان به سرطان لایه داخلی رحم و نیز خودِ رحم اشاره کرد. این سرطانها معمولاً در خانمهای مسنتر شایعتر از خانمهای جوان است، اما همیشه سرطان، علت خونریزی غیرعادی رحمی نیست. عوامل و مشکلات دیگری هم باعث خونریزی پس از یائسگی میشوند. برای این منظور لازم است در صورت مشاهده هر گونه خونریزی رحمی پس از یائسگی، به پزشک مراجعه کنید.
چه آزمایشاتی برای یافتن علت خونریزی غیرعادی رحمی انجام میشوند؟
آزمایشاتی که پزشک تجویز میکند معمولاً بر اساس سن بیمار تعیین میشوند. اگر احتمال دارد که بیمار باردار باشد، ابتدا یک آزمایش بارداری انجام میشود. اگر خونریزی شدید باشد، پزشک باید دستور انجام آزمایش شمارش گلبولهای خونی هم بدهد تا از عدم ابتلای بیمار به کم خونی (فقر آهن) به دلیل خونریزی اطمینان حاصل کند.
انجام سونوگرافی از ناحیه لگن؛ رحم و تخمدانها را نشان خواهد داد. این بررسی نیز شاید علت خونریزی را مشخص کند.
ممکن است پزشک نمونه برداری از لایه داخلی رحم را انجام دهد تا دیواره رحم مورد بررسی قرار گیرد. برای این کار یک لوله بسیار نازک پلاستیکی (به نام کاتتر) به داخل رحم هدایت شده و یک تکه بسیار نازک از دیواره رحم را بر میدارند. این نمونه به آزمایشگاه ارسال خواهد شد. در این آزمایش، سرطان یا هر گونه تغییرات سلولی مشخص می شود. نمونه برداری می تواند در مطب پزشک انجامشود و معمولاً درد بسیار مختصری دارد.
روش دیگر، هیستروسکوپی (مشاهده داخل رحم) است. در این روش یک دوربین بسیار کوچک به داخل رحم هدایت میشود. با کمک این دوربین پزشک میتواند داخل رحم را مشاهده کند. در صورت مشاهده هر گونه وضعیت غیرعادی، پزشک میتواند نمونه برداری انجام دهد.
شما می توانید برای انجام تست پاپ اسمیر در منزل با مرکز همراز تماس بگیرید تنها کافی است با این شماره تلفن در شمال و مرکز تهران 02122689398 – 09123039316 ارتباط بگیرید
خونریزی غیرعادی رحمی چگونه درمان میشود؟
بر اساس علت خونریزی، سن بیمار و همچنین تمایل وی به باردار شدن در آینده؛ گزینههای درمانی مختلفی برای خونریزی غیرعادی رحمی پیشنهاد میشوند. پزشک میتواند بهترین گزینه درمانی را به شما معرفی کند. گاهی اوقات که علت اصلی خونریزی برهم خوردن تعادل هورمونی است، پزشک منتظر میماند تا این مشکل به خودی خود حل شود.
برخی گزینههای درمانی خونریزی غیرعادی رحمی عبارتند از:
استفاده از قرصهای پیش گیری از بارداری: قرصهای پیش گیری از بارداری دارای هورمونهای لازم برای پیش گیری از ضخیم شدن بیش از حد دیواره رحم هستند. این قرصها چرخه قاعدگی را تنظیم کرده و انقباضات دردناک را کاهش میدهند. برخی از انواع قرصهای پیش گیری از بارداری – به ویژه قرصهایی که فقط حاوی پروژستین هستند و به نام مینی پیل معروفند – باعث خونریزی غیرعادی رحمی در برخی خانمها میشوند. اگر این قرصها جهت کنترل خونریزی غیرعادی تأثیر نمیکنند، با پزشک مشورت کنید.
دستگاههای داخل رحمی (IUD)
اگر قرصهای پیش گیری از بارداری برای کنترل خونریزی موثر نباشند، پزشک استفاده از دستگاههای داخل رحمی (IUD) را پیشنهاد میکند. این دستگاه، یک قطعه پلاستیکی کوچک است که پزشک آن را برای پیش گیری از بارداری، داخل رحم قرار میدهد. یک نوع از این دستگاهها، هورمون آزاد میکند؛ بنابراین قادر است خونریزیهای غیر عادی را بطور چشمگیری کاهش دهد. همانند آنچه در خصوص قرصهای پیش گیری از بارداری ذکر کردیم، این دستگاهها هم ممکن است خود باعث خونریزی غیرعادی رحمیشوند. در صورت مشاهده این مشکل با پزشک مشورت کنید.
روش (گشاد گردن و تراشیدن) یا D & C
در این روش، ابتدا دهانه رحم به اندازهای باز میشود تا بتوان یک ابزار جراحی را به داخل رحم هدایت کرد. سپس دیواره رحم با کمک این ابزار جراحی تراشیده و برداشته میشود. لایه برداشته شده را به آزمایشگاه میفرستند تا ضمن بررسی، هرگونه بافت غیر عادی را معین کند. روش D & C تحت بی هوشی عمومی (زمانی که بیمار در وضعیتی مشابه با خواب قرار دارد) انجام میشود.
زمانی که خونریزی بسیار شدید باشد، از D & C هم برای یافتن علت اصلی مشکل و هم برای درمان خونریزی استفاده میشود. گاهی اوقات انجام D & C به تنهایی باعث توقف خونریزی می شود. پزشک باید در زمینه ضروری بودن انجام این اقدام تصمیم گیری کند.
هیسترکتومی (بیرون آوردن رحم)
در این جراحی، رحم را بر میدارند. اگر این جراحی را انجام دهید قاعدگی نداشته و قادر به باردار شدن نخواهید بود. هیسترکتومی یک جراحی بزرگ است، بنابراین تحت بی هوشی عمومی انجام شده و پس از آن بیمار در بیمارستان بستری میشود. ممکن است دوران بهبودی پس از این جراحی طولانی باشد. در مورد خطرات و مزایای جراحی هیسترکتومی با پزشک خود مشورت کنید.
تخریب آندومتر
در این جراحی، لایه داخلی رحم تخریب میشود. برخلاف هیسترکتومی، در این روش رحم را برنمیدارند. این روش باعث توقف کلی چرخه قاعدگی در برخی خانمها میگردد، اما برخی دیگر از خانمها پس از انجام جراحی تخریب آندومتر، باز هم خونریزی یا لکه بینی را تجربه میکنند. در تعداد اندکی از خانمها، چرخههای عادی قاعدگی پس از جراحی تخریب آندومتر مشاهده شده است. خانمهایی که جراحی تخریب آندومتر را انجام دادهاند لازم است از قرصهای پیش گیری از بارداری استفاده کنند؛ اگرچه در اغلب موارد احتمال باردار شدن آنها پس از انجام جراحی تخریب آندومتر، بسیار پائین است.
پزشک میتواند روشهای مختلف برای جراحی تخریب آندومتر را تعیین کند.با تکنیکهای جدیدی که برای این عمل به کار گرفته میشوند؛ نیازی به بی هوشی عمومی و بستری شدن در بیمارستان ندارد. دوره بهبودی پس از جراحی تخریب آندومتر کمتر از جراحی هیسترکتومی است.
سوالاتی که لازم است از پزشک خود بپرسید:
- علت احتمالی خونریزی غیرعادی رحمی در من چیست؟
- آیا مشکل من جدی است؟ آیا در خطر ابتلاء به سایر مشکلات سلامتی هستم؟
- بر اساس علت تشخیص داده شده، کدام گزینه درمانی را برای من پیشنهاد میکنید؟
- مزایا و خطرات این گزینه درمانی کدامند؟
- آیا این درمان بر احتمال باردار شدن من در آینده تأثیر دارد؟