پسوریازیس یک بیماری پوستی است که باعث ایجاد بثورات با لکه های خارش دار و پوسته پوسته می شود که بیشتر روی زانوها، آرنج ها، تنه و پوست سر ایجاد می شود. پسوریازیس یک بیماری شایع و طولانی مدت (مزمن) بدون درمان است. می تواند دردناک باشد، خواب را مختل کند و تمرکز را سخت کند. این وضعیت چرخه هایی را طی می کند، برای چند هفته یا چند ماه شعله ور می شود، سپس برای مدتی فروکش می کند. محرک های رایج در افراد دارای استعداد ژنتیکی به پسوریازیس شامل عفونت ها، بریدگی ها یا سوختگی ها و داروهای خاص است.
شاید درمان این بیماری سخت باشد اما غیر ممکن نیست و شما نیاز به یک مراقبت همیشگی دارید. برای اطلاع از خدمات پرستاری در منزل و تعویض پانسمان در منزل می توانید با کلینیک درمان در منزل همراز تماس بگیرید.
پسوریازیس چیست؟
پسوریازیس یک اختلال مزمن شایع است که لکههای قرمز رنگ ضخیم و لکههای سفید شبیه فلس بر روی پوست ایجاد میکند. روی پوست های قهوه ای، سیاه و سفید، لکه ها می توانند صورتی یا قرمز و پوسته ها سفید یا نقره ای به نظر برسند. در پوست قهوه ای و سیاه، لکه ها می توانند بنفش یا قهوه ای تیره به نظر برسند و پوسته ها ممکن است خاکستری به نظر برسند.
این لکهها معمولاً روی آرنجها، زانوها، پوست سر و کمر شما ظاهر میشوند، اما میتوانند در هر جایی از بدن شما ظاهر شوند. اکثر مردم فقط با تکه های کوچک تحت تاثیر قرار می گیرند. در برخی موارد، لکه ها می توانند خارش یا درد داشته باشند.
آیا پسوریازیس مسری است؟
خیر. این عارضه از یک فرد به دیگری سرایت نمیکند، یعنی شما با لمس این عارضه به آن مبتلا نمیشوید. اگر خودتان به این عارضه دچار هستید؛ نمیتوانید به دیگری منتقل کنید و قادر به انتشار آن به سایر نقاط بدن خود نیز نیستید.
علائم پسوریازیس
علائم پسوریازیس عبارتند از:
- لکههای برجسته صورتی یا قرمز رنگ که پوست آنها فلس مانند است.
- پوست خشک، ترک دار یا پوسته پوسته (گاهی اوقات دارای خونریزی).
- سوزش یا خارش در پوست.
- ناخنهای ضخیم و حفره دار.
- تاولهای چرکی بر روی لکههای قرمز پوست (در موارد شدیدتر).
این علائم اغلب در پوست زانو و آرنج دیده میشوند، اما ممکن است در سایر نقاط بدن هم دیده شوند (از جمله پوست سر، کف دستها، کف پاها، دهان و پوست روی مفاصل بدن)
علل بیماری پسوریازیس
پسوریازیس از دستگاه ایمنی بدن شروع میشود. دستگاه ایمنی، اغلب از بدن در برابر عفونتها و بیماریها که بر اثر حملات باکتریها و ویروسها ایجاد میشوند؛ دفاع میکند. اما زمانی که به پسوریازیس مبتلا شوید؛ سلولهایT (نوعی گلبول سفید خون که بخشی از سیستم ایمنی هستند) به اشتباه به سلولهای پوستی حمله میکنند. به دنبال آن واکنشهای دیگری از سیستم ایمنی هم، در بدن ایجاد میشوند. همین امر منجر به تورم و تکثیر سریعتر سلولهای پوست میگردد. در پسوریازیس معمولاً یک سابقه خانوادگی هم دیده میشود و معمولاً بین سنین 10 تا 45 سال بروز میکند.
مبتلایان به پسوریانزیس ممکن است دورههای بدون علامت را تجربه کنند و زمانی هم این علائم تشدید (شعله ور) میشوند. برخی از عوامل تشدید کننده پسوریازیس عبارتند از:
- عفونتها (گلودردهای استرپتوکوکی و سرماخوردگی)
- بیماریهایی که سیستم ایمنی را ضعیف میکنند
- استرس
- برخی داروهای خاص (مثل داروهای بتا بلاکر که برای فشار خون بالا تجویز میشوند یا داروهایی که برای پیش گیری از مالاریا مصرف میشوند)
- تحریکات پوستی
- هوای سرد
- سیگار کشیدن
پسوریازیس چگونه درمان میشود؟
شیوههای درمانی متعددی برای پسوریازیس وجود دارد. پزشک میتواند بهترین روش را به شما توصیه کند. مرطوب نگه داشتن پوست با محصولاتی که بدون نسخه به فروش میرسند؛ یک گام موثر است. استفاده از لوسیون بدن به پیش گیری از خشک شدن و ترک خوردن پوست کمک میکند و حتی برای برطرف کردن مقداری از پوستهها موثر است. حمام کردن روزانه با نمکهای اپسوم؛ نمک بحر المیت یا استفاده از روغن حمام یا جو دوسر به کاهش قرمزی پوست و برطرف شدن پوستهها کمک میکند.
اغلب برای درمان پسوریازیس کرمها، پمادها، لوسیونها و ژلهای مخصوص (که به آنها داروهای موضعی اطلاق میشود) تجویز میکنند. آنها را باید بر روی لکهها بمالید سپس ناحیه را با پوششهای مخصوص پلاستیکی بپوشانید. این داروها اغلب حاوی کورتیکو استروئید، یک نوع ویتامین D و قطران درخت کاج هستند. برخی شامپوهای مخصوص نیز برای پسوریازیس پوست سر مورد استفاده قرار میگیرند.
اگر شدت پسوریازیس زیاد باشد، پزشک آنتی بیوتیک یا سایر داروهای خوراکی را به صورت قرص تجویز میکند. برخی از این داروها عوارض جانبی دارند، بنابراین پزشک آنها را برای مدتی کوتاه تجویز میکند تا بعد از آن درمان دیگری را پیشنهاد کند.
نور خورشید به بهبود پسوریازیس کمک میکند اما نباید به مدت طولانی در معرض نور خورشید قرار بگیرید. آفتاب سوختگی وضعیت پسوریازیس را بدتر میکند. برای درمان مناسب پسوریازیس با نور خورشید با پزشک مشورت کنید. نوردرمانی یک گزینه دیگر برای درمان پسوریازیس است. در این شیوه درمانی، پوست آسیب دیده را در معرض پرتوهای کنترل شدهای از نور مصنوعی خورشید قرار میدهند. اغلب این روش را پس از استفاده از پسورالن که یک داروی حساس کننده به نور است؛ انجام میدهند. نام این شیوه درمانی «PUVA درمانی» است. در خصوص این گزینه با پزشک مشورت کنید.
آیا پسوریازیس با درمان، به کلی خوب میشود؟
اگر چه پسوریازیس با درمان بهبود مییابد اما هرگز به طور کامل درمان نمیشود. پس از شروع درمان، پوستههای پسوریازیس شروع به بهبودی میکنند. حدود 2 تا 6 هفته طول میکشد تا ضخامت نواحی آسیب دیده به حالت نرمال باز گردد و چند ماه طول میکشد تا قرمزی پوست از بین برود. گاهی اوقات برخی قسمتهای فلس مانند بهتر شده اما در همان حال؛ بخشهای دیگر بدتر میشوند.
پس از مدتی استفاده از یک داروی خاص؛ ممکن است پسوریازیس به این شیوه درمانی عادت کند. در این صورت دارو مثل گذشته موثر نیست، بنابراین پزشک این دارو را تغییر میدهد. گاهی اوقات ممکن است به دوز قویتری از دارو نیاز باشد. اگر تصور میکنید با وجود انجام درمان هیچ تغییری مشاهده نمیشود، با پزشک مشورت کنید.
سوالاتی که لازم است از پزشک خود بپرسید:
- بهترین درمان برای من کدام است؟
- آیا مجبورم مرتب دارویم را عوض کنم؟
- جهت تسکین درد و خارش چه کارهایی را میتوانم در منزل انجام دهم؟
- در صورت تشدید علایم بیماری؛ چه موقع به پزشک مراجعه کنم؟
- آیا شامپوی مخصوصی هست که لازم باشد مصرف کنم؟
- آیا میتوانید لوسیون مناسبی را به من پیشنهاد کنید؟
- آیا مجبورم تا آخر عمر دارو مصرف کنم؟
- من پسوریازیس دارم. آیا فرزندانم نیز مبتلا خواهند شد؟
- آیا لازم است تغییری در برنامه معمول مراقبت از پوست خود ایجاد کنم؟
- آیا در شهر محل سکونتم گروههای حامی در این زمینه فعال هستند؟