مراقبت از بیمار قلبی در منزل

سندروم کرونری حاد

حمله قلبی چیست؟

حمله قلبی(که آن را انفارکتوس ماهیچه قلب یا سندروم کرونری حاد نیز می‌نامند)زمانی روی می‌دهد که ماهیچه قلبی به دلیل عدم دریافت اکسیژن کافی آسیب دیده یا می‌میرد. اصولاً خون داخل شریان‌های کرونری قلب اکسیژن را به ماهیچه قلب می‌رساند. اغلب حملات قلبی زمانی روی می‌دهند که مسیر جریان خون در این شریان‌ها مسدود یا کند شده است.

اگر حملات قلبی به موقع تشخیص داده شوند؛ معمولاً قابل درمان هستند، اما بدون درمان این‌گونه حملات مرگبارند.

خانم‌ها چه نکاتی را باید در خصوص حملات قلبی بدانند؟

احتمال زنده ماندن خانم‌ها پس از حملات قلبی کمتر از آقایان است. علت اصلی مشخص نشده است اما شاید به این دلیل باشد که خانم‌ها کمتر از آقایان به فکر درمان هستند یا شاید آن‌ها علائم حمله قلبی را به درستی تشخیص نمی‌دهند، چون علائم در خانم‌ها و آقایان متفاوت است. یکی از علل اعلام شده؛ کوچک‌تر بودن قلب خانم‌ها می‌باشد که در نتیجه رگ‌های خونی قلب آن‌ها راحت‌تر دچار آسیب می‌شوند. پزشکان در تلاشند تا پاسخ‌های بهتری برای این پرسش‌ها بیابند. اما عاقلانه‌تر این است که قبل از شروع مشکلات به فکر پیش گیری باشیم.

 

علائم حمله قلبی چیست؟

علائم حمله قلبی عبارتند از:

• ناراحتی در قفسه سینه که گاه به صورت درد، فشار، گرفتگی، سنگینی یا سوزش احساس می‌شود (به این حالت آنژین هم می‌گویند).
• درد و ناراحتی در قسمت گردن، شانه‌ها، فک پائینی، بازوها، بخش بالایی پشت یا شکم
• کوتاه شدن تنفس (تنگی نفس) که برای چند ثانیه طول بکشد.
• احساس سبک شدن سر، گیجی یا غش کردن
• حالت تهوع و یا استفراغ
• عرق کردن غیر عادی
• خستگی بیش از حد تحمل
• احساس اضطراب
• افزایش ضربان قلب (احساس می‌کنید که قلب با سرعت بیشتری ضربان دارد یا ضربان آن منظم نیست)

ناراحتی در قفسه سینه

آیا این علائم در خانم‌ها متفاوت هستند؟

همانند مردان در خانم‌ها نیز حملات قلبی با علائمی همچون درد و ناراحتی در قفسه سینه شروع می‌شوند. اما در خانم‌ها حملات قلبی بدون درد در ناحیه قفسه سینه هم دیده شده است. خانم‌ها باید با سایر علائم حملات قلبی از جمله کوتاه شدن تنفس، عرق کردن، خستگی و گیجی نیز آشنا باشند.

اگر این علائم را احساس کردم؛ چه باید بکنم؟

اگر احساس کردید دچار حمله قلبی شده‌اید باید فوراً به فکر درمان باشید. این مراحل را پیگیری کنید:

• فوراً با شماره تلفن اورژانس 115 تماس بگیرید. هرگز برای رفتن به بیمارستان خودتان رانندگی نکنید.
• پس از تماس با اورژانس؛ 1 عدد قرص آسپرین بزرگسالان بدون روکش (325 میلی گرمی) یا 4 عددآسپرین کودکان بدون روکش (هر کدام 81 میلیگرم) را جویده و قورت دهید. اگر به آسپرین حساسیت دارید این کار را نکنید.
• اگر در خانه تنها هستید؛ در خانه را باز بگذارید تا ماموران اورژانس داخل شوند.
• بر روی یک صندلی راحت بنشینید و منتظر کمک شوید.
• تلفن را در دسترس خود قرار دهید.

فوراً با شماره تلفن اورژانس 115 تماس بگیرید

چه عواملی مسبب حمله قلبی می‌شوند؟

حمله قلبی زمانی روی می‌دهد که یک قسمت از ماهیچه قلب به واسطه عدم دریافت اکسیژن کافی دچار مرگ یا آسیب شود. شریان‌های حامل خون و اکسیژن به سمت قلب را شریان‌های قلبی (اکلیلی-کرونری) می‌نامند. انسداد یک یا چند شریان قلبی باعث کاهش جریان خون و اکسیژن به قلب می‌شود.

معمولاً هر انسداد با فرایند تصلب شرائین شروع می‌شود. تصلب شرائین یعنی تجمع رسوبات چربی (به نام پلاک) در داخل شریان‌ها و سخت شدن دیواره شریان. این رسوبات همانند رسوباتی هستند که در لوله‌های آب تشکیل شده و جریان آب را کاهش می‌دهند. زمانی که این پلاک‌ها آسیب دیده یا ترک بخورند؛ احتمال تشکیل لخته خون بالا می‌رود. تشکیل یک لخته خون در یک یا چند شریان قلبی باعث کند شدن یا حتی توقف جریان خون به سمت قلب می‌شود.

فاکتورهای خطرساز در حمله قلبی:

• سیگار کشیدن
• دیابت
• سن : مردان بالاتر از 45 سال و زنان بالاتر از 55 سال (یا پس از یائسگی) بیشتر در خطر حملات قلبی قرار دارند. حدود 83 درصد از افرادی که به واسطه حمله قلبی فوت می‌کنند؛ 65 سال به بالا هستند.
• کلسترول بالا
• فشار خون بالا
• سابقه حمله قلبی در خانواده
• نژاد: افراد متعلق به نژاد آفریقایی آمریکایی، مکزیکی آمریکایی، آمریکایی اصیل و اهالی بومی هاوایی در خطر بیشتری قرار دارند.
• تصلب شرائین (سخت شدن دیواره شریان‌ها)
• ورزش نکردن و عدم تحرک فیزیکی
• استرس
• چاقی مفرط
• جنسیت: مردان بیشتر به حمله قلبی مبتلا می‌شوند اما بیماری‌های قلبی یکی از علل اصلی فوت در زنان نیز هست.

 

حمله قلبی را چگونه تشخیص دهیم؟

باید چندین آزمایش را انجام شود تا علت اصلی علائم مشخص شود:

• الکتروکاردیوگرام (ECG که گاه آن را EKG هم می‌نامند): پزشک از شما خواهد خواست یک ECG بگیرید. این تست فعالیت‌های الکتریکی قلب شما را ثبت می‌کند. با این کار هر گونه مشکل ریتم ضربان قلب یا هر گونه آسیب ناشی از کاهش جریان خونرسانی به قلب مشخص می‌شود.

الکتروکاردیوگرام ECG یا EKG

• آزمایش خون: درخواست آزمایش خون توسط پزشک به تشخیص علائم کمک می‌کند. زمانی که جریان خون‌رسانی به قلب کافی نباشد، برخی پروتئین‌های خاص به داخل خون تراوش می‌شوند. با یک آزمایش خون ساده می‌توان این پروتئین‌ها را شناسایی کرد. معمولاً پزشک مایل است 24 ساعت تا 48 ساعت پس از شروع علائم، چندین بار خون شما را آزمایش کند.

سایر آزمایشاتی که ممکن است پزشک در نظر بگیرد:

• اکوکاردیوگرام: در این تست پزشک از امواج صوتی برای تصویر برداری از قلب استفاده می‌کند. این تصاویر وضعیت پمپاژ قلب را به پزشک نشان می‌دهند. بنابراین از این روش برای بررسی مشکلات دریچه و عضلات قلب استفاده می‌شود.
• عکسبرداری (X-ray) از قفسه سینه: در این عکسبرداری پزشک اندازه و شکل قلب را بررسی می‌کند. همچنین هر گونه احتقان و تجمع (مایعات) در شش‌ها نیز نمایان می‌شود.
• تصویر برداری هسته‌ای: برای این تصویربردای مقدار اندکی از ماده رادیواکتیو به داخل خون بیمار تزریق می‌شود. این ماده به سمت قلب حرکت می‌کند. سپس از یک دوربین یا اسکنر خاص برای ردیابی این ماده و تصویربرداری استفاده می‌شود تا وضعیت پمپاژ قلب تعیین گردد. این ماده رادیواکتیو به هیچ وجه خطرناک نیست و پس از پایان تست از بدن دفع می‌شود.
• آنژیوگرافی قلبی: گاهی اوقات به این آزمایش کاتتریزاسیون قلبی نیز می‌گویند. در این تست یک لوله بلند وارد رگ خونی می‌گردد. این تیوب به سمت قلب یا شریان‌های حامل خون به سمت قلب هدایت می‌شود. سپس ماده‌ای به داخل تیوب تزریق می‌شود. این ماده توسط X-ray قابل مشاهده است. بنابراین پزشک می‌تواند هر گونه انسداد مولد کاهش جریان خون به سمت قلب را تشخیص دهد.

درمان حمله قلبی سندروم کرونری حاد چگونه است؟

درمان بستگی به علت بروز علائم دارد. اگر شما مبتلا به آنژین حاد (درد قفسه سینه) هستید، احتمالاً پزشک برایتان نیتروگلیسیرین تجویز می‌کند. نیتروگلیسیرین بطور موقت علائم را برطرف کرده و جریان خون به سمت قلب را بهبود می‌بخشد. این کار با گشادتر شدن شریان‌های حامل خون به قلب انجام می‌گیرد.

اگر حمله قلبی داشته باشید، پزشک دارویی به نام ترومبولیتیک (حل کننده لخته) برایتان تجویز می‌کند یا روش‌هایی همچون آنژیوگرافی و یا احتمالاً آنژیوپلاستی و گذاشتن استنت (Stent) را اجرا می‌کند. داروی ترومبولیتیک به حل شدن لخته خون مسدود کننده شریان قلبی کمک می‌کند. در آنژیوپلاستی، یک بالون بسیار کوچک از داخل شریان بازو یا پا به سمت قلب هدایت می‌شود. این بالن به بازشدن انسداد شریان قلب کمک می‌کند. همچنین از یک میله فلزی کوچک به نام stent در محلی که انسداد در رگ ایجاد شده بود استفاده می‌کنند تا شریان را باز نگهدارند.

اگر روش‌های آنژیوپلاستی و یا گذاشتن استنت (Stent) مناسب نباشد، پزشک جراحی قلب باز را پیشنهاد می‌کند.جراحی قلب باز یک جراحی سنگین محسوب می شود. پزشک سیاهرگ‌هایی را از پا و یا شریان‌هایی را از بخش بالایی بدن برداشته تا با کمک آن‌ها یک مسیر انحرافی از شریان‌های مسدود شده به سمت قلب باز کند. این مسیر انحرافی باعث برقراری جریان خون به سمت ناحیه‌ای که با کمبود خون مواجه شده؛ می‌گردد.

مهم نیست روش درمانی انتخابی پزشک شما چه باشد، مهم این است که هر چه سریع‌تر از مراقبت‌های پزشکی بهره‌مند شوید تا از شانس بیشتری برای بهبودی برخوردار گردید. اگر علائم حمله قلبی را احساس کردید، در مراجعه به پزشک درنگ نکنید.

درمان حمله قلبی همچنین شامل داروهایی است که باید پس از ترک بیمارستان مصرف کنید. این داروها به بهبود جریان خون به سمت قلب، پیش گیری از لخته شدن خون و کاهش خطر تکرار حمله قلبی کمک می‌کنند. این داروها عبارتند از: آسپرین، بتا بلاکرها، استاتین‌ها، (مهارکننده‌های (¹ACE و روغن ماهی. پزشک داروهایی را تجویز می‌کند که برای وضعیت شما مناسب هستند.

زمانی که دچار حمله قلبی می‌شوید، پزشک از شما می‌خواهد شیوه زندگی تان را تغییر دهید تا از مشکلات قلبیِ بیشتر پیش گیری شود.

برنامه توانبخشی قلب چیست؟

قبل از ترک بیمارستان، پزشک به شما توصیه می‌کند تا در برنامه‌های توانبخشی قلب ثبت نام کنید. در برنامه‌های توانبخشی قلب، اطلاعات کافی در مورد شناسایی فاکتورهای خطرناک در اختیار شما قرار می‌گیرد. با این برنامه می‌توانید یک شیوه زندگی سالم با کاهش مشکلات قلبی داشته باشید و از بروز مشکلات بعدی قلبی پیش گیری کنید. در این برنامه‌ها، اطلاعات جامعی در خصوص تمرینات ورزشی، رژیم غذایی و نیز چگونگی رسیدن به یک وزن ایده آل و حفظ آن دریافت خواهید کرد. همچنین در این برنامه‌ها آموزش کافی برای کنترل استرس، تنظیم فشار خون و کلسترول خون ارائه می‌شود.

احتمالاً برنامه‌های توانبخشی قلب از زمانی که در بیمارستان بستری هستید، شروع می‌شوند. پس از ترک بیمارستان باید برای ادامه این برنامه‌ها به یک مرکز توانبخشی مراجعه کنید. ممکن است مرکز توانبخشی در بیمارستان یا مکان دیگری باشد.

در مورد تعداد جلسات و نحوه شرکت در این برنامه‌ها باید با پزشک خود مشورت کنید. به خاطر داشته باشید که حضور مرتب در جلسات این برنامه‌ها بسیار مهم است. هر چه بیشتر بدانید و شیوه زندگی خود را به سمت یک زندگی سالم تغییر دهید، فرصت بهتری برای پیش گیری از مشکلات بعدی در آینده خواهید داشت.

همچنین شما می توانید این برنامه را در منزل توسط دریافت خدمات پرستار متخصص انجام دهید برای دریافت اطلاعات بیشتر درباره طرح درمان در منزل در هر منطقه تهران می توانید با این شماره ها تماس بگیرید: 09123039316 – 02122689398 – 02166563834

 

افسردگی چه رابطه‌ای با حملات قلبی دارد؟

پس از یک حمله قلبی، بروز افسردگی شایع است. از هر 3 فرد مبتلا به حمله قلبی، یک نفر دچار افسردگی می‌شود. احتمال ابتلا به افسردگی پس از حمله قلبی در خانم‌ها، کسانی که از قبل مبتلا به افسردگی بوده‌اند، افرادی که تنها زندگی می‌کنند یا حمایت کافی اجتماعی و احساسی دریافت نمی‌کنند بالاتر می‌باشد.

بسیاری از افراد متوجه بروز افسردگی نمی‌شوند و به دنبال دریافت کمک و درمان نمی‌روند. بروز افسردگی، بهبودی فیزیکی را نیز دشوارتر می‌کند. اما افسردگی را می‌توان درمان کرد.

افسردگی چیست؟

افسردگی هم یک بیماری پزشکی است همانند دیابت یا فشار خون بالا. برخی از علائم فیزیکی و احساسی افسردگی عبارتند از:

• فرد اغلب اوقات غمگین است و گریه می‌کند (خلق افسرده)
• علاقه خود را به انجام فعالیت‌های روزمره از دست می‌دهد؛ حتی کارهایی که قبلاً برایش جالب بودند.
• تغییراتی در اشتها و وزن او مشاهده می‌شود.
• بیش از حد می‌خوابد یا برای خوابیدن مشکل دارد.
• تحریک پذیر، بدخو و تنبل می‌شود.
• انرژی کمی دارد.
• احساس گناه یا بی ارزش بودن می‌کند.
• مشکلاتی برای حفظ تمرکز یا قدرت تصمیم گیری دارد.
• به مرگ یا خودکشی می‌اندیشد.

چگونه تشخیص دهیم که افسرده شده‌ایم؟

افراد مبتلا به افسردگی علائم فوق الذکر را هر روزه، درتمام طول روز و به مدت حداقل 2 یا هفته یا بیشتر تجربه می‌کنند. خلق پایین و کاهش علاقه به فعالیت‌های روزمره، دو علامت شایع در افسردگی هستند.

اگر چند علامت یا همه علائم افسردگی را در خود مشاهده می‌کنید با پزشک خود مشورت کنید. پزشک نیز پرسش‌هایی در خصوص علائم، وضعیت سلامت و سابقه خانوادگی مشکلات سلامتی از شما خواهد پرسید.

چه کارهایی به پیش گیری از حمله قلبی کمک می‌کنند؟

داشتن یک شیوه زندگی سالم به پیش گیری از حمله قلبی کمک می‌کند. شیوه زندگی سالم برای پیش گیری از حمله قلبی عبارت است از:

• ترک سیگار (اگر سیگار می‌کشید) و اجتناب از دود محیطی سیگار
• داشتن تغذیه سالم که میزان چربی و کلسترول آن کم باشد
• ورزش کردن مداوم
• مدیریت و کنترل استرس
• کنترل فشار خون
• کنترل و مدیریت سطح قند خون (اگر به دیابت مبتلا هستید)
• مراجعه مرتب به پزشک و انجام بررسی‌های پزشکی

آیا باید تمام عمر دارو مصرف کنیم؟

احتمالاً بله. اگر شما یک حمله قلبی را پشت سر گذاشته‌اید، احتمالاً پزشک داروهای خاصی را برای مدتی طولانی تجویز می‌کند تا خطر بروز مشکلات قلبی را کاهش دهد. پزشک می‌تواند به همه سوالات شما در زمینه داروها پاسخ دهد، از جمله نکاتی در مورد مزایا و خطرات ناشی از مصرف دارو.

مصرف آسپرین خطر بروز حمله قلبی را کاهش می‌دهد. احتمالاً پزشک از شما می‌خواهد هر روزه دوز پائینی از آسپرین را مصرف کنید تا از لخته شدن خون و انسداد شریان‌ها پیش گیری شود. با پزشک خود در زمینه خطرات و مزایای آسپرین درمانی گفت و گو کنید.

داروهای ضد پلاکت به پیش گیری از لخته شدن خون کمک می‌کنند. لخته‌های خونی مسیر شریان‌های قلبی (شریان‌های کرونری) را مسدود کرده و در نتیجه خون کافی و اکسیژن به قلب نمی‌رسد و همین امر باعث حمله قلبی یا سکته می‌گردد. اگر در رگ‌های قلبی شما استنت (Stent) گذاشته‌اند، باید این داروها را حداقل به مدت یک سال مصرف کنید.

بتا بلاکرها گروهی از داروها هستند که ضربان قلب و فشار خون را کاهش می‌دهند. آن‌ها به بهبود جریان خون قلب کمک می‌کنند.

مهارکننده‌های ACE نیز گروهی از داروها برای بهبود قدرت پمپاژ خون قلب هستند. این داروها به باز شدن (اتساع) شریان‌ها کمک کرده و میزان فشار خون را کاهش می‌دهند. با این کار جریان خون بهتر می‌شود.

استاتین‌ها گروه دیگری از داروها هستند که برای کاهش کلسترول «بد» (LDL یا لیپوپروتئین با تراکم پائین) استفاده می‌شوند و به افزایش کسترول «خوب» (HDL یا لیپوپروتئین با تراکم بالا) کمک می‌کنند. اگر حمله قلبی داشته‌اید، پزشک ممکن است یک استاتین تجویز کند.

من یک زن هستم. آیا درمان جایگزینی استروژن به کاهش خطر حمله قلبی کمک می‌کند؟

خیر. درمان جایگزینی استروژن که به آن درمان جایگزینی هورمونی (HRT) هم می‌گویند توسط پزشک برای پیش گیری از برخی بیماری‌های خاص و همچنین درمان علائم یائسگی تجویز می‌شود. زمانی تصور می‌شد که درمان جایگزینی هورمونی (HRT) می‌تواند در پیش گیری از بیماری‌های قلبی هم موثر باشد اما تحقیقات اخیر نشان داده‌اند که تأثیرات درمان جایگزینی هورمونی (HRT) بر قلب بیشتر مضر است تا مفید. اگر از درمان جایگزینی هورمونی (HRT) استفاده می‌کنید، برای پیش گیری از بیماری‌های قلبی با پزشک خود مشورت کنید. شاید راهی برای قطع این درمان پیشنهاد کند.

سوالاتی که لازم است از پزشک خود بپرسید:

• علت احتمالی حمله قلبی من چیست؟
• حمله قلبی من تا چه حد جدی یا شدید بوده است؟
• چه برنامه درمانی را برایم پیشنهاد می‌کنید؟ آیا به دارو نیاز دارم؟ جراحی چطور؟
• آیا باید در برنامه‌های توانبخشی قلب شرکت کنم؟
• چه زمانی می‌توانم فعالیت‌های فیزیکی عادی داشته یا رابطه جنسی برقرار کنم؟
• احتمال این که یک حمله قلبی دیگر داشته باشم، چقدر است؟
• آیا خطر بروز حمله قلبی در افراد خانواده‌ام نیز وجود دارد؟
• آیا باید دارو مصرف کنم تا از بروز حملات قلبی بعدی پیش گیری کنم؟
• آیا این داروها با سایر داروهایی که از قبل مصرف می‌کردم، تداخل خواهند داشت؟
• چه تغییراتی در شیوه زندگی ایجاد کنم تا از حمله قلبی بعدی پیش گیری کنم؟